“Guziki” to wiersz Zbigniewa Herberta poświęcony zbrodni katyńskiej. Wiosną 1940 roku ponad dwadzieścia tysięcy polskich oficerów zostało rozstrzelanych prze Sowietów w lasach smoleńskich. Tekst Herberta został dedykowany pamięci kapitana Edwarda Herberta, stanowi jednak literacki hołd dla wszystkich, którzy stali się ofiarami tej zbrodni.
Tytułowe guziki to elementy munduru polskich żołnierzy, które ze względu na swoją materialną trwałość, zostały śladem strasznych wydarzeń. Mimo że ciała uległy rozkładowi, guziki przetrwały, jak powiada poeta, po to, by zaświadczyć o tym, co się stało. Herbert dokonuje personifikacji guzików, nazywając je „świadkami zbrodni”. Stają się one również swoistym „pomnikiem”, którego zabrakło na grobach żołnierzy, ponieważ zostali oni zakopani anonimowo w zbiorowym dole.
Nastrój wiersza jest żałobny, emanuje zadumą nad ludzkim losem i historią. Przyroda zdaje się solidaryzować z ofiarami zbrodni. Mimo że zbiorową mogiłę pozbawiono wszelkich oznak szacunku dla zmarłych, natura niejako wyczuwa powagę śmierci:
i cisza jest na wysokościach
i dymi mgłą katyński las
Herbert określa guziki mianem „nieugiętych”, ponieważ wbrew zamierzeniom sprawców zbrodni, ujawniły to, co miało pozostać w ukryciu. Stały się one niejako „potężnym głosem zamilkłych chórów”, a więc dzięki nim mogli przemówić umarli. To właśnie guziki umożliwiły bowiem identyfikację tożsamość ofiar.
Streszczenie Przedmowa We fragmencie tym autor wyjaśnia pochodzenie imienia tytułowego bohatera. Pierwszy człon - Kubuś - zaczerpnięty został od jednego z niedźwiadków...
„Pan Cogito o postawie wyprostowanej” to jeden z najważniejszych wierszy Zbigniewa Herberta z tomu „Pan Cogito”. Podobnie jak w tekście „Przesłanie...
Geneza „Kubuś Fatalista i jego Pan” Diderota ukazał się w całości w 1796 roku już po śmierci autora jednak wcześniej czytelnicy francuscy i niemieccy poznali...
Geneza Charles Dickens napisał „Opowieść wigilijną” w listopadzie 1843 roku. Czas i miejsce akcji Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w dziewiętnastowiecznym...
Krótki utwór Mirona Białoszewskiego „Fioletowy gotyk” interpretować można na wielu różnych poziomach. W paru zaledwie słowach poeta zawarł...
„W niebie” to wiersz księdza Jana Twardowskiego. Utwór opowiada o człowieku który dostaje się do nieba lub tylko obserwuje je z oddali (nie jest...
Analiza Utwór rozpoczyna się wyliczeniami oraz wykrzyknieniem podkreślającymi bezradność w sytuacji poruszanej w wierszu. Kolejna strofa stanowi przedstawienie niemocy...
Geneza problematyka „Prawiek i inne czasy” należy do najgłośniejszych utworów Olgi Tokarczuk. Opublikowana w 1996 roku powieść zapewniła młodej wówczas...
Streszczenie Akt pierwszy Odsłona pierwsza Akcja dzieje się pod koniec września 1943 r. w okupowanej Polsce. Do jednego z wielu rozsianych po całej Polsce posterunków...
