„Sprawozdanie z raju” to ironiczny wiersz Zbigniewa Herberta, w którym poeta konstruuje czasoprzestrzeń na zasadzie analogii do idei socjalizmu. Tytułowy raj przypomina państwo urządzone według zasad marksizmu-leninizmu. Herbert świadomie wykorzystuje w wierszu obrazowość, którą można dopasować zarówno do chrześcijańskich wyobrażeń raju, jak i ideologii socjalizmu. Poeta dostrzega pokrewieństwo pomiędzy tymi dwiema sferami. Popularność marksizmu wynikała bowiem z wykorzystania chrześcijańskiej idei sprawiedliwości, która, wedle socjalizmu, miała zapanować nie po śmierci, ale już w życiu doczesnym.
Odbiorca może zorientować się, że w wierszu nie mamy do czynienia z klasycznym rajem, wskazują na to bowiem znaki odsyłające do komunizmu. Otóż okazuje się, że niebo zostało skonstruowane w oparciu o postulaty proletariatu. Obowiązuje zatem 30-godzinny tydzień pracy, pracownicy otrzymują wysokie pensje, ceny są niskie, a normy niezbyt wygórowane. Z komunizmem szczególnie kojarzy się również obraz „niebieskich proletariuszy” wychodzących z fabryk. Słowo „proletariusze” zostało bowiem zaczerpnięte z komunistycznej nowomowy.
Herbert wyraźnie odwołuje się do socjalistycznej propagandy. Wspomina o „suchych komunikatach o cudach i potopach”. Chodzi o obowiązującą w PRL-u propagandę sukcesu, a także wyolbrzymianie porażek „burżuazyjnego Zachodu”. Co więcej, ironicznie komentuje się tu również ewolucję nauki Marksa, która początkowo zakładała wprowadzenie „raju na ziemi” niemal od razu po zwycięstwie proletariatu, później jednak twierdzenie to zostało złagodzone. Uznano, że raj nie nastąpi od razu, ale potrzebna jest swoista faza przejściowa:
Na początku miało być inaczej-
Świetliste kręgi chóry i stopnie abstrakcji
Ale nie udało się oddzielić dokładnie
Ciała od duszy
Wiersz Herberta stanowi zatem ironiczny komentarz do komunistycznej propagandy i nowomowy. Pokazuje także wyrazisty rozdźwięk pomiędzy ideologią a jej rzeczywistą realizacją.
„Ogród przedziwny” Leopolda Staffa to wiersz pochodzący z tomu „Uśmiechy godzin” (1910). Poeta wyraża w nim zachwyt nad pięknem świata opowiada...
Geneza „Wierna rzeka” jest powieścią Stefana Żeromskiego poświęconą powstaniu styczniowemu (1863). W zamyśle miała być częścią cyklu opisującego losy...
Geneza „Anaruk chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i...
Uznaje się że „Księga Psalmów” powstała pomiędzy XI a III w. p.n.e. za sprawą Dawida. Pierwotnie „Księga Psalmów” była pisana w...
X i XI wiek to okres kształtowania się Polski jako państwa. W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest włączając swój kraj w chrześcijańską Europę. Jednak wiara...
Streszczenie Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego...
„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...
StreszczenieTetyda jak głosiła przepowiednia na świat miała wydać syna który będzie potężniejszy niż jego ojciec. Mimo to Peleus postanowił wziąć ślub z boginią....
Streszczenie skrótowe W roku 1801 pan Lockwood (jeden z narratorów powieści zamożny gentleman z południa Anglii) przybył do Yorkshire gdzie wynajął posiadłość...