“Guziki” to wiersz Zbigniewa Herberta poświęcony zbrodni katyńskiej. Wiosną 1940 roku ponad dwadzieścia tysięcy polskich oficerów zostało rozstrzelanych prze Sowietów w lasach smoleńskich. Tekst Herberta został dedykowany pamięci kapitana Edwarda Herberta, stanowi jednak literacki hołd dla wszystkich, którzy stali się ofiarami tej zbrodni.
Tytułowe guziki to elementy munduru polskich żołnierzy, które ze względu na swoją materialną trwałość, zostały śladem strasznych wydarzeń. Mimo że ciała uległy rozkładowi, guziki przetrwały, jak powiada poeta, po to, by zaświadczyć o tym, co się stało. Herbert dokonuje personifikacji guzików, nazywając je „świadkami zbrodni”. Stają się one również swoistym „pomnikiem”, którego zabrakło na grobach żołnierzy, ponieważ zostali oni zakopani anonimowo w zbiorowym dole.
Nastrój wiersza jest żałobny, emanuje zadumą nad ludzkim losem i historią. Przyroda zdaje się solidaryzować z ofiarami zbrodni. Mimo że zbiorową mogiłę pozbawiono wszelkich oznak szacunku dla zmarłych, natura niejako wyczuwa powagę śmierci:
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las
Herbert określa guziki mianem „nieugiętych”, ponieważ wbrew zamierzeniom sprawców zbrodni, ujawniły to, co miało pozostać w ukryciu. Stały się one niejako „potężnym głosem zamilkłych chórów”, a więc dzięki nim mogli przemówić umarli. To właśnie guziki umożliwiły bowiem identyfikację tożsamość ofiar.
Streszczenie Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy zapragnął swojej części majątku by odjechać z dala od domu gdzie roztrwonił wszystko. Zaczął...
Przyjaźń to jedno z najwspanialszych darów jakie człowiek może otrzymać od losu! Zgadzają się z tym najwięksi filozofowie i poeci. Ja również posiadam...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Geneza „Mała księżniczka” to utwór powstały na podstawie innego napisanego w częściach przez autorkę który został przez nią rozwinięty. Czas...
„Wypełnić czytelnym pismem” to wiersz Stanisława Barańczaka. Już sam tytuł sugeruje że autor odnosi się w utworze do języka biurokracji – forma tekstu...
Utwór pt. „Exegi monomentum” Horacego jest zaliczany do gatunku ody czyli liryki która wywodzi się z greckiej pieśni chóralnej. Utrzymana była...
„Biedny chrześcijanin patrzy na getto” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Głosy biednych ludzi”. Utwór odnosi się do tragicznego...
„Rzeka” to wiersz Adama Ważyka. Dzisiaj czytamy go nie tyle ze względów artystycznych (te są dość wątpliwe) co z powodu jego znaczenia historycznego....
