Unikalne i sprawdzone teksty

Noce i dnie – opracowanie, interpretacja, bohaterowie

Geneza, czas akcji

„Noce i dnie” to z pewnością największy sukces artystyczny polskiej pisarki, Marii Dąbrowskiej. Julian Przyboś deklarował wręcz: Kiedy chcę odetchnąć esencja polszczyzny w poezji, pochylam się nad „Panem Tadeuszem”, kiedy chce się napić ze strumienia polszczyzny w prozie - zanurzam się w „Noce i dnie".

Na powieść składają się cztery tomy, wydawane w latach 1931 – 1934. Zamiarem autorki było stworzenie sagi rodzinnej, ukazującej losy polskiej inteligencji na przełomie wieków. Część bohaterów bierze udział w powstaniu styczniowym, natomiast akcja kończy się w czasie trwania I wojny światowej. Trudno jest więc streścić tak obszerne, tak złożone dzieło –możemy co najwyżej wskazać główną oś fabuły, wokół której zawiązane są pozostałe wątki.

Bohaterowie, miejsce akcji, interpretacja

Osią ową są niewątpliwie losy małżeństwa NiechcicówBogumiła i Barbary (z Ostrzeńskich). To specyficzna para. Bogumił jest typem szlachcica- pozytywisty, skupionego na dbaniu o rolę. To człowiek nieskomplikowany, pogodzony z losem. Barbara wychodzi za niego z rozsądku, jednak ciągle prześladuje ją wspomnienie pierwszej, nieudanej miłości. Kobieta nie potrafi pogodzić się z wiejskim i małomiasteczkowym życiem – ma ambicje intelektualne i kulturalne.

Dąbrowska wykorzystała te postacie, by ukazać postawy polskiej szlachty, jej dylematy i problemy. Na przykładzie losów Niechciców i Ostrzeńskich śledzimy deklasację części warstw posiadających i próby zaadaptowania się do zmieniającego świata, jakie podejmuje pozostała część. Widzimy przemianę szlachty w inteligencję – proces ten nie odbywa się jednak bez klęsk i frustracji, które uosabia postać Barbary.

Dąbrowska nie ogranicza się jednak do przedstawienia losów figur, symboli. Jej bohaterowie są żywi, pełni ludzkich marzeń i zmartwień. Niechcice nie są pustymi symbolami swojej klasy – przeżywają oni również własne, bardzo konkretne problemy. Zmagają się ze śmiercią pierworodnego syna (Piotra) oraz utracjuszostwem kolejnego potomka (Tomasza). Żadna z postaci nie jest jednoznaczna – ukochany Agnieszki, córki Niechciców, może być odważnym działaczem niepodległościowym, ale nie zmienia to faktu, że ma on podły charakter.

Akcja powieści dzieje się w fikcyjnym Kalińcu – łatwo jednak rozpoznać w tym mieście Kalisz (np. poprzez losy miasta w czasie I wojny światowej).

Przed wojną dzieło Dąbrowskiej nominowane było do nagrody Nobla. W 1975 roku Jerzy Antczak zekranizował film, który doczekał się nominacji do Oscara. Kilka lat później reżyser przedstawił również serial telewizyjny, oparty na powieści.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Sprężyna – streszczenie problematyka...

Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...

Uwagi śmierci niechybnej Józef...

Ksiądz Józef Baka (1706 1707 – 1780) był jezuitą misjonarzem oraz poetą. Okres jego działalności twórczej przypadł na schyłkowy czas baroku co znajduje...

Z chałupy – interpretacja ogólna...

Sonety „Z chałupy” to cykl młodzieńczych wierszy Jana Kasprowicza publikowanych na łamach „Głosu” w 1888 roku. Poeta pomimo zastosowania formy sonetu...

Ania z Zielonego Wzgórza – streszczenie...

Streszczenie Historia Ani z Zielonego Wzgórza rozpoczyna się w dniu w którym rodzeństwo Mateusz oraz Maryla adoptują dziewczynkę. O przyczynach tej decyzji...

Przypowieść o Synu Marnotrawnym...

Streszczenie Pewien człowiek miał dwóch synów. Młodszy zapragnął swojej części majątku by odjechać z dala od domu gdzie roztrwonił wszystko. Zaczął...

Kazania sejmowe - streszczenie

Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...

Eviva l'arte! - interpretacja i...

„Eviva l'arte!” to jeden z wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera wyrażający uwielbienie poety dla sztuki i dumę z bycia artystą. Tytułowe wykrzyknienie w języku...

Do Magdaleny - interpretacja i analiza...

Jan Kochanowski wielokrotnie poruszał w swojej twórczości temat relacji damsko-męskich. Niejednokrotnie czynił to w sposób prześmiewczy lub wręcz frywolny....

Ranyjulek – interpretacja i analiza...

Wiersz „Ranyjulek” Juliana Tuwima jest charakterystyczną dla tego autora – przynajmniej na pewnym etapie jego twórczości (lata dwudzieste) –...