Wiersz Zbigniewa Herberta „Co myśli Pan Cogito o piekle” stanowi poetycką refleksję nad sztuką i losem artysty. Poeta przedstawia tu sytuację, która dla ludzi sztuki jest równoznaczna z piekielnymi mękami. Chodzi mianowicie o mentalne zniewolenie, polegające na konieczności tworzenia dzieł propagandowych, służących określonej władzy.
Wiersz przywołuje obraz piekła z „Boskiej komedii” Dantego. Poeta przekształca jednak wizję wielkiego mistrza i stwierdza, że ostatni krąg inferno nie jest zajmowany przez największych złoczyńców, ale przez artystów. Ludzie sztuki, mimo że znajdują się w piekle, nie doznają żadnych cierpień fizycznych – są od nich odizolowani. Jedyne, czym się zajmują, to oszalałe i masowe produkowanie nowych dzieł. Nieustannie trwa tu zatem pełnia sezonu – „permanentna” i „absolutna”. Zadaniem twórców jest wychwalanie potęgi szatana i prześcignięcie artystów z konkurencyjnego niebiańskiego obozu.
Do tego drugiego zalicza się w wierszu Dantego, Fra Angelico i Bacha. Są to symbole niezłomnej postawy artystycznej. Żaden z tych twórców nie poddał się bowiem presji możnowładców i nie zaprzedał swojej sztuki w ich służbę. Herbert, wskazując właśnie na te przykłady, staje po stronie sztuki niezależnej i wiernej artystycznym celom. Piekłem jest natomiast artyzm zaprzęgnięty w zadania ideologiczne. Sztuka propagandowa jest wprawdzie opłacalna – artyści cieszą się szczególnymi przywilejami, są syci i zamożni, jednak stanowi ona wynaturzenie samej siebie.
„Co mi tam troski” to wiersz Władysława Broniewskiego z tomu „Bagnet na broń” wydanego w 1943 roku. Tekst wpisuje się w konwencje liryki tyrtejskiej...
Opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza „Brzezina” pochodzi z 1932 roku. Jego akcja dzieje się współcześnie autorowi. Bohater to Stanisław człowiek konający...
Streszczenie Książka rozpoczyna się opisem profesora Gąsowskiego. Nauczyciel historii to osoba wyróżniająca się spośród innych członków grona pedagogicznego....
„Pierwszy krok w chmurach” to opowiadanie Marka Hłaski. Jego akcja rozgrywa się leniwego sobotniego popołudnia. Trzech znajomych mężczyzn (Gienek Heniek i Maliszewski)...
Na początku sztuki poznajemy matkę Orgona Panią Pernelle. Krytykuje ona wszystkich domowników swojego syna wysławia tylko jednego Tartuffe’a. Jednocześnie Pani...
Streszczenie Niejednokrotnie mówi się o kimś że jest żywym srebrem. Podobnym określeniem można nazwać Ewę. Panienka córka znanego naukowca udaje się do...
„Nad wodą wielką i czystą” to jeden z wierszy Adama Mickiewicza który zaliczany jest do tzw. liryków lozańskich. Utwory te powstałe w okresie 1839...
Geneza „Imię róży” to debiutancka a zarazem najbardziej znana powieść włoskiego pisarza i naukowca Umberto Eco. Książka ukazała się w 1980 roku. Sam...
„Roki” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z przedwojennego okresu twórczości poety. Autor związany był wówczas z wileńską grupą „Żagary”...