„Ze szczytu schodów” Zbigniewa Herberta to wiersz z tomu „Raport z oblężonego miasta” i jak cały zbiór został utrzymany w poetyce parabolicznej. Poeta konstruuje sytuację liryczną o charakterze parabolicznym. Podmiot tekstu przemawia w pierwszej osobie liczby mnogiej, wypowiada się zatem w imieniu wspólnoty. Zbiorowość ta zostaje określona jako ci, którzy żyją u podnóży schodów. Ich przeciwieństwem jest natomiast grupa przebywająca na szczycie schodów. Przestrzeń zostaje tu zatem uporządkowana na zasadzie wertykalnej. Co więcej, przypomina średniowieczny gradualizm – naukę o hierarchii bytów.
Przebywanie na szczycie hierarchii wiąże się z przywilejami – władzą i posiadaniem dóbr materialnych. Zbiorowość, w imieniu której przemawia podmiot, nie marzy jednak o zajęciu miejsca na górze. Wzniecanie rewolucji to specjalność innych – tych, którzy „zaciskają pięści”, „potrząsają łańcuchami”, „namawiają do buntu”. Oni marzą o przejęciu władzy i strąceniu głów rządzących, a więc zadaniu im śmierci. Podmiot ironicznie komentuje takie działanie – ma świadomość, że „głowy odrastają”, a więc w miejsce starych tyranów pojawiają się nowi. Ponadto szczyt to miejsce dla nielicznych, większość zaś musi żyć na dole i ciężko pracować. Oddają to słowa: „na dole aż czarno od mioteł i łopat”.
Zwykli ludzie nie marzą o rewolucyjnej zmianie świata, chcieliby tylko dostąpić zaszczytu szczerej rozmowy ze sprawującymi władzę. W głębi duszy wierzą bowiem, że władza to nie tylko przywileje, ale przede wszystkim odpowiedzialność. Rządzący w przeciwieństwie do zwykłych obywateli znają rozmiar propagandy (jej symbolem są krzyki z afiszów) i kłamstwa, jakim karmi się społeczeństwo.
Herbert za pomocą parabolicznego obrazu schodów wypowiada się o czasach PRL-u. Społeczeństwo nie jest tu suwerenem, który wybiera władzę i jest informowany o jej poczynaniach. Wręcz przeciwnie - władza ukrywa prawdę przed obywatelami, a owa prawda jest „okrutna i ciężka”. Panuje wszechobecna cenzura informacji i propaganda. W takich warunkach nie istnieje normalna komunikacja, a system społeczny jest oparty jedynie o stosunki podległości i kontroli.
Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...
„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...
Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...