„Życie na poczekaniu” to wiersz Wisławy Szymborskiej, w którym autorka sięga po znany topos teatru mundi. Podmiotem lirycznym tekstu jest poetka porównująca siebie do aktorki występującej na scenie. Mamy tu do czynienia z metaforą świata jako teatru i człowieka jako osoby grającej wyznaczoną jej rolę. Główny problem podmiotu polega na tym, że przedstawienie odbywa się tu i teraz, nie ma zatem żadnej możliwości przygotowania czy próby. Świadomość ta działa na poetkę niemal paraliżująco i jest powodem nieustannego lęku oraz frustracji.
Metaforyka tekstu odnosi się do rzeczywistości teatralnej. „Życie na poczekaniu” – to niejako sztuka napisana naprędce, bez zastanowienia. Ludzka egzystencja jest również „przedstawieniem bez próby”, a „ciało bez przymiarki”. Prawa rządzące życiem zostają porównane do elementów składowych dramatu. Są więc akcja, rola, rekwizyty i dekoracje. Podmiot liryczny jest jednak zmuszony do nieustannej improwizacji, ciągle zdarzają się mu drobne niezręczności, potyka się o nieznajome rzeczy, a trema uniemożliwia mu wykonanie roli tak, jakby chciał. Co więcej, nawet nie zna roli, nie ma pojęcia w jakim kierunku rozwinie się akcja.
Ludzki charakter jest jak „płaszcz w biegu dopinany” – nie jest zatem ukształtowany i solidny, ale podlega nieustannym zmianom i korektom. Żadnego czynu i słowa nie można cofnąć, nie da się „przećwiczyć żadnej środy”, ponieważ czas działa na niekorzyść człowieka. Z poczuciem improwizacji i nieprzygotowania kontrastuje realność sceny i rekwizytów. Pomiot ma świadomość, że przedstawienie odbywa się naprawdę i nie będzie żadnej drugiej szansy, by poprawić swój debiut.
Szymborska dostrzega więc paradoksy rządzące ludzką egzystencją. Najbardziej dojmujące w losie człowieka wydaje się zaś to, że jego wybory są nieodwołalne, a skutki każdej decyzji nie do cofnięcia.
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Geneza czas akcji „Noce i dnie” to z pewnością największy sukces artystyczny polskiej pisarki Marii Dąbrowskiej. Julian Przyboś deklarował wręcz: Kiedy chcę...
Wiersz Jana Lechonia „Herostrates” nawiązuje do tytułowego Greka który w starożytności spalił świątynie Artemidy by zdobyć wieczną sławę. Jest to...
Streszczenie Pociąg monotonnie zapadał się w kolejne piaszczyste rowy. Główny bohater - Wicio - zwrócił na siebie uwagę konduktora charakterystyczną czapką....
Streszczenie Kajtuś był młodym zdrowym bociankiem najsilniejszym w gnieździe. Razem z mamą i dwójką rodzeństwa mieszkał na stodole. Wiecznie był głodny i często...
Geneza Wydane w 1933 r. „Sklepy cynamonowe” zyskały znaczną popularność i zagwarantowały Brunonowi Schulzowi miejsce w gronie najważniejszych twórców...
„Witajcie kochane góry…” to wiersz Jana Kasprowicza pochodzący z tomu „Księga ubogich”. Liryk stanowi wyraz zachwytu poety nad pięknem...
Streszczenie Opowiadania mówią o życiu Mikołajka – małego Francuza i o jego szkolnych przygodach. 1. Najmilsza pamiątka Dla wszystkich dzieci nastał wyjątkowy...
GenezaEliza Orzeszkowa napisała powieść „Nad Niemnem” w 1887 roku dzieło było drukowane w odcinkach na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”. W formie...