Geneza, czas i miejsce akcji
Utwór opowiada o końcu XIX wieku i w tych czasach powstał. Dokładną datą jest rok od 1887 do 1888. Ich powstanie jest wynikiem obserwacji, które poczyniła podczas wizyty w więzieniu sama autorka.
Problematyka
Każda z opowieść porusza inne problemy. Zasadniczym i najważniejszym jest charakter samego więzienia. Miejsca zniewolenia, które poddane jest określonym, czasem nawet absurdalnym rytuałom – czego przykładem jest spacer tłoczących się więźniów. Więzienie jest także miejscem, do którego trafia się z różnych przyczyn.
W utworze pojawia się motyw wolności. To jej tak bardzo pragnie Cygan, że decyduje się na ucieczkę, która w efekcie kończy się fiaskiem. Podjęte przez Cygana starania pokazują jednak jak dokuczliwym jest życie w więzieniu, Niewola zdaje się wywierać piętno na każdym z przebywających tam ludzi. Zaczynają oni się wzajemnie do siebie upodabniać w każdym szczególe.
Ważnym problemem jest biurokracja oraz niewłaściwości w jej działaniu. Poznając historię Cygana, czytelnik dowiaduje się, że w dniu, w którym postanawia on uciec, już dawno powinien być na wolności. To uchybienie pozwala dostrzec jak tragicznym był los zmarłego więźnia.
Więzienie jest także przedstawione jako miejsce rządzące się własnymi prawami. Dochodzi w nim do bójek, spory rozstrzygają sami obecni tam więźniowie.
W utworze pojawia się także motyw niewinności. Więzienie okazuje się być miejscem odpowiednim dla Dzikiej, z którą nikt nie wiedział co zrobić. Jej historia jest kolejnym przykładem niesprawności systemu.
Ważnym motywem jest także kara i wina. Kara więzienia wydaje się być zasłużoną, a wina jest bezsprzeczna. Przykład Onufrego pokazuje jednak jak złożone potrafią być motywy zbrodni. Dobry parobek zabija swego pana w wyniku wściekłości. Jednocześnie morduje też i jego syna, a swego najbliższego przyjaciela. Historia Onufrego pokazuje także szaleństwo wywołane wyrzutami sumienia. Widocznym jest również brak tolerancji innych więźniów. Pokazane są także wewnętrzne układy tam panujące. Sprytny więzień ma szansę dostać niezłą posadę w miejscu swego zamknięcia.
Bohaterowie
Cygan – Jeden z więźniów, który wiedziony zewem wolności ucieka. Zostaje jednak dogoniony. Gdy wraca do więzienia jego ukaraniem zajmują się współwięźniowie. Cygan zostaje dotkliwie pobity, umiera, a po jego śmierci okazuje się, że miał on już dawno być wolnym.
Dzika – Emigrantka, która nie posiada legalnego zezwolenia na pobyt. Przebywa zatem w jednej z cel, ie jest rozumiana przez innych, wzbudza litość w narratorce.
Onufer – Parobek, który winny jest zabójstwa swego pana oraz jego syna. Zbrodnia bardzo mu ciąży, chłop zdaje się wariować w samotności. Nie potrafi poradzić sobie z poczuciem winy, umiera w więzieniu.
Osmólec – Więzień, który bierze udział w bójce z Onufrem. Jest on osobą sprytną, która potrafi uniknąć kary i zapewnić sobie dobry byt.
Nadzorca – Odpowiedzialny jest za kształt więzienia oraz za wydawanie kar na więźniów.
W utworze pojawiają się także inne postaci więźniów, w tym między innymi Wiewióra odpowiedzialny za wyrok Cygana. Wspomniane zostają również ofiary Onufrego.
„Kazania świętokrzyskie” to zbiór ważny przede wszystkim dla tego że przedstawia on kazania pisane w języku polskim. Rękopis zawierał kazania na poszczególne...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść Edwarda Redlińskiego „Konopielka” ukazała się w 1973 roku. Przyniosła ona autorowi wielką popularność a także prestiżową...
Wiersz „Do potomnego” Tadeusza Gajcego to niezwykle liryczny utwór w którym poeta buduje serię profetycznych obrazów. Podmiot próbuje...
Wiersz Juliana Tuwima „Prośba o piosenkę” ma charakter autotematyczny dotyczy twórczości i nadziei jakie wiąże z nią poeta. Utwór ukazał się...
Geneza „Pan Cogito” to jeden z najbardziej znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Został on wydany w 1974 roku. Bohater liryczny – pan Cogito...
Wiersz Antoniego Słonimskiego „Smutno mi Boże” pochodzi z lat dwudziestych XX wieku. Tytuł i treść nawiązują do „Hymnu” Juliusza Słowackiego (znanego...
„Romantyczność” to jedna z najbardziej znanych ballad autorstwa Adama Mickiewicza. Poetycka opowieść dotyka problemu miłości odmiennego postrzegania świata...
„Cebula” to wiersz Wisławy Szymborskiej który przyjmuje formę intelektualnego konceptu. Poetka tworzy efektowne porównanie tytułowego warzywa i człowieka...
„Trzy słowa najdziwniejsze” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad naturą języka i jego relacji z rzeczywistością....