Unikalne i sprawdzone teksty

Stary Prometeusz – interpretacja i analiza

„Stary Prometeusz” to wiersz Zbigniewa Herberta, w którym poeta przedstawia odmienny od utrwalonego w tradycji wizerunek mitologicznego tytana. W tekście tym, jak wskazuje tytuł, Prometeusz jest „stary”, a w ślad za jego podeszłym wiekiem idą atrybuty przynależnie jesieni życia. Bohater liryczny nie jest już zatem młodzieńczym buntownikiem, który w imię powszechnego dobra ludzkości decyduje się na szaleńcze odważne czyny. Zamiast wspinać się na Olimp siedzi więc w swojej kuchni, patrzy na krzątaninę żony i czeka na gości. Co więcej, „na ścianie wisi wypchany orzeł” – jak można się domyślać, jest to ptak, który niegdyś codziennie wydziobywał wątrobę bohatera.

Z tekstu dowiadujemy się, że najbliższym przyjacielem Prometeusza jest obecnie aptekarz, co wskazuje na schorowanie bohatera i potrzebę ciągłego przyjmowania leków. Pojawienie się aptekarza i proboszcza oznacza również, że sytuacja liryczna ma miejsce w czasach współczesnych – tysiące lat po wielkich dokonaniach tytana. Obecnie Prometeusz patrzy na swoje dawne czyny z dużym dystansem. Nie jest już pewien swoich moralnych racji. Wprawdzie ogień, który udało mu się zdobyć, daje przyjemne ciepło – dzięki niemu może ogrzać się w kuchni i przygotować dla gości kolację. Jednocześnie jednak ogień służy jako narzędzie zbrodni.

Symbolem tej ostatniej jest list dziękczynny, jaki Prometeusz otrzymuje od tyrana Kaukazu. Despota chwali sobie wynalezienie ognia, ponieważ dzięki niemu mógł dokonać spalenia zbuntowanego miasta. Prometeusz próbuje zrozumieć dziwne koleje historii, dlatego pisze pamiętniki. Najtrudniejsze okazuje się pogodzenie „bytu i losu”. Tytan zastanawia się zatem, czy egzystencja podlega odwiecznemu fatum czy też człowiek sam kształtuje swoje dzieje. Historia Prometeusza zdaje się wskazywać na prawdziwość koncepcji przeznaczenia. Pomimo że bohater chciał przyczynić się do dobra ludzi, ogień, który im ofiarował, stał się również narzędziem unicestwienia. Los zakpił zatem z poświęcenia tytana. Jedyną formą jego buntu wobec takiego porządku rzeczy jest cichy śmiech, podkreślający bezsilność człowieka wobec losu i zła.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Syzyfowe prace – opracowanie problematyka...

Geneza Stefan Żeromski napisał powieść „Syzyfowe prace” na podstawie własnych doświadczeń w rosyjskiej szkole. Nie jest to jednak jego autobiografia –...

Do Apollina Horacy – interpretacja...

Oda Horacego pt. „Do Apollina” jest utworem pochodzącym z I księgi „Pieśni”. W całości jest skierowana do Apolla na co wskazuje tytuł. Apollo syn...

Tren IX- interpretacja i analiza

Tren IX jest rozliczeniem Kochanowskiego z filozofią stoicką. Stoicy uważali że człowiek może stać ponad cierpieniem i nędzą gdy posiądzie mądrość wyjaśniającą...

Jezioro osobliwości - streszczenie...

Streszczenie Czasem osoby które dotychczas były dalekie mogą stać się powiernikami największych sekretów. Nielubiany przez Martę partner matki Wiktor otrzymuje...

Cierpienia młodego Wertera –...

Geneza Jedno z najważniejszych dzieł Goethego - powieść epistolarna pt. „Cierpienia młodego Wertera” - opublikowane zostało w 1774 r. Utwór szybko zyskał...

Bagnet na broń – interpretacja...

„Bagnet na broń” Władysława Broniewskiego to wiersz reprezentujący lirykę tyrtejską. Poeta napisał go w kwietniu 1939 roku kilka miesięcy przed niemiecką...

Sowiński w okopach Woli – interpretacja...

Powstanie listopadowe zajęło ważne miejsce w twórczości polskich romantyków. Gdy wymarzony czyn zbrojny okazał się przedsięwzięciem nieudanym wielu literatów...

Manifest szalony – interpretacja...

„Manifest szalony” jest wierszem Kazimierza Wierzyńskiego. Tytuł sugeruje że mamy do czynienia z czymś co wyjawia poglądy autora na poezję a może nawet i na...

Serce roście (Pieśń II Ks.1)...

„Serce roście” (rośnie) to kolejny utwór w którym Jan Kochanowski wysławia radości prostego ale porządnego życia. Pieśń zaczyna się od opisu...