„Biedny chrześcijanin patrzy na getto” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Głosy biednych ludzi”. Utwór odnosi się do tragicznego wydarzenia z czasów II wojny światowej, jakim była likwidacja warszawskiego getta. Podmiotem lirycznym wiersza jest człowiek-chrześcijanin, który biernie przygląda się bestialskim mordom Żydów, a widok ten poraża go i jednocześnie obciąża piętnem winy.
Likwidacja getta została pokazana w tekście za pomocą serii mikroobrazów. Podmiot oszołomiony rozmiarem tragedii nie dostrzega jej ogólnego wymiaru, docierają do niego jedynie pojedyncze szczegóły, które na zawsze zostają wyryte w pamięci. Nie mówi się zatem o zniszczeniu całych budynków i śmierci ludzi, ale o unicestwianiu najmniejszych elementów świata: „szkła”, „drzewa”, „miedzi”, „papieru” czy „skóry”. Destrukcję oddają liczne enumeracje, które służą podkreśleniu ogromu zniszczeń. Fakt, iż zniszczeniu podlegają tak małe elementy, jak „celuloza”, „kauczuk”, „płótno” świadczy o totalnej zagładzie. Co więcej, mamy do czynienia z przemieszaniem elementów nieorganicznych i organicznych (części ludzkiego ciała), co uzmysławia stosunek oprawców do ofiar: potraktowanie ich jak rzeczy, które można po prostu spalić czy rozedrzeć na strzępy.
Dzieła zniszczenia dopełniają owady (pszczoły i mrówki), które rozkładają ludzkie szczątki, zacierając ślady historii. Jedynym świadkiem owej zagłady jest strażnik-kret, który ryjąc w podziemiach korytarze, napotyka na ciała pomordowanych. Kret jest częścią i metaforą potęgi natury, która pełni rolę sędziego ludzkich czynów. Natura zyskuje tu wymiar transcendentny – jest jednocześnie objawieniem najwyższego porządku, ale też groźnym sędzią. Atrybutem duchowej władzy kreta jest „wielka księga gatunku”. Podmiot obawia się strażnika-kreta, ponieważ czuje się obciążony winą za śmierć swoich braci.
Swoją solidarność z Żydami osoba mówiąca w wierszu zaznacza za pomocą peryfrazy: „Żyd Nowego Testamentu”. Uważa także, że winę za holocaust ponoszą wszyscy „Nieobrzezani”. Należeli oni bowiem do świata, który nie potrafił przeciwstawić się złu i pozwolił na wielkie ludobójstwo.
„Ogród przedziwny” Leopolda Staffa to wiersz pochodzący z tomu „Uśmiechy godzin” (1910). Poeta wyraża w nim zachwyt nad pięknem świata opowiada...
Geneza „Wierna rzeka” jest powieścią Stefana Żeromskiego poświęconą powstaniu styczniowemu (1863). W zamyśle miała być częścią cyklu opisującego losy...
Geneza „Anaruk chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i...
Uznaje się że „Księga Psalmów” powstała pomiędzy XI a III w. p.n.e. za sprawą Dawida. Pierwotnie „Księga Psalmów” była pisana w...
X i XI wiek to okres kształtowania się Polski jako państwa. W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest włączając swój kraj w chrześcijańską Europę. Jednak wiara...
Streszczenie Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego...
„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...
StreszczenieTetyda jak głosiła przepowiednia na świat miała wydać syna który będzie potężniejszy niż jego ojciec. Mimo to Peleus postanowił wziąć ślub z boginią....
Streszczenie skrótowe W roku 1801 pan Lockwood (jeden z narratorów powieści zamożny gentleman z południa Anglii) przybył do Yorkshire gdzie wynajął posiadłość...
