„Zaklęcie” Czesława Miłosza to wiersz, w którym autor wypowiada się na temat roli poezji i jej metod opisywania świata. Przede wszystkim zaś przedstawia zderzenie poezji z czystą filozofią i nauką, które, pomimo że skupiają się na podobnych obszarach zainteresowania, czynią to zupełnie odmiennymi sposobami.
Wiersz otwiera rozbudowana pochwała ludzkiego rozumu i jego niezliczonych przymiotów. Poeta posługuje się tu patetycznym stylem, nawiązującym do twórczości romantyków, stosuje liczne hiperbole, enumeracje i peryfrazy. Zamiast „rozum” mówi się na przykład „nieprzyjaciel rozpaczy”, „przyjaciel nadziei”. Ponadto pojawiają się anafory i paralelizm składniowy, dzięki którym tekst przybiera formę panegirycznej pieśni czy nawet nawiązuje do liryki religijnej. Rozum jawi się jako źródło wszelkiego dobra: sprawiedliwości, prawdy, optymizmu i piękna. Łamie bariery czasu i przestrzeni, jest odporny na tortury i zawsze zwycięża.
Druga część wiersza wprowadza jednak ton ironiczny, który sprawia, że wszystko, co zostało powiedziane o rozumie, zostaje wzięte w swoisty cudzysłów. Staje się „zaklęciem”, w które chce się wierzyć. Ponadto przed oczami czytelnika pojawia się obraz cudownego mariażu poezji i rozumu, który jest świętowany przez samą naturę. Owemu przymierzu mają towarzyszyć nadprzyrodzone znaki: jednorożec i echo. Fantastyczny obraz koresponduje z tytułem wiersza – „Zaklęcie” – należącym właśnie do porządku magii. Wiara w nadprzyrodzone zdarzenia jest oczywiście sprzeczna z rozumem. Nie ma zatem możliwości syntezy myślenia ściśle naukowego i poezji.
Miłosz dobitnie pokazuje, że choć zarówno poezja, jak i nauka próbują opisać świat, to jednak czynią to zupełnie różnymi metodami. Ta druga zawsze będzie się bowiem odwoływać do tego, co niematerialne, duchowe i intuicyjne. Poezja jest językiem stwarzającym świat alternatywny – a nie rzeczywisty. W przeciwieństwie do rozumu stoi po stronie zwątpienia, antynomii i niejednoznaczności. Co więcej, niejednokrotnie służy do podważenia prawd, które rozum uznaje za niepodważalne.
Bohaterem powieści Franza Kafki „Proces” jest Józef K. Pracuje on w banku w niesprecyzowanym mieście (wiemy że chodzi o jakąś „stolicę”)....
Streszczenie Pieśń I. Zgromadzenie bogów. Rady Ateny dla Telemacha. Odyseusz jest więziony przez nimfę Kalipso. Pragnęła ona aby więzień został jej mężem i...
Nasza Szkapa streszczenie Po pracy do domu wraca zmęczony i zły ojciec. Przybywa do izby w której widoczna jest bieda. Wspomina że stracił zlecenie na wożenie żwiru....
„Hymn do miłości ojczyzny” Ignacy Krasicki zaprezentował w 1774 roku. Był to jego dość późny (autor miał już 40 lat) debiut literacki. Utwór...
„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...
Streszczenie Ojciec i syn pędzą na koniu. Dziecko jest wyraźnie osłabione jego głowa spoczywa na piersi rodzica. Mężczyzna pragnie dodać potomkowi otuchy a dziecko odpowiada...
Utwór zatytułowany „Stepy akermańskie” to sonet który otwiera cały cykl „Sonetów krymskich” napisanych przez Adama Mickiewicza....
Makbet jest tytułowym bohaterem tragedii Williama Szekspira. Dzielny tan Glamis i Kawdoru podniósł rękę na karmiącą go królewską dłoń i zamordował Dunkana...
„Jagnie i wilcy” Ignacego Krasickiego należy do tych bajek w których przesłanie umieszczone jest już na początku utworu natomiast dalsza jego część...
