„Sprawozdanie z raju” to ironiczny wiersz Zbigniewa Herberta, w którym poeta konstruuje czasoprzestrzeń na zasadzie analogii do idei socjalizmu. Tytułowy raj przypomina państwo urządzone według zasad marksizmu-leninizmu. Herbert świadomie wykorzystuje w wierszu obrazowość, którą można dopasować zarówno do chrześcijańskich wyobrażeń raju, jak i ideologii socjalizmu. Poeta dostrzega pokrewieństwo pomiędzy tymi dwiema sferami. Popularność marksizmu wynikała bowiem z wykorzystania chrześcijańskiej idei sprawiedliwości, która, wedle socjalizmu, miała zapanować nie po śmierci, ale już w życiu doczesnym.
Odbiorca może zorientować się, że w wierszu nie mamy do czynienia z klasycznym rajem, wskazują na to bowiem znaki odsyłające do komunizmu. Otóż okazuje się, że niebo zostało skonstruowane w oparciu o postulaty proletariatu. Obowiązuje zatem 30-godzinny tydzień pracy, pracownicy otrzymują wysokie pensje, ceny są niskie, a normy niezbyt wygórowane. Z komunizmem szczególnie kojarzy się również obraz „niebieskich proletariuszy” wychodzących z fabryk. Słowo „proletariusze” zostało bowiem zaczerpnięte z komunistycznej nowomowy.
Herbert wyraźnie odwołuje się do socjalistycznej propagandy. Wspomina o „suchych komunikatach o cudach i potopach”. Chodzi o obowiązującą w PRL-u propagandę sukcesu, a także wyolbrzymianie porażek „burżuazyjnego Zachodu”. Co więcej, ironicznie komentuje się tu również ewolucję nauki Marksa, która początkowo zakładała wprowadzenie „raju na ziemi” niemal od razu po zwycięstwie proletariatu, później jednak twierdzenie to zostało złagodzone. Uznano, że raj nie nastąpi od razu, ale potrzebna jest swoista faza przejściowa:
Na początku miało być inaczej-
Świetliste kręgi chóry i stopnie abstrakcji
Ale nie udało się oddzielić dokładnie
Ciała od duszy
Wiersz Herberta stanowi zatem ironiczny komentarz do komunistycznej propagandy i nowomowy. Pokazuje także wyrazisty rozdźwięk pomiędzy ideologią a jej rzeczywistą realizacją.
Streszczenie Przybysz Psycholog Kris Kelvin - główny bohater powieści - przybywa na pokładzie Prometeusza na stację Solaris. Opuściwszy statek dzięki specjalnej...
„Makbet” – problem zła winy i kary – opracowanie „Makbet” Williama Szekspira często jest postrzegany jako dzieło ponadczasowe i niezwykle...
Geneza Druga część „Dziadów” Adama Mickiewicza powstała najprawdopodobniej w latach 1820 – 1821 a jej publikacja nastąpiła w 1823 w Wilnie (weszła...
Pan Jones prowadzi farmę na której hoduje wiele zwierząt. Pewnego wieczoru stary knur Major organizuje zebranie wszystkich zwierząt. Opowiada wszystkim o swoim śnie...
GenezaEliza Orzeszkowa napisała powieść „Nad Niemnem” w 1887 roku dzieło było drukowane w odcinkach na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”. W formie...
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Opowiada o rodzinie w której przychodzi na świat dziecko z zespołem Downa. Rodzince Adam i Ewa początkowo...
Geneza Gustaw Herling-Grudziński wydał „Inny świat” w 1951 roku w Anglii. Wcześniej powieść drukowano w odcinkach w londyńskich „Wiadomościach”....
Oleńka (Aleksandra) Bilewiczówna jest niezwykle istotną bohaterką „Potopu” Henryka Sienkiewicza. Wprawdzie należy do postaci drugoplanowych ale często...
Psalm 144 znajduje się w „Księdze psalmów” i nosi tytuł „Modlitwa króla za naród”. Psalm 144 jest utworem pochwalnym oraz dziękczynnym...
