“Guziki” to wiersz Zbigniewa Herberta poświęcony zbrodni katyńskiej. Wiosną 1940 roku ponad dwadzieścia tysięcy polskich oficerów zostało rozstrzelanych prze Sowietów w lasach smoleńskich. Tekst Herberta został dedykowany pamięci kapitana Edwarda Herberta, stanowi jednak literacki hołd dla wszystkich, którzy stali się ofiarami tej zbrodni.
Tytułowe guziki to elementy munduru polskich żołnierzy, które ze względu na swoją materialną trwałość, zostały śladem strasznych wydarzeń. Mimo że ciała uległy rozkładowi, guziki przetrwały, jak powiada poeta, po to, by zaświadczyć o tym, co się stało. Herbert dokonuje personifikacji guzików, nazywając je „świadkami zbrodni”. Stają się one również swoistym „pomnikiem”, którego zabrakło na grobach żołnierzy, ponieważ zostali oni zakopani anonimowo w zbiorowym dole.
Nastrój wiersza jest żałobny, emanuje zadumą nad ludzkim losem i historią. Przyroda zdaje się solidaryzować z ofiarami zbrodni. Mimo że zbiorową mogiłę pozbawiono wszelkich oznak szacunku dla zmarłych, natura niejako wyczuwa powagę śmierci:
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las
Herbert określa guziki mianem „nieugiętych”, ponieważ wbrew zamierzeniom sprawców zbrodni, ujawniły to, co miało pozostać w ukryciu. Stały się one niejako „potężnym głosem zamilkłych chórów”, a więc dzięki nim mogli przemówić umarli. To właśnie guziki umożliwiły bowiem identyfikację tożsamość ofiar.
W 1575 roku Tatarzy najechali na znajdujące się wówczas w granicach Polski Podole. Jan Kochanowski poświęcił temu wydarzeniu „Pieśń o spustoszeniu Podola”....
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza Stefan Żeromski ukończył pracę nad „Przedwiośniem” we wrześniu 1924 r. a więc nieco ponad rok przed swoją śmiercią. Dzieło powstawało w okresie...
Streszczenie Wydarzenia przedstawione w utworze rozgrywają się we Włoszech. Na stacji kolejowej w Marittimie pojawia się kundelek imieniem Lampo który zostaje przygarnięty...
Geneza Powieść Jadwigi Korczakowskiej pt. „Spotkanie nad morzem” jest jedną z najpopularniejszych książek w dorobku pisarki. Ukazała się w 1962 r. natomiast...
Geneza „Pan Wołodyjowski” ukazywał się w latach 1887 - 1888 w warszawskim „Słowie” a z niewielkim opóźnieniem w „Czasie” i „Dzienniku...
Wiersz Juliana Tuwima „Prośba o piosenkę” ma charakter autotematyczny dotyczy twórczości i nadziei jakie wiąże z nią poeta. Utwór ukazał się...
„Prawa i obowiązki” to wiersz Tadeusza Różewicza pochodzący z tomu „Nic w płaszczu Prospera” (1963). Pod względem formalnym utwór jest...
„Rozmowa wieczorna” Adama Mickiewicza to wiersz który powstał w okresie rzymsko – drezdeńskim czyli w latach 1829 – 1832. Był to jeden z najtrudniejszych...
