„Sprawozdanie z raju” to ironiczny wiersz Zbigniewa Herberta, w którym poeta konstruuje czasoprzestrzeń na zasadzie analogii do idei socjalizmu. Tytułowy raj przypomina państwo urządzone według zasad marksizmu-leninizmu. Herbert świadomie wykorzystuje w wierszu obrazowość, którą można dopasować zarówno do chrześcijańskich wyobrażeń raju, jak i ideologii socjalizmu. Poeta dostrzega pokrewieństwo pomiędzy tymi dwiema sferami. Popularność marksizmu wynikała bowiem z wykorzystania chrześcijańskiej idei sprawiedliwości, która, wedle socjalizmu, miała zapanować nie po śmierci, ale już w życiu doczesnym.
Odbiorca może zorientować się, że w wierszu nie mamy do czynienia z klasycznym rajem, wskazują na to bowiem znaki odsyłające do komunizmu. Otóż okazuje się, że niebo zostało skonstruowane w oparciu o postulaty proletariatu. Obowiązuje zatem 30-godzinny tydzień pracy, pracownicy otrzymują wysokie pensje, ceny są niskie, a normy niezbyt wygórowane. Z komunizmem szczególnie kojarzy się również obraz „niebieskich proletariuszy” wychodzących z fabryk. Słowo „proletariusze” zostało bowiem zaczerpnięte z komunistycznej nowomowy.
Herbert wyraźnie odwołuje się do socjalistycznej propagandy. Wspomina o „suchych komunikatach o cudach i potopach”. Chodzi o obowiązującą w PRL-u propagandę sukcesu, a także wyolbrzymianie porażek „burżuazyjnego Zachodu”. Co więcej, ironicznie komentuje się tu również ewolucję nauki Marksa, która początkowo zakładała wprowadzenie „raju na ziemi” niemal od razu po zwycięstwie proletariatu, później jednak twierdzenie to zostało złagodzone. Uznano, że raj nie nastąpi od razu, ale potrzebna jest swoista faza przejściowa:
Na początku miało być inaczej-
Świetliste kręgi chóry i stopnie abstrakcji
Ale nie udało się oddzielić dokładnie
Ciała od duszy
Wiersz Herberta stanowi zatem ironiczny komentarz do komunistycznej propagandy i nowomowy. Pokazuje także wyrazisty rozdźwięk pomiędzy ideologią a jej rzeczywistą realizacją.
„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...
Streszczenie Epizod o Kainie i Ablu dotyczył czasów nieco późniejszych niż grzech pierworodny Adama i Ewy ale funkcjonuje jako jego efekt. Kain był starszym...
Streszczenie Wydarzenia dzieją się podczas II wojny światowej. Poznajemy Bruna – ośmioletniego chłopca któremu nic nie brakuje gdyż ma dom i kochająca go...
„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia...
Analiza „Między nami nic nie było” to utwór składający się z czterech strof. Pierwsza z nich rozpoczyna się wykrzyknieniem podkreślającym brak związku...
Rapsod to utwór poświęcony pamięci bohaterów i ich czynów. Nierzadko stanowi fragment większej całości (np. epopei) lecz funkcjonuje także jako autonomiczna...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Streszczenie Franciszek z Asyżu podejmuje decyzję o wyrzeczeniu się wszystkich materialnych dóbr tego świata oraz pokus cielesnych i wstępuje na drogę ubóstwa...
Streszczenie Oto nadchodzi koniec świata. Oto nadciąga zbliża się czy raczej przypełza mój własny koniec świata. Był beznadziejny dzień jesienny. Główny...