„Proces” Franza Kafki ma opinię jednej z najbardziej pesymistycznych książek XX wieku. Paradoksalnie, właśnie owa mroczna wizja doskonale wyraża przemiany, jakie zaszły w owym stuleciu – stuleciu totalitaryzmów, dyktatur i ludobójstwa. Dzieło Kafki przenika nastrój tragizmu, niemal antyczny fatalizm.
Powieść opowiada o Józefie K., zwykłym człowieku, urzędniku bankowym, który żyje w jakimś niesprecyzowanym mieście. W dniu trzydziestych urodzin do jego mieszkania wdziera się dwóch agentów i aresztuje go. Bohater wkrótce zostaje uwolniony, jednak dowiaduje się, że postępowanie przeciw niemu będzie się toczyć dalej. Już tutaj widać tragiczny sens dzieła – Józef K. jest na wolności, ale z drugiej strony ciągle wisi nad nim widmo uwięzienia. Nie zna on zarzutów, jakie zostały mu postawione, co tylko potęguje jego bezradność. Skoro bohater nie ma pojęcia, za co ma odpowiadać, to nie jest w stanie sformułować żadnej rozsądnej linii obrony. Ciągły lęk staje się jego udziałem, myśli o procesie prześladują go w domu i w pracy. Jednak nie jest to lęk wyimaginowany – w końcu sprawa kończy się ponownym aresztowaniem i egzekucją Józefa K.
Właśnie owa niemożliwość wydostania się spomiędzy trybów sądowej machiny stanowi najbardziej tragiczny element powieści. Próbując poznać mechanizmy działania tej instytucji, Józef K. dowiaduje się, że nie ma ucieczki przed jej siepaczami. Nawet zwolnienie oznacza tylko odroczenie – bowiem kolejne aresztowanie nastąpi z pewnością za jakiś czas. Przypadkowo poznany ksiądz nie przynosi bohaterowi żadnej ulgi – jedyne, co może zalecić, to pogodzenie się z losem. Nawet przestrzeń wydaje się sprzysięgać przeciw Józefowi, podkreślając brak możliwości ucieczki – korytarze sądowych gmachów są ciemne, duszne i przytłaczające.
Franz Kafka przedstawił nam wizję tragiczną i przerażającą. Opisał jednostkę bezsilną wobec państwowego molocha, jednostkę skazaną wręcz na zagładę. Być może najbardziej przerażająca w tym wszystkim jest świadomość, iż była to wizja prorocza – hitlerowska III Rzesza i stalinowski Związek Sowiecki wcieliły ją w życie już dekadę po śmierci Kafki.
Odwaga to jedna z najbardziej docenianych cnót. Nikt nie pragnie uchodzić za tchórza natomiast każdy z przyjemnością słucha gdy ktoś nazywa go dzielnym. Przed...
„Mały Książę” Antoine’a de Saint-Exupery’ego to piękna alegoryczna opowieść o miłości i przyjaźni. Autor w historii chłopca zamieszkującego...
Pani Andrzejowa Korczyńska wdowa po powstańcu styczniowym decyduje się poważnie porozmawiać z synem Zygmuntem na prośbę swojej synowej która zauważa zbytnie zainteresowanie...
Mistrzu Janie! Doszły mnie tragiczne wieści o waszej sytuacji. We wszystkich okolicznych dworach szlachta opowiada o Twej rozpaczy z powodu utraty ukochanej córki Urszulki....
„Chłopów” Władysława Reymonta można nazwać epopeją wsi ponieważ ukazują drobiazgowy i sugestywny obraz tej warstwy społecznej. Reymont posługując...
Wielki polski poeta Cyprian Kamil Norwid napisał wspaniały wiersz pod tytułem „Pielgrzym”. Opisuje w nim człowieka który uchodzić może za nędzarza....
W epoce romantyzmu miłość stała się wartością szczególną. Nad fizyczność i uwielbienie cielesnego piękna zaczęto cenić wyjątkową relację dusz przekonanie...
Powieść Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni” umiejscowić należy między dwiema epokami. Z jednej strony dzieło mocno czerpie z tradycji pozytywistycznej z...
Motyw utopii przewijał się przez literaturę już w starożytności chociaż sama nazwa pochodzi od utwory Tomasza Morusa. Wątek odległej krainy (zazwyczaj wyspy) na którą...