„O śmierci bez przesady” to wiersz Wisławy Szymborskiej, w którym poetka rozważa problematykę umierania. Podmiot liryczny podchodzi do śmierci bez zwyczajowego patosu, jak w tytule – „bez przesady”, zamiast tego pojawia się zaś poetyka ironii i dyskretnego żartu. Śmierć została pozbawiona wszelkiego dostojeństwa i grozy. Jako upersonifikowana postać przypomina raczej wiecznego nieudacznika, który nie potrafi dokonać nic konkretnego.
Nie zna się ona na żadnej dziedzinie ludzkiej działalności. Obca jest jej astronomia, architektura, górnictwo czy uprawa roli. Śmierć nie potrafi nawet „wykopać grobu” ani „skleić trumny”, mimo że dotyczy to jej fachu. Takie ironiczne postrzeganie śmierci eliminuje lęk przed umieraniem, ale też uświadamia inny problem. Okazuje się mianowicie, że wykazuje się ona totalną ignorancją w tworzeniu czegokolwiek, ponieważ należy do innego porządku niż życie. Śmierć jest zatem tajemnicza i niezrozumiała, nie wiadomo czemu służy, wydaje się nawet pozbawiona sensu.
Samo uśmiercanie również nie przychodzi śmierci z łatwością. Jej metody są często nieskuteczne, a nawet robią wrażenie nieudolnych – „bez sytemu i wprawy”. Umieranie wydaje się więc kwestią przypadku, a nie zaplanowanej konieczności. Co więcej, w wielu sytuacjach śmierć nie daje sobie rady z najprostszymi zadaniami – nie zabiera bowiem kiełkującego nasiona, pisklęcia czy ludzkiego płodu.
Poetka wyciąga z tego faktu pozytywne wnioski: śmierć nie jest wcale wszechmocna. Gdyby tak było, zwyciężyłaby każdy przejaw życia i nie pozwoliła zaistnieć żadnej istocie. Tymczasem wciąż żyjemy, co stanowi dowód na to, że do tej pory wobec nas śmierć była bezsilna – nie udało jej się, mimo usilnych prób. W każdym życiu zawiera się zatem moment nieśmiertelności. Poetka przedstawia interesującą interpretację określenia „nieśmiertelny” – nie oznacza ono tu „żyjący wiecznie”, ale „żyjący w ogóle”. Wiersz Szymborskiej jest zatem refleksją filozoficzną nad kwestią życia, śmierci i nieśmiertelności.