“Guziki” to wiersz Zbigniewa Herberta poświęcony zbrodni katyńskiej. Wiosną 1940 roku ponad dwadzieścia tysięcy polskich oficerów zostało rozstrzelanych prze Sowietów w lasach smoleńskich. Tekst Herberta został dedykowany pamięci kapitana Edwarda Herberta, stanowi jednak literacki hołd dla wszystkich, którzy stali się ofiarami tej zbrodni.
Tytułowe guziki to elementy munduru polskich żołnierzy, które ze względu na swoją materialną trwałość, zostały śladem strasznych wydarzeń. Mimo że ciała uległy rozkładowi, guziki przetrwały, jak powiada poeta, po to, by zaświadczyć o tym, co się stało. Herbert dokonuje personifikacji guzików, nazywając je „świadkami zbrodni”. Stają się one również swoistym „pomnikiem”, którego zabrakło na grobach żołnierzy, ponieważ zostali oni zakopani anonimowo w zbiorowym dole.
Nastrój wiersza jest żałobny, emanuje zadumą nad ludzkim losem i historią. Przyroda zdaje się solidaryzować z ofiarami zbrodni. Mimo że zbiorową mogiłę pozbawiono wszelkich oznak szacunku dla zmarłych, natura niejako wyczuwa powagę śmierci:
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las
Herbert określa guziki mianem „nieugiętych”, ponieważ wbrew zamierzeniom sprawców zbrodni, ujawniły to, co miało pozostać w ukryciu. Stały się one niejako „potężnym głosem zamilkłych chórów”, a więc dzięki nim mogli przemówić umarli. To właśnie guziki umożliwiły bowiem identyfikację tożsamość ofiar.
Streszczenie Tomek Sawyer to tytułowy bohater powieści Marka Twaina opublikowanej w 1876 roku. Żyje on w wymyślonym przez autora miasteczku St. Petersburg u ujścia potężnej...
Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...
Streszczenie Rodowód W rozdziale tym narrator przedstawia rodowód głównego bohatera powieści - Cezarego Baryki. Pisze o nim jako o człowieku nowoczesnym...
Geneza „Sklepy cynamonowe” po raz pierwszy zostały wydane w 1933 r. (chociaż opatrzono je datą o rok późniejszą). Był wtedy Schulz artystą znanym i...
Fraszka „O doktorze Hiszpanie” przedstawia dowcipną anegdotę związaną z okresem gdy Kochanowski żył na dworze królewskim. Doktor Hiszpan to Piotr Rozjusz...
Wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Nike” pochodzi z 1926 roku. Był to okres fascynacji autorki japońską poezją haiku – i właśnie takim polskim...
Utwór Horacego pt. „Do młodzieży” znajduje się w IV księdze „Pieśni” która pisana była po dłuższej przerwie. W tym tomie odnaleźć...
„Unde malum” Tadeusza Różewicza to wiersz pochodzący z tomu „Zawsze fragment. Recycling” z 1998 roku. Wiersz podejmuje tematykę etyczną dotyczy...
Komedia Moliera pod tytułem „Świętoszek” wywołała w chwili premiery wielkie kontrowersje. Doszło nawet do czasowego zakazu jej wystawiania. Uznawano iż atakuje...
