Geneza
„Medaliony” to zbiór reportaży Zofii Nałkowskiej, który pisarka napisała po II wojnie światowej. Bezpośredni wpływ na powstanie książki miała praca Nałkowskiej w Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce. Pojedyncze teksty były drukowane na przełomie lat 1945/1946, całość ukazała się zaś w 1946 roku.
Czas i miejsce akcji
Akcja wszystkich opowiadań/reportaży rozgrywa się w czasie II wojny światowej. Bohaterami książki Nałkowskiej są autentyczne postaci – ludzie, którzy przeżyli wojnę – świadkowie tragicznych wydarzeń i masowych mordów, a także byli więźniowie obozów koncentracyjnych. Miejscem akcji są Instytut Anatomii profesora Spannera, Las Żuchowski, Oświęcim oraz inne miejsca, które odwiedza Komisja badająca zbrodnie hitlerowskie oraz które pojawiają się w opowieściach rozmówców: np. obóz w Ravensbruck czy w Majdanku.
Problematyka
„Medaliony” Zofii Nałkowskiej, poprzedzone mottem „Ludzie ludziom zgotowali ten los”, to książka pokazująca przerażający obraz holocaustu i masowych mordów, jakie miały miejsce w Polsce podczas II wojny światowej. Dzieło należy do literatury faktu, wszystkie występujące tu postaci i ich historie są autentyczne. Dodatkowo pisarka zastosowała formę reportażu, z którego całkowicie wymazała autorski komentarz, by oddać całą prawdę o opisywanych wydarzeniach. Książka nie posiada wyraźnych znamion literackich, dzięki czemu Nałkowska wyraża zwątpienie w sensowność istnienia wszelkich struktur starego świata: tradycyjnych zasad moralnych, ale także sztuki i literatury. II wojna światowa jawi się bowiem jako doświadczenie, które podważyło wszystkie filary zachodniej kultury. Wydała bowiem tak potworny owoc jak masowa eksterminacja ludzi.
Motywy
Motyw wojny – akcja opowiadań rozgrywa się podczas II wojny światowej.
Motyw cierpienia (martyrologii) – wszyscy bohaterowie „Medalionów” są naznaczeni piętnem wojny – fizycznie lub psychicznie. Są to ofiary przemyślanej hitlerowskiej zbrodni.
Motyw zbrodni – książka demaskuje cynizm, okrucieństwo i rozmyślność hitlerowców w dokonywaniu masowych morderstw, zwłaszcza Żydów i ludności słowiańskiej. Dokładnie opisuje się tu przerażające techniki uśmiercania ludzi: katowania, rozstrzeliwania i gazowania, a następnie palenia ciał.
Motyw obozu koncentracyjnego – kilka z opowiadań rozgrywa się w obozach koncentracyjnych: w Ravensbruck („Dno”), Majdanek („Dwojra Zielona”).
Opisy bohaterów
Profesor Spanner – lekarz, który w czasie wojny zgłosił się do pracy w SS. Kierował Instytutem Anatomii, gdzie zajmował się przerażającą procedurą produkowania mydła z ludzkich ciał.
Więźniarka Ravensbruck – kobieta, która w czasie wojny straciła całą rodzinę. Wraz z córką przebywała w obozie w Ravensbruck, gdzie musiała pracować w fabrykach broni w nieludzkich warunkach.
Kobieta cmentarna – stała bywalczyni cmentarza, opowiada o historii tego miejsca i wywożeniu oraz paleniu mieszkających nieopodal Żydów.
Uciekinierka z transportu do obozu – Żydówka, która podczas ucieczki rani się w nogę, pomocy udziela jej młody mężczyzna, który na końcu ją zabija.
Dwojra Zielona – młoda Żydówka, która w czasie II wojny światowej straciła oko. Była również więźniarką obozu w Majdanku.
Kaleka więźniarka obozu – Żydówka, która czuje się Polką, w obozie straciła zdrowie i była świadkiem niewyobrażalnych okrucieństw.
Michał – Żyd, który pracował w Lasach Żuchowskich przy pochówku masowo mordowanych Żydów, udało mu się uciec.
Lekarz z Oświęcimia – człowiek, który ocalił dwójkę dzieci przed śmiercią gazową.
Wiersz Juliana Tuwima „Przy okrągłym stole” to utwór o tematyce miłosnej. Nie dotyczy on jednak miłości trwającej a tej której czas już przeminął....
Geneza czas i miejsce akcji Hanna Krall w latach siedemdziesiątych przygotowywała reportaż poświęcony operacjom serca. Przy tej okazji poznała kardiochirurga Marka Edelmana....
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Czas i miejsce akcji geneza Utwór to nowela która została napisana przez Henryka Sienkiewicza w Paryżu a która jest wyrazem typowego dla pozytywistów...
W satyrze „Małżeństwo” Ignacy Krasicki roztrząsa tematy wydawałoby się dość egzotyczne jak na osobę jego pokroju – musimy pamiętać w końcu że był...
Według Czesława Miłosza w „Trenach” sztuka poetycka Kochanowskiego osiągnęła najwyższe szczyty. Cykl 19 utworów poświęconych zmarłej córce...
„Terrorysta on patrzy” to wiersz Wisławy Szymborskiej traktujący o groźnym zjawisku współczesnego świata jakim jest terroryzm. Jest to tekst w którym...
Maria Dąbrowska przedstawia losy familii Niechciów i Ostrzeńskich. Bogumił Niechcic pochodzi z rodziny powstańczej – majątek jego bliskich został skonfiskowany...
„Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Franciszka Karpińskiego stanowią część tomu „Pieśni nabożne” opublikowanego w 1792 roku. Szybko zyskała ona popularność...