whey steroid
Unikalne i sprawdzone teksty

Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki – geneza, czas i miejsce akcji, motywy, interpretacja, opisy bohaterów

Geneza

Powieść stanowi dziś prawdopodobnie najpopularniejszy gatunek literacki, więc często jesteśmy skłonni zapominać o tym, że pojawiła się stosunkowo niedawno. Prawdopodobnie dojrzałość w skali europejskiej powieść osiągnęła wraz z „Don Kichotem” Cervantesa (XVI w.), a za pierwszą polską powieść uchodzą „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” Ignacego Krasickiego.

Dzieło Krasickiego opublikowane zostało w 1776 roku i ma formę pamiętnika głównego bohatera. Był to zabieg dość popularny w owych czasach i miał za zadanie nadać książce pozory autentyczności. Często autor przedstawiał się zaledwie jako osoba, która odnalazła gdzieś zaginione zapiski – tak też chciał postąpić Krasicki, ale ostatecznie zdecydował się na wydanie powieści pod własnym nazwiskiem.

Bohaterowie, motywy, czas i miejsce akcji

Głównym bohaterem i zarazem narratorem jest Mikołaj Doświadczyński. Jego życie, co odzwierciedla układ książki, składa się z trzech etapów. Pierwszym z nich jest młodość, spędzona pod opieką guwernera-hulaki. Krasicki wykorzystuje ten wątek, by przeprowadzić krytykę chaotyczności i marności edukacji, jaką odbierali młodzi polscy szlachcice.

Drugi etap życia bohatera to podróże i czas dojrzewania duchowego. Trafia on w różne miejsca – jest niewolnikiem w kopalni srebra w Boliwii, a także więźniem hiszpańskiej inkwizycji. Jednak najważniejsza wyprawa, to wizyta na wyspie Nipu. Poznaje tam dziwnie plemię, które nie zna państwa w europejskim znaczeniu tego słowa. Ludzie żyją tam zgodnie z naturą, nie znają przemocy, niesprawiedliwości. Spory rozsądza rada starszych, zaś wszystkie rodziny posiadają równy majątek. Jego przewodnikiem w tym nowym świecie jest mędrzec Xaoo.

Po powrocie do Europy Mikołaj stara się żyć zgodnie z naukami Nipuanów, co daje mu reputację szaleńca. Na końcu osiada w majątku w Polsce i poślubia ukochaną z lat młodości. Stara się też nadal praktykować dobrotliwą filozofię Nipuanów. Mikołaj Doświadczyński (zwróćmy uwagę na nazwisko bohatera) przeobraża się z głupca w mędrca na skutek swoich przeżyć.

Interpretacja

Powieść zawiera elementy różnych gatunków – utopii, powiastki filozoficznej, powieści podróżniczej. Autor czerpie z różnych źródeł, ale najbardziej widoczne są wpływy Rousseau i jego koncepcji „szlachetnego dzikusa”. Skontrastowanie Nipuańczyków z Europejczykami służy ukazaniu zepsucia tych ostatnich, zaś pierwsza część stanowi doskonałą krytykę sarmackiego stylu życia (utracjuszostwo, słabe wykształcenie). Pierwsza powieść w polskiej literaturze jest dziełem kompletnym i dojrzałym – świadczy to o wybitnych zdolnościach literackich Ignacego Krasickiego, który z wielką klasą przyswoił ten gatunek swojej ojczyźnie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Heraklesie - streszczenie...

StreszczenieHerakles był niezwykle silnym synem Dzeusa oraz królowej Alkmeny. Jego ojciec chciał zapewnić mu nieśmiertelność i podstawił dziecko do piersi Hery....

Folwark zwierzęcy – opracowanie...

Geneza George Orwell napisał „Folwark zwierzęcy” w 1944 roku. Na genezę książki złożyły się doświadczenia pisarza podczas wojny domowej w Hiszpanii oraz...

Tylko nie łżyj – streszczenie...

Streszczenie Alba był chłopcem który uciekł z domu dziecka. Na swoje nowe miejsce zamieszkania wybrał on niewielki domek w lesie. Wkrótce żyjącemu w samotności...

Szare eminencje zachwytu – interpretacja...

Wiersz „Szare eminencje zachwytu” doskonale wyraża program artystyczny Mirona Białoszewskiego. Poeta wielokrotnie łączył w swej twórczości elementy wysokie...

Przypowieść o wdowim groszu –...

Streszczenie Przypowieść o wdowim groszu znajduje się w Ewangelii wg Św. Łukasza. Jezus zwrócił uwagę na bogatych ludzi w świątyni którzy wrzucali pieniądze...

Medaliony – streszczenie plan...

Profesor Spanner Komisja do spraw badania zbrodni hitlerowskich zajmuje się pseudonaukową działalnością profesora Spannera. W Instytucie Anatomicznym odkrywa makabryczny...

Mikołajek – streszczenie plan...

Streszczenie Opowiadania mówią o życiu Mikołajka – małego Francuza i o jego szkolnych przygodach. 1. Najmilsza pamiątka Dla wszystkich dzieci nastał wyjątkowy...

Sanatorium pod Klepsydrą – streszczenie...

Streszczenie Księga W najwcześniejszych latach swego życia narrator zwykł spędzać czas z ojcem który często czytał tajemniczą Księgę. Kiedy starszy mężczyzna...

Pinokio – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Akcja „Pinokia” zaczyna się gdy w ręce stolarza Wisienki trafia niezwykłe mówiące drewno. Nie nadaje się ono na zwykłą nogę od stołu...