Geneza
„Pan Cogito” to jeden z najbardziej znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Został on wydany w 1974 roku. Bohater liryczny – pan Cogito – pojawia się również w innych zbiorach Herberta.
Interpretacja
Poeta stworzył w swoim poetyckim cyklu postać Pana Cogito, która czasem spełnia rolę nośnika głównych idei bliskich Herbertowi, a czasem stanowi ucieleśnienie dwuznacznych postaw współczesnego człowieka. Pan Cogito to figura Quidama, będąca uniwersalną metaforą człowieka określającego swoje miejsce w świecie. Liryka roli służy Herbertowi do uniknięcia zbytniej dosłowności i jednoznaczności sądów. Samo imię „Cogito” pochodzi z języka łacińskiego i znaczy tyle, co „myślę”. Stanowi również odniesienie do maksymy Kartezjusza „Cogito ergo sum” – „Myślę, więc jestem”.
Oznacza to, że mamy do czynienia z poezją intelektualną, czyli poezją myśli a nie emocji. Herbert stawia swojego bohatera lirycznego przede wszystkim wobec problemów moralnych. Interesuje go postawa etyczna kształtowana w zetknięciu z elementami europejskiej kultury: sztuki, muzyki czy literatury. Bardzo istotną rolę odgrywa tu dialog z tradycją. To właśnie przeszłość u Herberta jest niewyczerpanym rezerwuarem wzorców moralnych. Swoistym apogeum cyklu jest wiersz „Przesłanie Pana Cogito”, który stanowi swoisty kodeks wartości, jakich należy przestrzegać w czasach zagrożenia.
Motywy
Motyw przeszłości i tradycji – Pan Cogito próbuje określić siebie w odniesieniu do przeszłości, szczególnie przywoływane są historia starożytna i mitologia.
Motyw sztuki – Pan Cogito podejmuje dialog ze sztuką. Odnosi się do malarstwa, rzeźby, muzyki i literatury.
Motyw wędrówki – Pan Cogito nieustannie podróżuje w sensie dosłownym i metaforycznym – przez różne epoki historyczne.
Motyw odpowiedzialności etycznej – Herberta interesuje przede wszystkim problematyka moralna.
Streszczenie Jest rok 2541 czyli „632 po Fordzie”. Świat został zorganizowany wedle zupełnie nowych zasad wyznaczonych przez Forda. Ludzie nie rodzą się już...
Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....
Streszczenie Kajtuś był młodym zdrowym bociankiem najsilniejszym w gnieździe. Razem z mamą i dwójką rodzeństwa mieszkał na stodole. Wiecznie był głodny i często...
Streszczenie W Saragossie odbywa się narada Saracenów zaniepokojonych udanymi podbojami Karola Wielkiego w Hiszpanii. Blankandryn podsuwa propozycję oszukania Karola...
Streszczenie skrótowe W roku 1801 pan Lockwood (jeden z narratorów powieści zamożny gentleman z południa Anglii) przybył do Yorkshire gdzie wynajął posiadłość...
„Kazania świętokrzyskie” to zbiór ważny przede wszystkim dla tego że przedstawia on kazania pisane w języku polskim. Rękopis zawierał kazania na poszczególne...
Streszczenie Powieść Ignacego Krasickiego podzielona jest na trzy części odpowiadające kolejnym etapom życia głównego bohatera (a zarazem narratora) Mikołaja....
Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Z lasu” pochodzi z czerwca 1944 roku z ostatnich miesięcy życia poety. Już pierwsze strofy wprowadzają nas w nastrój...
Geneza czas i miejsce akcji Akcja noweli dzieje się na wsi w miejscu które zamieszkiwane jest przez Michasia oraz osobę go nauczającą. Można wywnioskować że przysparzająca...
