Unikalne i sprawdzone teksty

Tren Fortynbrasa – interpretacja i analiza

„Tren Fortynbrasa” Zbigniewa Herberta to wiersz, który stanowi swoistą reinterpretację najsłynniejszego dramatu Williama Szekspira, pt. „Hamlet”. Mamy tu do czynienia z liryką maski – osobą mówiącą w tekście jest Fortynbras, norweski władca Danii, który objął rządy po śmierci księcia Hamleta. Wygłasza on osobliwy monolog nad zwłokami duńskiego księcia. Nie jest to jednak, jak wskazuje tytuł, klasyczny tren, czyli utwór żałobny upamiętniający śmierć wybitnej osoby. W słowach Fortynbrasa nie ma bowiem cienia żalu nad zmarłym księciem. Wręcz przeciwnie, dominuje ton ironiczny i pogardliwy.

Fortynbras porównuje Hamleta do „martwej mrówki”, a także nazywa go „rycerzem w miękkich pantoflach o dłoniach tak samo bezbronnych jak przedtem”. Podkreśla zatem słabość duńskiego księcia i odmawia mu godności prawdziwego żołnierza. W opinii Fortynbrasa Hamlet był szkodliwym marzycielem, który „wierzył w kryształowe pojęcia a nie glinę ludzką”. Duński książę był całkowicie oderwany od rzeczywistości – żył w świecie idei, snu i wyobraźni. Takie zachowanie Hamleta oddają liczne paradoksy, np. „łowiłeś chimery”, „gryzłeś powietrze”.

Fortynbras polemizuje również ze słowami duńskiego władcy. Mówi bowiem, że „reszta nie jest milczeniem” – należy do niego. Bohater liryczny przeciwstawia swoją postawę zachowaniu Hamleta. Chodzi o wyraźny kontrast między romantyzmem a pragmatyzmem. Synonimem pierwszej postawy jest „bohaterska śmierć”, drugiej natomiast „wieczne czuwanie z zimnym jabłkiem w dłoni na wysokim krześle”. Użyta peryfraza oznacza trud sprawowania władzy, a także cechy, jakimi według Fortynbrasa, powinien odznaczać się król: spokój, dystans i emocjonalny chłód. Ponadto zdradza on wymowną pogardę wobec poddanych, nazywając ich mrowiskiem.

Fortynbras zapowiada rządy absolutne, oparte na strachu i terrorze. Stwierdza, że będzie musiał wybudować więcej więzień, ponieważ cała Dania „jest więzieniem”. Przewrotnie cytując słowa Hamleta, odwraca ich sens, traktuje je bowiem dosłownie. Norweg przy ostatecznym pożegnaniu z Hamletem po raz kolejny podkreśla swoją odmienność od duńskiego księcia. Mówi, że żyją oni na dwóch oddzielnych archipelagach, należą zatem do dwóch różnych światów. Pragmatyzm i romantyzm nigdy nie znajdą żadnej wspólnej płaszczyzny – żadne słowa nie mogą ich połączyć – co widać w ostatnim zdaniu Fortynbrasa.

Mimo pychy Fortynbras ma jednak świadomość, że to Hamlet, a nie on, zostanie zapamiętany przez potomnych. Jego losy staną się przedmiotem tragedii, a on sam będzie „gwiazdą”, a więc osobą podziwianą i naśladowaną.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Cyd – geneza czas i miejsce akcji...

Geneza „Cyd” jest jednym z najbardziej znanych utworów Corneille’a. Wystawiona po raz pierwszy w 1637 roku tragikomedia skutkowała tak zwanym „sporem...

Pierwsza przechadzka – interpretacja...

„Pierwsza przechadzka” to wiersz Leopolda Staffa napisany w 1946 roku. Utwór powstał tuż po II wojnie światowej i traktuje właśnie o owym trudnym czasie...

Smutno mi Boże – interpretacja...

Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego...

Stary Prometeusz – interpretacja...

„Stary Prometeusz” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta przedstawia odmienny od utrwalonego w tradycji wizerunek mitologicznego tytana. W tekście tym...

Pantofelek – interpretacja i analiza...

„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...

Przedśpiew – interpretacja i...

Wiersz „Przedśpiew” Leopolda Staffa pochodzi z tomu „Gałąź kwitnąca” (1908). Tekst stanowi poetyckie credo artysty. Poeta wypowiada się w nim bowiem...

Królowa śniegu – streszczenie...

Streszczenie „Królowa śniegu” jest baśnią napisaną przez duńskiego pisarza Hansa Christiana Andersena. Pierwsza jej część opowiada historię magicznego...

Ludzie bezdomni – streszczenie...

Streszczenie Tomasza Judyma poznajemy w Paryżu jako studenta medycyny. Ma dwadzieścia kilka lat. W czasie zwiedzania Luwru spotyka swoje rodaczki – starszą dystyngowaną...