Dedal i Ikar” Zbigniewa Herberta to wiersz, w którym poeta dokonuje reinterpretacji mitologii. Poeta polemizuje z tradycyjnym rozumieniem mitu o Dedalu i Ikarze. Zgodnie z nią Dedal to bowiem symbol twardo stąpającego po ziemi pragmatyka, Ikar zaś stanowi archetyp marzyciela i idealisty. Taką interpretację upowszechniło np. malarstwo Pietera Bruegela, do którego Herbert nawiązuje w swoim wierszu. Pojawia się tu bowiem postać oracza, a sam upadek Ikara stanowi poetycki opis dzieła Bruegela: „ostatni obraz po nim to widok dziecinnie małej pięty”.
Wiersz zawiera elementy epickie – obecna jest tu mini fabuła, a także elementy dialogu pomiędzy ojcem i synem. Mamy także do czynienia z „opisem katastrofy” i komentarzem podmiotu lirycznego. Samego Dedala ukazuje Herbert zupełnie odmiennie od jego upowszechnionego wizerunku. Jawi się on mianowicie jako marzyciel i poeta. Architekt potrafi dostrzec w świecie piękne i zachwycające zjawiska.
Wrażliwą naturę budowniczego oddaje język, którego używa – jest on niezwykle liryczny, pełen metafor i obrazowych epitetów. Bohater mówi na przykład, że „wszechświat jest tylko światłem”, „ziemia jest misą cieni”, „grają kolory”, „z najszlachetniejszych atomów układa się tęcza”. Widać, że Dedal to urodzony artysta – w jego postrzeganiu świata biorą udział wszystkie zmysły: wzrok, słuch, dotyk. Jest on zatem wcieleniem antycznego mistrza, bowiem w starożytności ideałem było osiągnięcie syntezy sztuk. Postawa Dedala to jednocześnie nie skrajny idealizm, ponieważ napomina on syna, że „skrzydła to tylko ozdoba”, a on sam „idzie”, a nie „lata”. Architekt potrafi zatem zachować idealną harmonię pomiędzy różnymi elementami świata.
Z kolei Ikar to przeciwieństwo marzycielstwa. Jawi się on jako skrajny pesymista i pragmatyk. Młodzieniec dostrzega tylko brzydkie, przyziemne elementy świata, np. „robaka który wije się w bruździe”. Ponadto jego oczy są „jak dwa kamienie” – porównanie to oddaje umysłową ociężałość i przyziemność Ikara. Bohater odczuwa ból ramion „od bicia w próżnię”, a jego nogi „tęsknią do kolców i ostrych kamieni”. Upadek Ikara w morze nie jest spowodowany zachwytem nad słońcem, ale grawitacją – to ziemia przyciąga jego uwagę i staje się przyczyną katastrofy.
W tym kontekście zrozumiałe stają się ostatnie słowa wiersza, wyjaśniające powody upadku bohatera. Ikar nie potrafił myśleć w sposób abstrakcyjny, nie rozumiał metafor, traktował świat zbyt dosłownie. Nie pojął, że „skrzydła są tylko przenośnią”. Reinterpretacja mitologii w wierszu Herberta polega zatem na tym, że poeta uważa, iż to nie idealizm i dostrzeganie piękna świata wiodą człowieka do zguby, ale wręcz przeciwnie: niebezpieczna jest umysłowa ociężałość i brak wrażliwości. Poeta dobitnie podkreśla ten wniosek w ostatnich słowach:
Istota rzeczy jest w tym aby nasze serca
które toczy ciężka krew
napełniły się powietrzem
i tego właśnie Ikar nie chciał przyjąć
Ludzkie serce, aby prawidłowo wykonać swoją pracę, musi pobrać powietrze z płuc – dopiero utlenowaną krew może tłoczyć do aorty. Powietrze jest tu metaforą wyobraźni, piękna i marzenia. Człowiek nie może zatem funkcjonować bez sfery duchowej, powiada Herbert.
„Lot nad kukułczym gniazdem” pozostaje najbardziej cenioną powieścią Kena Keseya. Akcja rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym zaś narratorem książki jest...
Streszczenie I Tadeusz Boy-Żeleński pisze „Plotkę o „Weselu” 20 lat po powstaniu dramatu. Jego ambicją nie jest literaturoznawcza analiza dzieła ale przypomnienie...
Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...
Powieść autorstwa Astrid Lindgren pt. „Bracia Lwie Serce” po raz pierwszy została wydana w 1973 r. od razu zapewniając pisarce sławę i stając się jednym z...
„Sokół” to dziewiąta opowieść piątego dnia „Dekameronu” w czasie którego poruszany jest temat szczęścia jakie przytrafiło się zakochanym...
Streszczenie Akcja opowiadania rozgrywa się 15 lipca 1945 roku w Niemczech. Narrator przebywa w obozie dla byłych więźniów obozu koncentracyjnych. Tadek ze Stefanem...
„Dzień i noc czarownicy” to książeczka Doroty Terakowskiej przeznaczona dla młodszego czytelnika. Składa się ona z dwóch opowiadań zatytułowanych „Jeden...
„Dworzanin polski” jest dziełem życia Łukasza Górnickiego. Urodzony w 1527 roku w rodzinie mieszczańskiej Górnicki studiował w Krakowie oraz w...
Ogólna charakterystyka Ewangelia według św. Jana to ostatnia Ewangelia znajdująca się w „Nowym Testamencie”. Jej autorstwo przypisuje się Janowi który...