„Zaklęcie” Czesława Miłosza to wiersz, w którym autor wypowiada się na temat roli poezji i jej metod opisywania świata. Przede wszystkim zaś przedstawia zderzenie poezji z czystą filozofią i nauką, które, pomimo że skupiają się na podobnych obszarach zainteresowania, czynią to zupełnie odmiennymi sposobami.
Wiersz otwiera rozbudowana pochwała ludzkiego rozumu i jego niezliczonych przymiotów. Poeta posługuje się tu patetycznym stylem, nawiązującym do twórczości romantyków, stosuje liczne hiperbole, enumeracje i peryfrazy. Zamiast „rozum” mówi się na przykład „nieprzyjaciel rozpaczy”, „przyjaciel nadziei”. Ponadto pojawiają się anafory i paralelizm składniowy, dzięki którym tekst przybiera formę panegirycznej pieśni czy nawet nawiązuje do liryki religijnej. Rozum jawi się jako źródło wszelkiego dobra: sprawiedliwości, prawdy, optymizmu i piękna. Łamie bariery czasu i przestrzeni, jest odporny na tortury i zawsze zwycięża.
Druga część wiersza wprowadza jednak ton ironiczny, który sprawia, że wszystko, co zostało powiedziane o rozumie, zostaje wzięte w swoisty cudzysłów. Staje się „zaklęciem”, w które chce się wierzyć. Ponadto przed oczami czytelnika pojawia się obraz cudownego mariażu poezji i rozumu, który jest świętowany przez samą naturę. Owemu przymierzu mają towarzyszyć nadprzyrodzone znaki: jednorożec i echo. Fantastyczny obraz koresponduje z tytułem wiersza – „Zaklęcie” – należącym właśnie do porządku magii. Wiara w nadprzyrodzone zdarzenia jest oczywiście sprzeczna z rozumem. Nie ma zatem możliwości syntezy myślenia ściśle naukowego i poezji.
Miłosz dobitnie pokazuje, że choć zarówno poezja, jak i nauka próbują opisać świat, to jednak czynią to zupełnie różnymi metodami. Ta druga zawsze będzie się bowiem odwoływać do tego, co niematerialne, duchowe i intuicyjne. Poezja jest językiem stwarzającym świat alternatywny – a nie rzeczywisty. W przeciwieństwie do rozumu stoi po stronie zwątpienia, antynomii i niejednoznaczności. Co więcej, niejednokrotnie służy do podważenia prawd, które rozum uznaje za niepodważalne.
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
Geneza Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak jednak pracował nad nią już od kilku lat....
“Książka” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta wykorzystuje topos księgi. Księga w tradycji literackiej to oznaka najwyższej tajemnej wiedzy przeznaczonej...
Streszczenie Król Syzyf był władcą Koryntu. Jego życie wolne było od trosk. Sam zamieszkiwał w pięknym pałacu a kraj przez niego rządzony słynął z dostatku....
„Nn próbuje sobie przypomnieć słowa modlitwy” to wiersz Stanisława Barańczaka. NN oznacza „nazwisko nieznane” – skrót taki często...
