Unikalne i sprawdzone teksty

Przypadki Robinsona Crusoe - opracowanie

Najsłynniejsze dzieło Daniela Defoe ukazało się w 1719 roku – jego popularność okazała się tak duża, że jeszcze w tym samym roku doczekało się czterech dodruków, zaś autor napisał jego kontynuację. Powieść owa do dzisiaj ma grono zagorzanych wielbicieli i jest często adaptowana na potrzeby kina lub telewizji – chociaż obecnie pomija się niektóre drażliwe fragmenty, takie jak cel wyprawy Robinsona (zakup niewolników). Samo imię Robinsona to obecnie synonim człowieka oderwanego od cywilizacji, a powieść Deofe stała się istotnym punktem odniesienia dla literatury i sztuki – np. czeski pisarz František Běhounek napisał książkę fantastyczno-naukową „Robinsonowie kosmosu”, zaś bohaterami hollywoodzkiego filmu „Zagubieni w kosmosie” jest rodzina Robinsonów.

Uwagę zwraca rozwlekły tytuł – dzisiaj książka ukazuje się zazwyczaj jako „Przypadki Robinsona Crusoe”, ale pełen angielski tytuł to: „The Life and Strange Surprizing Adventures of Robinson Crusoe, Of York, Mariner: Who lived Eight and Twenty Years, all alone in an un-inhabited Island on the Coast of America, near the Mouth of the Great River of Oroonoque; Having been cast on Shore by Shipwreck, wherein all the Men perished but himself. With An Account how he was at last as strangely deliver'd by Pyrates”.

Przez długi czas sądzono, iż inspiracją dla autora były losy Alexandra Selkirka, żeglarza ze Szkocji, który po awanturze ze swoim kapitanem został porzucony na bezludnej wyspie w pobliżu Chile (obecnie znanej jako Isla Robinsón Crusoe – wyspa Robinsona Crusoe). Jednak współcześnie literaturoznawcy utrzymują, iż nie można mówić, iż źródłem natchnienia dla Defoe były wyłącznie losy Selkirka. Zwraca się uwagę, że w owym czasie (tzn. przełom XVII i XVIII wieku) w Anglii znano wiele dzieł o podobnej tematyce – tzn. dotyczących rozbitków lub ucieczek z niewoli (Robinson jest przez dwa lata więziony przez Maurów, zanim rozbija się na bezludnej wyspie).

Główny bohater to syn handlarza z Anglii. Ojciec pragnie, by obrał on ścieżkę kariery prawniczej, jednak Robinsona ciągnie do żeglugi. Jeszcze jako nastolatek ucieka z domu i dołącza do zagłosi żaglowca. W czasie jednego z rejsu zostaje porwany przez muzułmańskich piratów, jednak udaje mu się uciec. Dociera do Brazylii, gdzie zakłada plantację – by ów interes mógł się rozwijać, Robinson potrzebuje niewolników. Udaje się więc w drogę do Afryki, jednak jego statek rozbija się i bohater trafia na wyspę u wybrzeży Wenezueli. Tu sam musi odbudować sobie „cywilizację” z resztek przedmiotów, jakie znajdują się we wraku. Tworzy kalendarz, oswaja zwierzęta (m.in. papugę) i uczy się znosić samotność. W pewnym momencie na jego wyspę trafiają kanibale i Robinson ratuje z ich rąk młodzieńca z jednego z plemion amerykańskich. Chłopca poznaje w piątek, stąd nadaje mu nazwę owego dnia, jako imię (w oryginale nazywa się on Friday – Piątek, ale w polskich przekładach utarło się imię Piętaszek). Robinson uczy Piętaszka zasad swojej cywilizacji.

Wreszcie po 28 latach, jakie Crusoe spędził na wyspie, bohaterom udaje się dostać na statek, który odwozi ich do ojczyzny rozbitka. Okazuje się, że plantacja Robinsona przyniosła mu majątek – bohaterowie odbierają pieniądze w Portugalii (pamiętajmy, że Brazylia była wówczas kolonią portugalską) i ruszają do Anglii, jednak nie morzem, którego się obawiają, ale lądem.

Dzisiaj dzieło Defoe budzić może pewne wątpliwości moralne – choćby w kwestii posiadania przez bohatera niewolników. Z drugiej jednak strony, Robinson zauważa, że kanibale nie wiedzą, że czynią coś złego, bowiem w ich kulturze ludożerstwo nie uchodzi za grzech. Warto przeczytać powieść choćby właśnie dlatego, że pokazuje, jak ludzie owych czasów odnosili się do innych kultur. Sama zaś wizja człowieka żyjącego całe lata w osamotnieniu pobudza do refleksji nad naszą osobistą kondycją, tak psychiczną, jak fizyczną.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Ziele na kraterze – streszczenie...

Streszczenie Pierwsze dziecko bohatera powieści i jego żony (Zofii) przyszło na świat w roku 1919. Radosny dzień narodzin Krystyny poprzedzony został jednak smutnym wydarzeniem...

Tren XI - interpretacja i analiza

Tren XI to kontynuacja krytyki filozofii jako drogi do szczęścia (por. Tren IX). Filozofia miała uczynić człowieka cnotliwym – a cnota i szczęście miały być tym...

Niewiarygodne przygody Marka Piegusa...

Streszczenie Głównym bohaterem powieści jest trzynastoletni chłopiec mieszkający wraz z rodzicami i dwoma siostrami w Warszawie – w dwupokojowym mieszkaniu do...

Emigranci – opracowanie problematyka...

Geneza „Emigranci” Sławomira Mrożka to dramat którego pierwsze wydanie miało miejsce w 1974 a premiera odbyła się rok później. Wśród przyczyn...

W Weronie – interpretacja i analiza...

Cyprian Kamil Norwid – jeden z najbardziej interesujących i niekonwencjonalnych twórców polskiego romantyzmu – spędził wiele czasu w Italii. Ziemia...

Szare eminencje zachwytu – interpretacja...

Wiersz „Szare eminencje zachwytu” doskonale wyraża program artystyczny Mirona Białoszewskiego. Poeta wielokrotnie łączył w swej twórczości elementy wysokie...

Pokolenie – interpretacja i analiza...

Wiersz Krzysztofa Baczyńskiego „Pokolenie” traktuje o nim samym oraz o jego rówieśnikach. Pamiętajmy bowiem że poeta należał do tak zwanego pokolenia...

Moja wierna mowo – interpretacja...

„Moja wierna mowo” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Miasto bez imienia”. Podmiotem lirycznym w utworze jest poeta którego można...

Tren XV - interpretacja i analiza

W tym Trenie Kochanowski ponownie wykorzystuje kostium mitologii greckiej by wyrazić swoją rozpacz. Na początku wzywa jedną z Muz (Erato muza poezji) i swoją lutnię (poezję)...