„Pan Cogito o postawie wyprostowanej” to jeden z najważniejszych wierszy Zbigniewa Herberta z tomu „Pan Cogito”. Podobnie jak w tekście „Przesłanie Pana Cogito” mamy tu do czynienia z problematyką etyczną – prezentacją niezłomnej postawy moralnej w obliczu poważnego zagrożenia wartości, a nawet życia. Wiersz posiada kompozycję dwudzielną. W pierwszej części pojawia się opis konkretnej sytuacji lirycznej: oto mieszkańcy starożytnego kartagińskiego miasta Utyki zdecydowali, że nie będą stawiać oporu nadchodzącym Rzymianom, ale biernie się poddadzą, by zachować życie.
Herbert przywołuje epizod z historii starożytnej, kiedy to wielki zwolennik republiki – Katon Młodszy stanął po stronie Pompejusza w wojnie z Cezarem. Po dotarciu do Utyki filozof ów popełnił zaś samobójstwo, traktowane często jako symbol śmierci republiki. W wierszu wiele miejsca poświęca się na opis miasta, które godzi się ze swoim losem, a jego mieszkańcy zamiast wojny wybierają hańbę. Zaprzepaszczają wszystkie ideały demokracji, czego znakiem jest degeneracja senatu. Ponadto poeta za pomocą paradoksów i ironii opisuje ich tchórzliwe zachowania: „uczęszczają na przyspieszone kursy/padania na kolana”, „piszą wiernopoddańcze mowy”, „szyją nowe sztandary” (białe – na znak kapitulacji), „uczą dzieci kłamać”.
Pan Cogito w przeciwieństwie do mieszkańców Utyki nie chce padać na kolana, ale zachować postawę wyprostowaną. Oznacza ona wierność wyznawanym ideałom do końca, niepoddawanie się rozpaczy i honor. Pan Cogito pragnie być jak Katon Młodszy – sam zdecydować o swojej śmierci. Nie posiada jednak miecza, dlatego nie kładzie się do łóżka, by uniknąć „uduszenia we śnie”. Bohater liryczny pragnie być zatem do końca świadomy swojej śmierci i przyjąć ją z godnością.
Herbert pokazuje, że człowiek nawet w najtragiczniejszych okolicznościach zachowuje wolność wyboru. W tym zawiera się istota jego człowieczeństwa – do końca może decydować o sobie, choćby był to pozornie nieistotny wybór formy śmierci:
wybór pozycji
w której chce umrzeć
wybór gestu
wybór ostatniego słowa
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....
Streszczenie W domu gdzie znajdują się trzy siostry rozpoczyna się rozmowa. Udział w niej bierze Olga która wspomina ojca Irina która świętuje imieniny oraz...
Streszczenie Poleander Partobon władca Kybery był wielkim wojownikiem który hołdował nowoczesnym strategiom. Nade wszystko cenił cybernetykę toteż cały jego kraj...
Streszczenie Bitwa o Monte Cassino która toczyła się w dniach 17 stycznia - 19 maja 1944 r. uważana jest za jedno z najbardziej zaciętych i krwawych starć w historii...
Wiersz Kazimierza Wierzyńskiego „Lewa kieszeń” to pozornie opis zwykłego dnia. Jednak pod relacją o codziennych czynnościach kryje się pewna myśl filozoficzna...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...
Interpretacja Postać bogini Nike nie od zawsze była obecna w mitologii. Osobą która przywołała jej dzieje był dopiero Hezjod. Mit o bogini Nike jest przede wszystkim...
„Głos w sprawie pornografii” Wisławy Szymborskiej to ironiczny wiersz w którym poetka dokonuje przewrotnego porównania myślenia do pornografii. Tekst...
„Pieśń Legionów Polskich we Włoszech” znana także jako „Mazurek Dąbrowskiego” została napisana w lipcu 1797 roku na terenie Włoch. Autorem...