Geneza
„Powrót Posła" został napisany w trakcie trwania Sejmu Wielkiego (1788-1792), konkretnie w 1790 roku. Wystawiony rok później, spotkał się z dużym odzewem i zdobył olbrzymią popularność. Pod dość schematyczną intrygą obyczajową, Niemcewicz zmieścił interesujący komentarz do dyskusji toczących się w owym czasie w kraju. Co więcej – poglądy polityczne w pewnym stopniu wpływają na poczynania bohaterów (Starosta Gadulski, konserwatysta, nie chce wydać córki za zwolennika reform, Walerego).
Czas i miejsce akcji, bohaterowie, motywy
Akcja utworu rozgrywa się w okresie współczesnym autorowi. Postacie dyskutują o sprawach, jakie zaprzątają uczestników sejmu, jeden zaś z bohaterów, Walery, jest tytułowym posłem, który w czasie przerwy w obradach wraca do domu.
Poszczególne postacie reprezentują różne style myślenia obecne w społeczeństwie polskim. Starosta Gadulski jest konserwatystą, niechętnym reformom. Marzy, by Rzeczpospolita była bierna na arenie międzynarodowej:
Polska nigdy się z nikim łączyć nie powinna,
Niech cicho siedzi, ale niech nie będzie czynna
A jeżeli koniecznie o przymierze chodzi,
Niech się z dalekim łączy, co jej nie zaszkodzi
Z Hiszpanią, Portugalią, nawet z Ameryką.
Przewidywania polityczne Starosty są bezsensowne (podejrzewa na przykład, że Rosja odda Krym, a anektuje zamiast tego Chiny). Z charakteru jest materialistą – córkę oddaje ostatecznie za Walerego, bo ten nie chce posagu. Korzy się też przed żoną, ponieważ ta grozi mu rozwodem – a tego Starosta pragnie uniknąć, ale nie z powodu miłości, tylko majątku, jaki by stracił na rozstaniu.
Starościna i Szarmancki – rywal Walerego do ręki Teresy, córki Starostów – to osoby zafascynowane cudzoziemszczyzną. Nie interesują ich sprawy Ojczyzny, a i sama zagranica fascynują ich tylko powierzchownie. Są to osoby puste, utracjusze, bez żądnych prawdziwych zasad.
Oczywiście pozytywną postacią jest Walery, opowiadający się za reformami. Jest nie tylko patriotą i mądrym politykiem, ale człowiekiem szlachetnym – rezygnuje z posagu, bowiem liczy się dla niego tylko miłość do Teresy.
Intepertacja
W pewnym sensie „Powrót Posła” jest sztuką propagandową – zachęca widzów do popierania dzieła reform i próbuje przedstawić ich przeciwników w jak najczarniejszym świetle. Taka bezpośredniość nie była niczym rzadkim w literaturze owej epoki, a sprawa propagowana przez Niemcewicza z pewnością była dobra. „Powrót Posła” nie należy do najwybitniejszej dzieł polskiego Oświecenia, ale w pewnym stopniu przedstawia jego ducha. Zawiera też interesującą krytykę ówczesnego społeczeństwa polskiego, a kilka dowcipów nadal bawi.
W 1789 roku francuski wynalazca Jean-Pierre Blanchard odbył nad Warszawą lot balonem. Wydarzenie to zainspirowało Adama Naruszowicza do napisania ody – z dzisiejszego...
Palinodia oznacza po grecku utwór odwołujący wcześniejsze oskarżenia. Taki tytuł nosi satyra Ignacego Krasickiego w której pozornie odwołuje on zarzuty jakie...
Streszczenie I Zenon Ziembiewicz był postacią powszechnie znaną. Tragiczny i groteskowy koniec jego kariery sprawił że mężczyźnie temu który przemierzał miasto...
Geneza „Mała księżniczka” to utwór powstały na podstawie innego napisanego w częściach przez autorkę który został przez nią rozwinięty. Czas...
StreszczenieAntylopa była miasteczkiem położonym w widłach rzeki. Obecnie jej społeczność czekała na przybycie cyrku. Jednak sama miejscowość powstała na zgliszczach...
Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...
Twórczość poetycka Jana Andrzeja Morsztyna postrzegana jest dzisiaj jako niezwykle wartościowe zjawisko doby polskiego baroku. Doskonale wykształcony poeta –...
Wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera o incipicie „Ja kiedy usta…” należy do liryki miłosnej. Poeta w bardzo śmiały sposób analizuje tu naturę aktu...
Wakacyjne wyjazdy były dla mnie zawsze okazją do kupna wielu pamiątek. W swojej kolekcji mam bransoletki pocztówki czy małe figurki przypominające mi o miejscach...