Unikalne i sprawdzone teksty

Noce i dnie – opracowanie, interpretacja, bohaterowie

Geneza, czas akcji

„Noce i dnie” to z pewnością największy sukces artystyczny polskiej pisarki, Marii Dąbrowskiej. Julian Przyboś deklarował wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Na powieść składają się cztery tomy, wydawane w latach 1931 – 1934. Zamiarem autorki było stworzenie sagi rodzinnej, ukazującej losy polskiej inteligencji na przełomie wieków. Część bohaterów bierze udział w powstaniu styczniowym, natomiast akcja kończy się w czasie trwania I wojny światowej. Trudno jest więc streścić tak obszerne, tak złożone dzieło –możemy co najwyżej wskazać główną oś fabuły, wokół której zawiązane są pozostałe wątki.

Bohaterowie, miejsce akcji, interpretacja

Osią ową są niewątpliwie losy małżeństwa NiechcicówBogumiła i Barbary (z Ostrzeńskich). To specyficzna para. Bogumił jest typem szlachcica- pozytywisty, skupionego na dbaniu o rolę. To człowiek nieskomplikowany, pogodzony z losem. Barbara wychodzi za niego z rozsądku, jednak ciągle prześladuje ją wspomnienie pierwszej, nieudanej miłości. Kobieta nie potrafi pogodzić się z wiejskim i małomiasteczkowym życiem – ma ambicje intelektualne i kulturalne.

Dąbrowska wykorzystała te postacie, by ukazać postawy polskiej szlachty, jej dylematy i problemy. Na przykładzie losów Niechciców i Ostrzeńskich śledzimy deklasację części warstw posiadających i próby zaadaptowania się do zmieniającego świata, jakie podejmuje pozostała część. Widzimy przemianę szlachty w inteligencję – proces ten nie odbywa się jednak bez klęsk i frustracji, które uosabia postać Barbary.

Dąbrowska nie ogranicza się jednak do przedstawienia losów figur, symboli. Jej bohaterowie są żywi, pełni ludzkich marzeń i zmartwień. Niechcice nie są pustymi symbolami swojej klasy – przeżywają oni również własne, bardzo konkretne problemy. Zmagają się ze śmiercią pierworodnego syna (Piotra) oraz utracjuszostwem kolejnego potomka (Tomasza). Żadna z postaci nie jest jednoznaczna – ukochany Agnieszki, córki Niechciców, może być odważnym działaczem niepodległościowym, ale nie zmienia to faktu, że ma on podły charakter.

Akcja powieści dzieje się w fikcyjnym Kalińcu – łatwo jednak rozpoznać w tym mieście Kalisz (np. poprzez losy miasta w czasie I wojny światowej).

Przed wojną dzieło Dąbrowskiej nominowane było do nagrody Nobla. W 1975 roku Jerzy Antczak zekranizował film, który doczekał się nominacji do Oscara. Kilka lat później reżyser przedstawił również serial telewizyjny, oparty na powieści.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Ferdydurke – streszczenie plan...

Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Karuzela z Madonnami – interpretacja...

„Karuzela z Madonnami” to bodaj najbardziej znany wiersz Mirona Białoszewskiego – do czego z pewnością przyczyniła się znakomita interpretacja muzyczna...

Na czym polega tragizm Edypa i Makbeta?...

Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych...

ABC – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Joanna była młodą dziewczyną po której na pierwszy rzut oka widać było strapienie. Kobieta wyglądała biednie i żyła też w nędzy. Nie potrafiła...

Proszę państwa do gazu – streszczenie...

Jest upalne lato. Wszyscy więźniowie obozu chodzą nago ponieważ odbywa się odwszawianie ubrań. Od jakiegoś czasu nie przyjeżdżają nowe transporty dlatego część Kanady...

Zielono mi w głowie – interpretacja...

Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...