„Zaklęcie” Czesława Miłosza to wiersz, w którym autor wypowiada się na temat roli poezji i jej metod opisywania świata. Przede wszystkim zaś przedstawia zderzenie poezji z czystą filozofią i nauką, które, pomimo że skupiają się na podobnych obszarach zainteresowania, czynią to zupełnie odmiennymi sposobami.
Wiersz otwiera rozbudowana pochwała ludzkiego rozumu i jego niezliczonych przymiotów. Poeta posługuje się tu patetycznym stylem, nawiązującym do twórczości romantyków, stosuje liczne hiperbole, enumeracje i peryfrazy. Zamiast „rozum” mówi się na przykład „nieprzyjaciel rozpaczy”, „przyjaciel nadziei”. Ponadto pojawiają się anafory i paralelizm składniowy, dzięki którym tekst przybiera formę panegirycznej pieśni czy nawet nawiązuje do liryki religijnej. Rozum jawi się jako źródło wszelkiego dobra: sprawiedliwości, prawdy, optymizmu i piękna. Łamie bariery czasu i przestrzeni, jest odporny na tortury i zawsze zwycięża.
Druga część wiersza wprowadza jednak ton ironiczny, który sprawia, że wszystko, co zostało powiedziane o rozumie, zostaje wzięte w swoisty cudzysłów. Staje się „zaklęciem”, w które chce się wierzyć. Ponadto przed oczami czytelnika pojawia się obraz cudownego mariażu poezji i rozumu, który jest świętowany przez samą naturę. Owemu przymierzu mają towarzyszyć nadprzyrodzone znaki: jednorożec i echo. Fantastyczny obraz koresponduje z tytułem wiersza – „Zaklęcie” – należącym właśnie do porządku magii. Wiara w nadprzyrodzone zdarzenia jest oczywiście sprzeczna z rozumem. Nie ma zatem możliwości syntezy myślenia ściśle naukowego i poezji.
Miłosz dobitnie pokazuje, że choć zarówno poezja, jak i nauka próbują opisać świat, to jednak czynią to zupełnie różnymi metodami. Ta druga zawsze będzie się bowiem odwoływać do tego, co niematerialne, duchowe i intuicyjne. Poezja jest językiem stwarzającym świat alternatywny – a nie rzeczywisty. W przeciwieństwie do rozumu stoi po stronie zwątpienia, antynomii i niejednoznaczności. Co więcej, niejednokrotnie służy do podważenia prawd, które rozum uznaje za niepodważalne.
Streszczenie Prometeusz który był jednym z tytanów uznawany jest za stwórcę człowieka. Wykradł kilka iskier z rydwanu słońca i z tego stworzył ludzką...
Wiesz Czesława Miłosza „O książce” pochodzi z 1934 roku. W tym okresie przyszły noblista działał w wileńskiej grupie poetyckiej „Żagary” a jego...
Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....
Geneza „Antygona” to antyczna tragedia grecka autorstwa Sofoklesa. Jest jednym z siedmiu zachowanych w całości utworów tego twórcy. Sofokles często...
W „Piosence pasterskiej” Czesław Miłosz odwołuje się do toposu arkadii. Wizja krainy szczęśliwości wiecznej wiosny i dostatku od stuleci pojawiała się w...
Geneza Według ustaleń historyków literatury (mam tu na myśli przede wszystkim Mariana Plezię) utwór pisany był na zlecenie najpewniej jakiegoś dostojnika...
W Pieśni XII (Niemasz i po drugi raz niemasz wątpliwości) Kochanowski porusza temat zaskakują swoją aktualnością. Otóż odnosi się do zazdrości która zawsze...
Geneza „Szewcy” to ostatni dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dzieło powstawało aż przez siedem lat (1927 - 1934) co związane było z rozczarowaniem autora...
Streszczenie: „Krótka rozprawa...” została wydana przez Reja w 1543 roku w Krakowie pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek. Jej pełen tytuł to „Krótka...