„Tren Fortynbrasa” Zbigniewa Herberta to wiersz, który stanowi swoistą reinterpretację najsłynniejszego dramatu Williama Szekspira, pt. „Hamlet”. Mamy tu do czynienia z liryką maski – osobą mówiącą w tekście jest Fortynbras, norweski władca Danii, który objął rządy po śmierci księcia Hamleta. Wygłasza on osobliwy monolog nad zwłokami duńskiego księcia. Nie jest to jednak, jak wskazuje tytuł, klasyczny tren, czyli utwór żałobny upamiętniający śmierć wybitnej osoby. W słowach Fortynbrasa nie ma bowiem cienia żalu nad zmarłym księciem. Wręcz przeciwnie, dominuje ton ironiczny i pogardliwy.
Fortynbras porównuje Hamleta do „martwej mrówki”, a także nazywa go „rycerzem w miękkich pantoflach o dłoniach tak samo bezbronnych jak przedtem”. Podkreśla zatem słabość duńskiego księcia i odmawia mu godności prawdziwego żołnierza. W opinii Fortynbrasa Hamlet był szkodliwym marzycielem, który „wierzył w kryształowe pojęcia a nie glinę ludzką”. Duński książę był całkowicie oderwany od rzeczywistości – żył w świecie idei, snu i wyobraźni. Takie zachowanie Hamleta oddają liczne paradoksy, np. „łowiłeś chimery”, „gryzłeś powietrze”.
Fortynbras polemizuje również ze słowami duńskiego władcy. Mówi bowiem, że „reszta nie jest milczeniem” – należy do niego. Bohater liryczny przeciwstawia swoją postawę zachowaniu Hamleta. Chodzi o wyraźny kontrast między romantyzmem a pragmatyzmem. Synonimem pierwszej postawy jest „bohaterska śmierć”, drugiej natomiast „wieczne czuwanie z zimnym jabłkiem w dłoni na wysokim krześle”. Użyta peryfraza oznacza trud sprawowania władzy, a także cechy, jakimi według Fortynbrasa, powinien odznaczać się król: spokój, dystans i emocjonalny chłód. Ponadto zdradza on wymowną pogardę wobec poddanych, nazywając ich mrowiskiem.
Fortynbras zapowiada rządy absolutne, oparte na strachu i terrorze. Stwierdza, że będzie musiał wybudować więcej więzień, ponieważ cała Dania „jest więzieniem”. Przewrotnie cytując słowa Hamleta, odwraca ich sens, traktuje je bowiem dosłownie. Norweg przy ostatecznym pożegnaniu z Hamletem po raz kolejny podkreśla swoją odmienność od duńskiego księcia. Mówi, że żyją oni na dwóch oddzielnych archipelagach, należą zatem do dwóch różnych światów. Pragmatyzm i romantyzm nigdy nie znajdą żadnej wspólnej płaszczyzny – żadne słowa nie mogą ich połączyć – co widać w ostatnim zdaniu Fortynbrasa.
Mimo pychy Fortynbras ma jednak świadomość, że to Hamlet, a nie on, zostanie zapamiętany przez potomnych. Jego losy staną się przedmiotem tragedii, a on sam będzie „gwiazdą”, a więc osobą podziwianą i naśladowaną.
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
