„Matka powieszonych” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Niepokój” (1947). Poeta sięga tu do doświadczeń wojennych i konstruuje portret kobiety udręczonej życiową tragedią. Już samy tytuł wskazuje, że nie chodzi o wypadek czy nieszczęście, ale o sytuację wpisaną w kontekst wydarzeń wojennych. Powieszenie jest bowiem okrutną śmiercią, zadawaną przez hitlerowskich oprawców. Inna oznaka wojny pojawiająca się w tekście to również wyjąca syrena, nasuwająca skojarzenia z alarmem przeciwlotniczym.
Sama postać matki łączy w wierszu Różewicza dwie figury kobiecości bardzo istotne dla polskiej tradycji: Matkę Boską i Matkę Polkę. Mamy tu do czynienia z przywołaniem motywu Matki Bolejącej – cierpiącej po śmierci Chrystusa. W tekście pojawiają się elementy obecne w tradycyjnej ikonografii Marii – czerń (będąca jednocześnie symbolem żałoby) i srebro („srebrna głowa”) dominujące w przedstawieniach Mater Dolorosa. Jednocześnie postać ta wygląda jak zwyczajna kobieta – Matka Polka.
Co więcej, przypomina ona również mitologiczną Niobe, która po śmierci swoich dzieci popadła w obłęd i zamieniła się w kamień. W wierszu wyraźnie mowa jest o „pomyleniu” matki, a także o jej ołowianych stopach stąpających po betonie. W ostatniej strofie pojawia się zaś obraz śmierci zrozpaczonej kobiety, która „idzie na dno” z „księżycem u szyi”. Sama kobieta także przypomina śmierć – jest przeciwieństwem witalności i płodności: jej piersi są bowiem obwisłe, a łono jałowe.
Ból matki opłakującej tragicznie zmarłe dzieci spotyka się ze społeczną obojętnością. Wiersz otwiera i kończy bowiem obraz bezdusznego tłumu. Określa się go za pomocą stwierdzeń: „szorstka skóra tłumu” oraz „szorstka łuska tłumu”. Pierwsza z metafor przywodzi na myśl wrogość, druga zaś bolesną obojętność na cierpienie. Łuska to bowiem coś, co ochrania wrażliwe ciało, niejako odgradza je od bodźców zewnętrznych. Tłum nie chce uczestniczyć w cudzym cierpieniu, nie współczuje i w żaden sposób nie pomaga. Różewicz wskazuje zatem, że wojna zniszczyła w ludziach podstawowe uczucia, uczyniła ich skórę „szorstką”, a więc odporną na cudze sprawy.
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
