“Guziki” to wiersz Zbigniewa Herberta poświęcony zbrodni katyńskiej. Wiosną 1940 roku ponad dwadzieścia tysięcy polskich oficerów zostało rozstrzelanych prze Sowietów w lasach smoleńskich. Tekst Herberta został dedykowany pamięci kapitana Edwarda Herberta, stanowi jednak literacki hołd dla wszystkich, którzy stali się ofiarami tej zbrodni.
Tytułowe guziki to elementy munduru polskich żołnierzy, które ze względu na swoją materialną trwałość, zostały śladem strasznych wydarzeń. Mimo że ciała uległy rozkładowi, guziki przetrwały, jak powiada poeta, po to, by zaświadczyć o tym, co się stało. Herbert dokonuje personifikacji guzików, nazywając je „świadkami zbrodni”. Stają się one również swoistym „pomnikiem”, którego zabrakło na grobach żołnierzy, ponieważ zostali oni zakopani anonimowo w zbiorowym dole.
Nastrój wiersza jest żałobny, emanuje zadumą nad ludzkim losem i historią. Przyroda zdaje się solidaryzować z ofiarami zbrodni. Mimo że zbiorową mogiłę pozbawiono wszelkich oznak szacunku dla zmarłych, natura niejako wyczuwa powagę śmierci:
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las
Herbert określa guziki mianem „nieugiętych”, ponieważ wbrew zamierzeniom sprawców zbrodni, ujawniły to, co miało pozostać w ukryciu. Stały się one niejako „potężnym głosem zamilkłych chórów”, a więc dzięki nim mogli przemówić umarli. To właśnie guziki umożliwiły bowiem identyfikację tożsamość ofiar.
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” jest rodzajem autobiografii Mirona Białoszewskiego. W trakcie narracji autor miesza plany czasowe – współczesny...
Sztuka Gabrieli Zapolskiej wystawiona została w 1906 roku w Krakowie a wydana rok później. Jej podtytuł brzmi „tragifarsa kołtuńska” a akcja rozgrywa...
Krzysztof Kamil Baczyński często odwoływał się w swojej poezji losu jego pokolenia (tak zwane pokolenie Kolumbów) któremu przyszło się zmagać z tragicznymi...
Wiersz Bolesława Leśmiana „Poeta” poświęcony jest losom artysty – blaskom i niedolom jego życia. Dowiadujemy się z niego że tytułowy poeta to niebieski...
Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...
Streszczenie Akcja opowiadania (noweli) „Siłaczka” Stefana Żeromskiego rozgrywa się na polskiej prowincji znajdującej się pod panowaniem rosyjskim. Czas akcji...
„Kwiaty polskie” Juliana Tuwima powstawały w latach 1940 – 1953 aż do śmierci poety. Autor tworzył dzieło na emigracji podczas pobytu w Brazylii i w Stanach...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Słoneczne dni Alek (Aleksy Dawidowski) i Rudy (Jan Bytnar) poznają się w harcerskim oddziale „Buków”. Chłopcy darzą szacunkiem swojego harcmistrza nauczyciela...
