Wiersz Zbigniewa Herberta „Co myśli Pan Cogito o piekle” stanowi poetycką refleksję nad sztuką i losem artysty. Poeta przedstawia tu sytuację, która dla ludzi sztuki jest równoznaczna z piekielnymi mękami. Chodzi mianowicie o mentalne zniewolenie, polegające na konieczności tworzenia dzieł propagandowych, służących określonej władzy.
Wiersz przywołuje obraz piekła z „Boskiej komedii” Dantego. Poeta przekształca jednak wizję wielkiego mistrza i stwierdza, że ostatni krąg inferno nie jest zajmowany przez największych złoczyńców, ale przez artystów. Ludzie sztuki, mimo że znajdują się w piekle, nie doznają żadnych cierpień fizycznych – są od nich odizolowani. Jedyne, czym się zajmują, to oszalałe i masowe produkowanie nowych dzieł. Nieustannie trwa tu zatem pełnia sezonu – „permanentna” i „absolutna”. Zadaniem twórców jest wychwalanie potęgi szatana i prześcignięcie artystów z konkurencyjnego niebiańskiego obozu.
Do tego drugiego zalicza się w wierszu Dantego, Fra Angelico i Bacha. Są to symbole niezłomnej postawy artystycznej. Żaden z tych twórców nie poddał się bowiem presji możnowładców i nie zaprzedał swojej sztuki w ich służbę. Herbert, wskazując właśnie na te przykłady, staje po stronie sztuki niezależnej i wiernej artystycznym celom. Piekłem jest natomiast artyzm zaprzęgnięty w zadania ideologiczne. Sztuka propagandowa jest wprawdzie opłacalna – artyści cieszą się szczególnymi przywilejami, są syci i zamożni, jednak stanowi ona wynaturzenie samej siebie.
„Heban” pozostaje pozycją szczególną w dorobku Ryszarda Kapuścińskiego. W opinii wielu krytyków jest on wręcz najwybitniejszym dziełem polskiego...
Streszczenie Sierpień Jest upalne i słoneczne lato. Jeszcze w lipcu ojciec narratora wyjechał do sanatorium zostawiając go z matką starszym bratem i Adelą (gosposią)....
Wiersz „Ranyjulek” Juliana Tuwima jest charakterystyczną dla tego autora – przynajmniej na pewnym etapie jego twórczości (lata dwudzieste) –...
„Pan Cogito a pop” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta analizuje dominujące tendencje kultury popularnej. Obiektem zainteresowania bohatera lirycznego...
Rapsod to utwór poświęcony pamięci bohaterów i ich czynów. Nierzadko stanowi fragment większej całości (np. epopei) lecz funkcjonuje także jako autonomiczna...
Geneza problematyka „Prawiek i inne czasy” należy do najgłośniejszych utworów Olgi Tokarczuk. Opublikowana w 1996 roku powieść zapewniła młodej wówczas...
Przemiany życia społecznego inspirowały wielu artystów i intelektualistów w XX wieku. Szczególnie okres międzywojenny wydał wiele dzieł których...
Cykl „Treny” Jana Kochanowskiego należy do najdonioślejszych osiągnięć literatury staropolskiej. W swoich utworach mistrz Jan połączył głęboką refleksję...
Streszczenie Nowela rozpoczyna się stwierdzeniem o ludzkiej skłonności do gromadzenia rzeczy. Podczas wyliczeń narrator szczególną uwagę zwraca na kamizelkę. Jest...
