„Dusza Pana Cogito” Zbigniewa Herberta to wiersz, który stanowi refleksję nad duchową kondycją współczesnego człowieka. Główną opozycją w tekście jest przeciwstawienie przeszłości i teraźniejszości. Dawniej, jak powiada podmiot liryczny, dusza stanowiła integralną część istoty ludzkiej, dopiero śmierć oddzielała ją od śmiertelnego ciała. Inaczej jednak kwestia ta wygląda w wypadku Pana Cogito, który pełni rolę every mana – jest figurą każdego współczesnego człowieka.
Obecnie mamy do czynienia z wielkim kryzysem duchowości. Metaforycznym obrazem tego stanu rzeczy jest samowolne opuszczanie ludzkiego ciała przez duszę, a także jej dwuznaczne zachowanie. Otóż dusza zostaje w wierszu Herberta przedstawiona za pomocą personifikacji - jako niewierna kochanka, która chętnie wciela się w inne ciała. Wiadomo również, że w przestrzeni duchowej panuje swoista poligamia – ludzie muszą dzielić się duszami, ponieważ jest ich za mało. Co więcej, wbrew tradycyjnej nauce o nieśmiertelności duszy, u Herberta występuje ona jako stara kobieta, która przed lustrem czesze swoje siwe włosy.
Obecnie duchowość ulega zatem poważnemu skażeniu i powolnej destrukcji. Jej przejawy są coraz rzadsze i mało spektakularne. Jednocześnie jednak trudno odnaleźć w wierszu Herberta ton rozpaczy nad miałkością współczesnej moralności. Mamy raczej do czynienia z pobłażliwą ironią. Dawne sztywne normy etyczne uległy rozmyciu, a granice pomiędzy tym, co słuszne i niesłuszne uległy zatarciu. Człowiek nie może jednak rozpaczać nad tym stanem rzeczy, musi, jak Pan Cogito, pogodzić się z losem, bo „nie ma innego wyjścia”.
Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...
„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...
Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...