„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego (1901) oddzielają od „Tanga” Sławomira Mrożka (1964) 63 lata. 63 lata naznaczone dynamicznymi przemianami, dwiema wojnami światowymi i kolejną utratą przez Polskę całkowitej niezależności. Oba dramaty napisane zostały w czasie zniewolenia. Wyspiański tworzył, gdy Polska znajdowała się pod zaborami, Mrożek przed rozpoczęciem pracy nad „Tangiem” opuścił ojczyznę, w której władze konsekwentnie dławiły kulturę, ograniczając dostęp do niej oraz wnikliwie cenzurując powstające dzieła.
W „Weselu” i „Tangu” scena nabiera cech symbolicznych - staje się Polską. Wychodzące na deski postacie reprezentują określone warstwy lub grupy społeczne. Całościową wymowę utworów można zaś odczytywać jako diagnozę postawioną przez autorów w wyniku prowadzonych przez nich obserwacji. Wyspiański w iście mistrzowski sposób ukazał wewnętrzne rozwarstwienie narodu. Ze względu na dzielące różnice i brak porozumienia Polacy nie mogli sięgnąć po niepodległość, a pragnienie wielkiego czynu przyniosło jedynie będący wyrazem marazmu chocholi taniec. Niewątpliwie dokonaniami wielkiego poprzednika inspirował się Mrożek, który również poddał społeczeństwo wnikliwej analizie.
Podobieństwa między „Weselem” a „Tangiem” widoczne są na wielu płaszczyznach. Już na początku w obu utworach dostrzec można konflikt, pewną niezgodę. O ile w wypadku dramatu Wyspiańskiego jest to uformowana na przestrzeni wieków opozycja między chłopstwem a inteligencją (dawną szlachtą), o tyle w „Tangu” odbiorca ma do czynienia z konfliktem pokoleń, który ukazany został w sposób dość przewrotny. Jednak w domu Eleonory i Stomila każda postać, co już zaznaczono, reprezentuje określoną grupę społeczną. A więc i tu uwidacznia się opozycja między inteligencją (Stomil, Artur, Eugeniusz) a „ludem” reprezentowanym przez Edka, człowieka niewiadomego pochodzenia, który bardzo swobodnie czuł się w domu Stomila i Eleonory (fascynację, jaką jego osobą przejawiają niektórzy bohaterowie, odczytywać można jako przewrotną wizję chłopomanii).
Bohaterowie „Wesela” świętują zaślubiny Pana Młodego (Lucjana Rydla) z Panną Młodą (Jadwigą Mikołajczykówną). W „Tangu” ślub ma się dopiero odbyć. W dramacie Wyspiańskiego tytułowe wydarzenie traktować można jako „połączenie się” inteligencji z chłopstwem. Z kolei dla Artura wypowiedzenie przysięgi przed ołtarzem jest szansą na przywrócenie normalności w domu, ożywienie starych zasad. Jednakże w żadnym z tych wypadków ślub nie staje momentem przełomowym. W starszym z utworów uniemożliwiają to bierność i dawne zatargi. W nowszym zaś zwycięża brutalna siła uosabiana przez Edka, który morduje Artura.
Bardzo ważną rolę w obu dziełach odgrywa motyw tańca. W „Weselu” Pan Młody tańczy w stroju chłopa (chociaż wywodzi się z inteligencji). Dla odmiany Edek, gdy porywa do tanga Eugeniusza, zakłada na siebie marynarkę Artura, niedoszłego pana młodego, przedstawiciela inteligencji. Samo tango „La Cumparsita”, w którym Edek prowadzi Eugeniusza, przywodzi na myśl chocholi taniec. W „Tangu” ta symboliczna scena wyraża bezsilność, marazm i bierność polskiej inteligencji, nierzadko przecież przyjmującej konformistyczną postawę.
„Wesele” i „Tango” są utworami, w których ważną rolę odgrywają te same motywy literackie (konflikt, ślub, taniec), a których sceny stają się miniaturową Polską. W obu dramatach ukazane zostały największe wady współczesnego autorom społeczeństwa (głównie w kontekście historycznym). Wizja Wyspiańskiego zdaje się być jednak bardziej optymistyczną niż ta roztoczona przez Mrożka. Złoty róg został co prawda zgubiony, ale chocholi taniec nie jest stanem ostatecznym - wciąż może zostać przerwany (idee wciąż są żywe, by je obudzić potrzebny jest sygnał, znak). Natomiast tango, w którym Edek prowadzi Eugeniusza, jest oznaką zwycięstwa. Pozostali bohaterowie (poza nieżyjącym Arturem) pokornie opuszczają scenę, jak gdyby w milczeniu godząc się na przejęcie władzy przez mężczyznę z wąsikiem.
Sprzeciwianie się obowiązującym normom i łamanie zakazów leży w ludzkiej naturze tak samo jak ich ustalanie. Różnego rodzaju przewinienia opisane zostały...
Moim ulubionym filmem jest „Park Jurajski” Stevena Spielberga. Premiera filmu miała miejsce ponad dwadzieścia lat temu ale jestem przekonany że dzieło nie zestarzało...
Nawłoć od której wywodzi się tytuł drugiej części „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego jest leżącym nieopodal Częstochowy dworkiem szlacheckim. Majątek...
Bohaterowie „Tanga” Sławomira Mrożka - z wyjątkiem Edka - połączeni są więzami krwi. Trzypokoleniowa rodzina do której należą dalece odbiega jednak...
Sensualizm to słowo które w swoim znaczeniu nawiązuje do zmysłów i to one w opisywanym poglądzie określanym odgrywają największą rolę. Pogląd ten swoje...
Epoka renesansu i epoka baroku były okresami zgoła odmiennymi jeśli chodzi o założenia typ twórczości czy wreszcie o przekazywane przez twórców idee....
„Szkoła ateńska” to fresk który został stworzony przez artystę o nazwisku Rafael Santi. Dzieło powstało w epoce renesansu. Znajdujący się w Pałacu...
Wysoki sądzie szanowni ławnicy! Chciałem wznieść akt oskarżenia przeciw jednemu z najokrutniejszych władców w całej historii Słowian! Nie dopuścił się on jednak...
XVIII wiek przyniósł Polsce wielkie zmiany – stworzono Komisję Edukacji Narodowej uchwalono pierwszą w Europie konstytucję. To wszystko nie byłoby jednak możliwe...