Bohaterem powieści Franza Kafki „Proces” jest Józef K. Pracuje on w banku, w niesprecyzowanym mieście (wiemy, że chodzi o jakąś „stolicę”). W dniu trzydziestych urodzin nieokreśleni agenci przybywają do mieszkania Józefa i aresztują go. Nie wiadomo, co jest powodem owego zatrzymania, zresztą bohater zostaje w chwilę później zwolniony – ma oczekiwać jednak na dalsze instrukcje. Po powrocie do domu nawiązuje kontakt z sąsiadką, panną Burstner, która ma mu pomóc w rozwiązaniu problemów.
Wezwany do gmachy sądu, Józef trafia do dziwnego, odrzucającego budynku. Gdy dociera do odpowiedniej sali, zaczyna się przesłuchanie. Jednak atmosfera w pomieszczeniu daleka jest od powagi, jaka powinna panować w sądzie – oburzony Józef wychodzi.
Po tygodniu Józef ponownie udaje się do owego gmachu, by wyklarować swoją sytuacje. Jednak posiedzenia się nie odbywają. Bohater spotyka tylko sprzątaczkę, która wyjaśnia mu zasady panujące w sądzie – opowiada o korupcji i nadużyciach władzy ze strony urzędników.
W domu Józefa zachodzą zmiany. Dowiaduje się on, że panna Bustner się wyprowadziła i pragnie zerwać z nim kontakty. Natrafia również na groteskową scenę – dwaj agenci, którzy go aresztowali, są bici przez trzeciego urzędnika. Ma to być kara za korupcję, o którą wcześniej oskarżył ich Józef. Bohater ma wyrzuty sumienia z powodu cierpienia, jakie oni znoszą. Do Józefa przybywa też wuj, zmartwiony plotkami o jego kłopotach – krewny boi się zamieszania rodziny w nieprzyjemne sprawy.
Mijają miesiące, a Józefa dręczą myśli o czekającym go procesie. Nie ma jednak szans na sformułowanie linii obrony, bowiem nie zna zarzutów. Poznany przypadkowo malarz sądowy wyjaśnia mu zasady funkcjonowania tego urzędu – są one absurdalne i właściwie pozbawiają Józefa nadziei na uwolnienie.
Józefa ma pokazać klientowi banku, w którym pracuje, miejscową katedrę. Spotyka tam księdza, który zachęca go do pogodzenia się z losem – ksiądz ten jest więziennym kapelanem.
Wreszcie zbliżają się trzydzieste pierwsze urodziny Józefa. Dzień przed nimi dwóch mężczyzn aresztuje go i zabiera do kamieniołomu. Bohater zostaje zamordowany przy użyciu noża.
Plan wydarzeń:
1. Aresztowanie i uwolnienie.
2. Wizyta w sądzie.
3. Druga wizyta w sądzie. Rozmowa ze sprzątaczką.
4. Wizyta wuja.
5. Ukaranie agentów.
6. Kłopoty Józefa w pracy.
7. Rozmowa z księdzem.
8. Ponowne aresztowanie i egzekucja.