Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Mazowsze” pochodzi z 1943 roku. Początkowo autor uderza w tony wręcz sielankowe –Mazowsze. Piasek, Wisła i las./Mazowsze moje. Płasko, daleko. Widzimy więc rodzinną ziemię poety, piękną i swojską. Wkrótce jednak w nastrój ukojenia wdziera się groźny ton, „salwa”. Jednak ów moment niebezpieczeństwa trwa tylko chwilę – wkrótce w leśnej ziemi spoczywają kaski wysokie, kości i konie.
Orientujemy się szybko, że Baczyński odnosi się do powstań narodowych – listopadowego i styczniowego. Wspomina żołnierzy, którzy toczyli w tych spokojnych pozornie stronach srogie boje, ofiarowywali swoje życie w próbie wskrzeszenia Ojczyzny. Poeta zwraca się do elementów przyrody z pytaniem, czy pamiętają jeszcze te krwawe chwile:
Piasku, pamiętasz? Ziemio, pamiętasz?
Rzemień od broni ramię przecinał,
twarze, mundury jak popiół święty.
wnuków pamiętasz? Światła godzinę?
Poeta podkreśla, że wreszcie po latach grób pokoleń (polska ziemia) odzyskał wolność. Pamięć o zrywach narodowowyzwoleńczych trwała w przekazach i podręcznikach historii, jednak nie musiała wpływać na życie kolejnych pokoleń: drogi w wielkim mozole/zapominały. Polacy mogli żyć spokojnie, nie martwiąc się już o wolność, którą zdobyli ich ojcowie i dziadowie. Jednak owo normalne życie nie trwało długo, nieco tylko ponad dwadzieścia lat tylko (1918-1939). Wkrótce potem, wraz z niemiecką inwazją rozpoczęła się wojna totalna, która pochłonęła miliony ludzi:
A potem kraju runęło niebo.
Tłumy obdarte z serca i ciała,
i dymi ogniem każdy kęs chleba,
i śmierć się stała.
Poeta zwraca się do ziemi z prośbą, by go zapamiętała (daj mi imię). W gruncie rzeczy jest to apel do następnych pokoleń. Autor wie, że on i jego rówieśnicy zapewne polegną w boju o wolność. Pragną tylko, by ich ofiara i ich ideały nie zostały zapomniane. Utwór stanowi dojmujący wyraz cierpienia ludzi, którym przyszło dorastać w czasach najkrwawszego z XX-wiecznych konfliktów. Jest on również refleksją nad ciężkim losem polskiego narodu – w końcu kolejne jego pokolenia muszą oddawać życie w próbie wywalczenia wolności.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów abab
– apostrofa (do ziemi, piasku, etc.)
– epitet (krew czarna)
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
