Wiersz Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Mazowsze” pochodzi z 1943 roku. Początkowo autor uderza w tony wręcz sielankowe –Mazowsze. Piasek, Wisła i las./Mazowsze moje. Płasko, daleko. Widzimy więc rodzinną ziemię poety, piękną i swojską. Wkrótce jednak w nastrój ukojenia wdziera się groźny ton, „salwa”. Jednak ów moment niebezpieczeństwa trwa tylko chwilę – wkrótce w leśnej ziemi spoczywają kaski wysokie, kości i konie.
Orientujemy się szybko, że Baczyński odnosi się do powstań narodowych – listopadowego i styczniowego. Wspomina żołnierzy, którzy toczyli w tych spokojnych pozornie stronach srogie boje, ofiarowywali swoje życie w próbie wskrzeszenia Ojczyzny. Poeta zwraca się do elementów przyrody z pytaniem, czy pamiętają jeszcze te krwawe chwile:
Piasku, pamiętasz? Ziemio, pamiętasz?
Rzemień od broni ramię przecinał,
twarze, mundury jak popiół święty.
wnuków pamiętasz? Światła godzinę?
Poeta podkreśla, że wreszcie po latach grób pokoleń (polska ziemia) odzyskał wolność. Pamięć o zrywach narodowowyzwoleńczych trwała w przekazach i podręcznikach historii, jednak nie musiała wpływać na życie kolejnych pokoleń: drogi w wielkim mozole/zapominały. Polacy mogli żyć spokojnie, nie martwiąc się już o wolność, którą zdobyli ich ojcowie i dziadowie. Jednak owo normalne życie nie trwało długo, nieco tylko ponad dwadzieścia lat tylko (1918-1939). Wkrótce potem, wraz z niemiecką inwazją rozpoczęła się wojna totalna, która pochłonęła miliony ludzi:
A potem kraju runęło niebo.
Tłumy obdarte z serca i ciała,
i dymi ogniem każdy kęs chleba,
i śmierć się stała.
Poeta zwraca się do ziemi z prośbą, by go zapamiętała (daj mi imię). W gruncie rzeczy jest to apel do następnych pokoleń. Autor wie, że on i jego rówieśnicy zapewne polegną w boju o wolność. Pragną tylko, by ich ofiara i ich ideały nie zostały zapomniane. Utwór stanowi dojmujący wyraz cierpienia ludzi, którym przyszło dorastać w czasach najkrwawszego z XX-wiecznych konfliktów. Jest on również refleksją nad ciężkim losem polskiego narodu – w końcu kolejne jego pokolenia muszą oddawać życie w próbie wywalczenia wolności.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów abab
– apostrofa (do ziemi, piasku, etc.)
– epitet (krew czarna)
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...
