Geneza, czas akcji
„Noce i dnie” to z pewnością największy sukces artystyczny polskiej pisarki, Marii Dąbrowskiej. Julian Przyboś deklarował wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".
Na powieść składają się cztery tomy, wydawane w latach 1931 – 1934. Zamiarem autorki było stworzenie sagi rodzinnej, ukazującej losy polskiej inteligencji na przełomie wieków. Część bohaterów bierze udział w powstaniu styczniowym, natomiast akcja kończy się w czasie trwania I wojny światowej. Trudno jest więc streścić tak obszerne, tak złożone dzieło –możemy co najwyżej wskazać główną oś fabuły, wokół której zawiązane są pozostałe wątki.
Bohaterowie, miejsce akcji, interpretacja
Osią ową są niewątpliwie losy małżeństwa Niechciców – Bogumiła i Barbary (z Ostrzeńskich). To specyficzna para. Bogumił jest typem szlachcica- pozytywisty, skupionego na dbaniu o rolę. To człowiek nieskomplikowany, pogodzony z losem. Barbara wychodzi za niego z rozsądku, jednak ciągle prześladuje ją wspomnienie pierwszej, nieudanej miłości. Kobieta nie potrafi pogodzić się z wiejskim i małomiasteczkowym życiem – ma ambicje intelektualne i kulturalne.
Dąbrowska wykorzystała te postacie, by ukazać postawy polskiej szlachty, jej dylematy i problemy. Na przykładzie losów Niechciców i Ostrzeńskich śledzimy deklasację części warstw posiadających i próby zaadaptowania się do zmieniającego świata, jakie podejmuje pozostała część. Widzimy przemianę szlachty w inteligencję – proces ten nie odbywa się jednak bez klęsk i frustracji, które uosabia postać Barbary.
Dąbrowska nie ogranicza się jednak do przedstawienia losów figur, symboli. Jej bohaterowie są żywi, pełni ludzkich marzeń i zmartwień. Niechcice nie są pustymi symbolami swojej klasy – przeżywają oni również własne, bardzo konkretne problemy. Zmagają się ze śmiercią pierworodnego syna (Piotra) oraz utracjuszostwem kolejnego potomka (Tomasza). Żadna z postaci nie jest jednoznaczna – ukochany Agnieszki, córki Niechciców, może być odważnym działaczem niepodległościowym, ale nie zmienia to faktu, że ma on podły charakter.
Akcja powieści dzieje się w fikcyjnym Kalińcu – łatwo jednak rozpoznać w tym mieście Kalisz (np. poprzez losy miasta w czasie I wojny światowej).
Przed wojną dzieło Dąbrowskiej nominowane było do nagrody Nobla. W 1975 roku Jerzy Antczak zekranizował film, który doczekał się nominacji do Oscara. Kilka lat później reżyser przedstawił również serial telewizyjny, oparty na powieści.
„Moja wierna mowo” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Miasto bez imienia”. Podmiotem lirycznym w utworze jest poeta którego można...
„Lot nad kukułczym gniazdem” pozostaje najbardziej cenioną powieścią Kena Keseya. Akcja rozgrywa się w szpitalu psychiatrycznym zaś narratorem książki jest...
„Wczorajszemu” to wiersz Tadeusza Gajcego napisany w 1942 roku w okupowanej Warszawie. Tekst jest osadzony w problematyce wojennej. Poeta przedstawia grozę doświadczenia...
„Przyjaciele” Streszczenie Leszek i Mieszek byli mężczyznami których łączyła szczególna więź. Mówiono o nich że gdy znaleźli orzeszek...
Geneza „Nie-boską komedię” napisał Zygmunt Krasiński w 1833 r. Dzieło ukazało się dwa lata później - wydane anonimowo w Paryżu. Po raz pierwszy nazwisko...
„Jagnie i wilcy” Ignacego Krasickiego należy do tych bajek w których przesłanie umieszczone jest już na początku utworu natomiast dalsza jego część...
„W co wierzyć?” Zenona Przesmyckiego to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i metafizycznej pustki. Mimo że sam Miriam w swoich manifestach...
Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...
Streszczenie Ojciec i syn pędzą na koniu. Dziecko jest wyraźnie osłabione jego głowa spoczywa na piersi rodzica. Mężczyzna pragnie dodać potomkowi otuchy a dziecko odpowiada...
