„Krzyk” Edvarda Muncha należy do najbardziej znanych, a także najdroższych obrazów w dziejach sztuki. Uznawany za arcydzieło i czołowe osiągnięcie ekspresjonizmu, inspirował wielu późniejszych twórców – między innymi Jacka Kaczmarskiego, który napisał piosenkę, stanowiącą interpretację obrazu. Jedną z wersji obrazu sprzedano w 2012 roku za kwotę niemal 120 milionów dolarów. Ceny takiej nie osiągnął jeszcze żaden inny obraz.
W latach 1892-1895 Munch stworzył 4 wersje „Krzyku”, korzystając z innych technik przy każdej okazji. O kulisach powstania dzieła mówił autor w ten sposób:
Szedłem ścieżką z dwojgiem przyjaciół – słońce miało się ku zachodowi – nagle niebo wypełniła krwista czerwień – zatrzymałem się, czując wyczerpanie i oparłem się na barierce – nad czarno-błękitnym fiordem było widać krew oraz języki ognia; – moi przyjaciele szli dalej, a ja stałem tam i trząsłem się z wrażenia – poczułem nieskończony krzyk przepływający przez naturę.
Niektórzy uznają też, że pewnym impulsem do stworzenia serii mógł być wybuch wulkanu Krakatau, kilkanaście lat wcześniej. W każdym razie panuje zgoda, iż Munch mistrzowsko uchwycił rozpacz egzystencjalną, jaka jest udziałem współczesnego człowieka.
Jacek Kaczmarski próbował oddać wyrażone w dziele emocja słowami:
Krzyczę, krzyczę, krzyczę, krzyczę wniebogłosy!
A! Zatykam uszy swe!
Smugi w powietrzu i mój bieg
Jak prądy niewidzialnych rzek
Mój własny krzyk, mój własny krzyk ogłusza mnie!
A! Zatykam uszy swe!
Mój własny krzyk, mój własny krzyk ogłusza mnie!
[…]
Krzyczę, krzyczę, krzyczę, krzyczę wniebogłosy!
A! Ktoś chwyta, woła - stój!
Lecz wiem, że już nadchodzi czas
Gdy będzie musiał każdy z was
Uznać ten krzyk, ten krzyk, ten krzyk z mych niemych ust
Za swój!!!
„Krzyk” przedstawia postać, stojącą na moście. Ujmuje ona rękoma swoją głowę w geście przerażanie i otwiera usta do tytułowego krzyku. Kawałek dalej za nią znajdują się dwie niewyraźne postacie – nie wiemy, czy są nastawione do krzyczącej postaci przyjacielsko, wrogo, czy też może obojętnie. Rzeka i most utrzymane są w ciemnych, zimnych kolorach, natomiast niebo oddano przy użyciu odcieni żółci i czerwieni, dzięki czemu wydaje się ono płonąć.
Obraz nadal sprawia wrażenie, dzięki ładunkowi rozpaczy i przerażenia, jakie Munch potrafił oddać na płótnie. Trzy z czterech wersji „Krzyku” znajdują się w muzeach w Oslo.
„Sąd ostateczny” Michała Anioła to jedno z najbardziej spektakularnych i rozpoznawalnych dzieł ukazujących wizję ostatnich chwil naszego świata. Co ciekawe...
Po raz pierwszy tytułowe tango pojawia się w dramacie Sławomira Mrożka gdy Stomil - ojciec - opowiada Arturowi - synowi - o tym jak wyglądało życie pokolenia z którego...
Pani Andrzejowa Korczyńska wdowa po powstańcu styczniowym decyduje się poważnie porozmawiać z synem Zygmuntem na prośbę swojej synowej która zauważa zbytnie zainteresowanie...
„Syn marnotrawny” (zwany też „Wędrowcem”) należy do najbardziej rozpoznawalnych i najciekawszych obrazów Hieronima Boscha – pochodzącego...
„Trans-Atlantyk” Witolda Gombrowicza to powieść która powstała na kanwie doświadczeń samego autora (zresztą główny bohater i narrator to własnie...
Można powiedzieć że śmierć jest głównym tematem reportażu Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Już sam tytuł mówi o próbie wyprzedzenia...
Definicja i wyznaczniki gatunku To gatunek który wykształcił się już w starożytności a także w tym okresie wyraźnymi stały się jego wyznaczniki gatunkowe. Epos...
Śmierć Tristana zarówno w słynnej średniowiecznej opowieści jak i we współczesnej reinterpretacji Andrzeja Sapkowskiego następuje w podobnych okolicznościach....
Byłem zły na mojego tatę. Po raz kolejny mnie zawiódł. Obiecał że razem ze mną poskłada model samolotu który dostałem od niego na urodziny i znowu wykręcił...
