Geneza
„Powrót Posła" został napisany w trakcie trwania Sejmu Wielkiego (1788-1792), konkretnie w 1790 roku. Wystawiony rok później, spotkał się z dużym odzewem i zdobył olbrzymią popularność. Pod dość schematyczną intrygą obyczajową, Niemcewicz zmieścił interesujący komentarz do dyskusji toczących się w owym czasie w kraju. Co więcej – poglądy polityczne w pewnym stopniu wpływają na poczynania bohaterów (Starosta Gadulski, konserwatysta, nie chce wydać córki za zwolennika reform, Walerego).
Czas i miejsce akcji, bohaterowie, motywy
Akcja utworu rozgrywa się w okresie współczesnym autorowi. Postacie dyskutują o sprawach, jakie zaprzątają uczestników sejmu, jeden zaś z bohaterów, Walery, jest tytułowym posłem, który w czasie przerwy w obradach wraca do domu.
Poszczególne postacie reprezentują różne style myślenia obecne w społeczeństwie polskim. Starosta Gadulski jest konserwatystą, niechętnym reformom. Marzy, by Rzeczpospolita była bierna na arenie międzynarodowej:
Polska nigdy się z nikim łączyć nie powinna,
Niech cicho siedzi, ale niech nie będzie czynna
A jeżeli koniecznie o przymierze chodzi,
Niech się z dalekim łączy, co jej nie zaszkodzi
Z Hiszpanią, Portugalią, nawet z Ameryką.
Przewidywania polityczne Starosty są bezsensowne (podejrzewa na przykład, że Rosja odda Krym, a anektuje zamiast tego Chiny). Z charakteru jest materialistą – córkę oddaje ostatecznie za Walerego, bo ten nie chce posagu. Korzy się też przed żoną, ponieważ ta grozi mu rozwodem – a tego Starosta pragnie uniknąć, ale nie z powodu miłości, tylko majątku, jaki by stracił na rozstaniu.
Starościna i Szarmancki – rywal Walerego do ręki Teresy, córki Starostów – to osoby zafascynowane cudzoziemszczyzną. Nie interesują ich sprawy Ojczyzny, a i sama zagranica fascynują ich tylko powierzchownie. Są to osoby puste, utracjusze, bez żądnych prawdziwych zasad.
Oczywiście pozytywną postacią jest Walery, opowiadający się za reformami. Jest nie tylko patriotą i mądrym politykiem, ale człowiekiem szlachetnym – rezygnuje z posagu, bowiem liczy się dla niego tylko miłość do Teresy.
Intepertacja
W pewnym sensie „Powrót Posła” jest sztuką propagandową – zachęca widzów do popierania dzieła reform i próbuje przedstawić ich przeciwników w jak najczarniejszym świetle. Taka bezpośredniość nie była niczym rzadkim w literaturze owej epoki, a sprawa propagowana przez Niemcewicza z pewnością była dobra. „Powrót Posła” nie należy do najwybitniejszej dzieł polskiego Oświecenia, ale w pewnym stopniu przedstawia jego ducha. Zawiera też interesującą krytykę ówczesnego społeczeństwa polskiego, a kilka dowcipów nadal bawi.
W swojej twórczości Konstanty Ildefons Gałczyński chętnie sięgał po wątki kultury ludowej miast i miasteczek przetwarzając je jednak po swojemu. Jak pisał Czesław...
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Utwór Ignacego Krasickiego „Wstęp do bajek” otwiera wydany w 1779 roku tom „Bajki i przypowieści”. Wiersz ma formę wyliczenia – wymienione...
Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....
Według przyjętych zasad gatunku utwory żałobne poświęcano osobom znaczącym mężom stanu wodzom wybitnym duchownym. Jan Kochanowski odszedł od tej reguły. „Treny”...
Przyjaźń to jedno z najwspanialszych darów jakie człowiek może otrzymać od losu! Zgadzają się z tym najwięksi filozofowie i poeci. Ja również posiadam...
Geneza czas i miejsce akcji „Pamiętnik z powstania warszawskiego” to bodaj najbardziej znane beletrystyczne dzieło Mirona Białoszewskiego. Książka stanowi rodzaj...
Tytułowy bohater „Makbeta” Williama Szekspira z pewnością jest jedną z najbardziej wyrazistych i najlepiej nakreślonych postaci w historii literatury. W czasie...
„Oda do radości” (Ode „An die Freude”) Fryderyka Schillera powstała w 1785 roku opublikowana została rok później. W kolejnych wydaniach (1803...