„Tren Fortynbrasa” Zbigniewa Herberta to wiersz, który stanowi swoistą reinterpretację najsłynniejszego dramatu Williama Szekspira, pt. „Hamlet”. Mamy tu do czynienia z liryką maski – osobą mówiącą w tekście jest Fortynbras, norweski władca Danii, który objął rządy po śmierci księcia Hamleta. Wygłasza on osobliwy monolog nad zwłokami duńskiego księcia. Nie jest to jednak, jak wskazuje tytuł, klasyczny tren, czyli utwór żałobny upamiętniający śmierć wybitnej osoby. W słowach Fortynbrasa nie ma bowiem cienia żalu nad zmarłym księciem. Wręcz przeciwnie, dominuje ton ironiczny i pogardliwy.
Fortynbras porównuje Hamleta do „martwej mrówki”, a także nazywa go „rycerzem w miękkich pantoflach o dłoniach tak samo bezbronnych jak przedtem”. Podkreśla zatem słabość duńskiego księcia i odmawia mu godności prawdziwego żołnierza. W opinii Fortynbrasa Hamlet był szkodliwym marzycielem, który „wierzył w kryształowe pojęcia a nie glinę ludzką”. Duński książę był całkowicie oderwany od rzeczywistości – żył w świecie idei, snu i wyobraźni. Takie zachowanie Hamleta oddają liczne paradoksy, np. „łowiłeś chimery”, „gryzłeś powietrze”.
Fortynbras polemizuje również ze słowami duńskiego władcy. Mówi bowiem, że „reszta nie jest milczeniem” – należy do niego. Bohater liryczny przeciwstawia swoją postawę zachowaniu Hamleta. Chodzi o wyraźny kontrast między romantyzmem a pragmatyzmem. Synonimem pierwszej postawy jest „bohaterska śmierć”, drugiej natomiast „wieczne czuwanie z zimnym jabłkiem w dłoni na wysokim krześle”. Użyta peryfraza oznacza trud sprawowania władzy, a także cechy, jakimi według Fortynbrasa, powinien odznaczać się król: spokój, dystans i emocjonalny chłód. Ponadto zdradza on wymowną pogardę wobec poddanych, nazywając ich mrowiskiem.
Fortynbras zapowiada rządy absolutne, oparte na strachu i terrorze. Stwierdza, że będzie musiał wybudować więcej więzień, ponieważ cała Dania „jest więzieniem”. Przewrotnie cytując słowa Hamleta, odwraca ich sens, traktuje je bowiem dosłownie. Norweg przy ostatecznym pożegnaniu z Hamletem po raz kolejny podkreśla swoją odmienność od duńskiego księcia. Mówi, że żyją oni na dwóch oddzielnych archipelagach, należą zatem do dwóch różnych światów. Pragmatyzm i romantyzm nigdy nie znajdą żadnej wspólnej płaszczyzny – żadne słowa nie mogą ich połączyć – co widać w ostatnim zdaniu Fortynbrasa.
Mimo pychy Fortynbras ma jednak świadomość, że to Hamlet, a nie on, zostanie zapamiętany przez potomnych. Jego losy staną się przedmiotem tragedii, a on sam będzie „gwiazdą”, a więc osobą podziwianą i naśladowaną.
Streszczenie Jest 31 grudnia 1977 r. W rodzinie Borejków trwają intensywne przygotowania do Sylwestra. Dwie młodsze siostry Borejkówny – czternastoletnia...
W tym Trenie Kochanowski ponownie wykorzystuje kostium mitologii greckiej by wyrazić swoją rozpacz. Na początku wzywa jedną z Muz (Erato muza poezji) i swoją lutnię (poezję)...
„Żołnierz polski” to wiersz Władysława Broniewskiego napisany po klęsce wrześniowej 1939 roku. Jak wiadomo 28 września 1939 roku Warszawa podpisała kapitulację...
Interpretacja Mit o Tezeuszu to opowieść o niezwykle mężnym wojowniku który żył w brązowym okresie dziejów ludzkości. To opowieść o niezwykłej odwadze...
Dla człowieka ptaki to zwierzęta szczególne. W czasach przed wzbiciem się ludzkości w powietrze to właśnie one mogły unosić się do góry. Nadawało im to...
Geneza „Odyseja” opowiada o losach wybitnej jednostki – Odyseusza. Stąd też tytuł utworu Homera. Odyseusz to władca Itaki który przez długi czas...
„Makbet” – problem zła winy i kary – opracowanie „Makbet” Williama Szekspira często jest postrzegany jako dzieło ponadczasowe i niezwykle...
„Przesłanie Pana Cogito” to wiersz Zbigniewa Herberta z tomu „Pan Cogito” (1974). Podmiotem lirycznym w tym utworze podobnie jak w całym cyklu jest...
Geneza „Kartoteka” Tadeusza Różewicza została opublikowana w 1960 roku na łamach „Dialogu”. Pisarz inspirował się między innymi dramatem...
