Geneza
„Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka, które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959 r., a więc sześć lat po literackim debiucie autora.
Zamieszczone w zbiorze opowiadania cechują się charakterystyczną dla Mrożka groteskową konwencją i błyskotliwym humorem. Głównym tematem, jaki został w nich poruszony, jest postęp. Coraz szybszy rozwój techniki (widoczny przecież także w PRL-u) nie pociągał bowiem za sobą zmian w ludzkiej mentalności, o czym autor dobitnie przypomina.
Czas i miejsce akcji
Akcja opowiadania Sławomira Mrożka toczy się w nienazwanej w utworze wsi. Najważniejszymi miejscami są dom narratora oraz sala weselna.
Czas akcji utworu nie został określony w tekście. W świecie przedstawionym kontrastują ze sobą wiejskie zwyczaje typowe dla XX wieku oraz bardzo zaawansowana technologia, jaka pozostaje do użytku mieszkańców wsi. W kontekście całego utworu założyć można, że akcja toczy się w bliżej nieokreślonej przyszłości.
Motywy
Motyw wesela
W historii polskiej literatury motyw wesela zajmuje szczególne miejsce. Pojawia się on w „Nie-boskiej komedii” Krasińskiego, „Chłopach” Reymonta i, co oczywiste, w „Weselu” Wyspiańskiego. To również bardzo ważny element polskiej tradycji ludowej. W swoim opowiadaniu wykorzystuje go Mrożek w sposób dość przewrotny, mający na celu uwypuklenie określonych ludzkich cech.
Wesele odbywające się w Atomicach przeistacza się w regularną bójkę prowadzoną przy użyciu bomb i rakiet. Nadzieje brata panny młodej okazały się płonne, a nad ogólną radością zwyciężyły skłonności do awantur i prywatne porachunki.
Motyw zaawansowanej technologii
Świat przedstawiony w opowiadaniu Mrożka to groteskowa wizja polskiej wsi, w której przedmioty codziennego użytku zastąpione zostały zaawansowanymi technologicznie gadżetami. Groteskowa wizja, w której kontrastują ze sobą obrazy wiejskiego życia (bose stopy) i laboratoria oraz wyrzutnie rakiet, jest dla autora pretekstem do uświadomienia odbiorcy, że rozwój nowych technologii nie idzie w parze z postępem mentalnym. Chociaż za stodołami gniazda wiją sobie odrzutowce, ludzie pozostali takimi, jakimi byli, a więc swarliwymi, nieodpowiedzialnymi i podążającymi za głosem tłumu.
Motyw konfliktu/bójki
Około północy wesele przestaje być dobrą zabawą i staje się regularną bójką. Nie jest to jednak typowe starcie, gdyż biorący w nim udział ludzie strzelają do siebie rakietami i rzucają bombami. Absurdalność i groteskowość tej sceny uzmysławiają czytelnikowi, jak wielka odpowiedzialność wiąże się z rozwojem techniki oraz że ludzie nie dojrzeli do tego momentu. Skoro na zwykłym weselu porachunki zwykło się załatwiać bronią tak wielkiego kalibru, można sobie tylko wyobrażać, co nastąpiłoby w wypadku poważniejszych konfliktów.
Motyw „cywilizowania” przyrody
Tuż przed weselem zostały rozpoczęte prace mające na celu przekształcenie obszarów dzikich i dostosowanie ich do potrzeb ludzkości. Dla narratora okazały się one wyjątkowo niepraktyczne, gdyż z powodu umiejscowienia wielkiej tamy na jego podwórku nie mógł otwierać drzwi na całą rozwartość, przez co wychodzenie z domu stało się trudnością.
Bohaterowie
Narrator
Narrator zostaje zaproszony na wesele przez brata panny młodej. Z chęcią udaje się na zabawę i staje się wnikliwym obserwatorem.
Kiedy powraca do domu, dokonuje dziwnej obserwacji. Oto z jego ciała zaczynają wyrastać dziwne nóżki, a cały pokrywa się chitynowym pancerzem.
Brat panny młodej
Uczony, znajomy narratora jeszcze z czasów studiów. Zaprasza narratora na przyjęcie, mając nadzieje, że zabawa odbędzie się w sposób cywilizowany i spokojny.
Smyga
Miejscowy pieśniarz i filut, postać dobrze znana zgromadzonym. To on intonuje pieśń o powszechnym szczęściu, a następnie, kiedy słyszy odpowiedź Piega, rozpoczyna strzelaninę.
Pieg
Odpowiada Smydze piosnką o konieczności dokonania przemian moralnych. Następnie, trafiony przez rywala, sam wystrzeliwuje w jego stronę pocisk.
Ojciec panny młodej
Ze złością reaguje na wybryki gości i dąży do ich uspokojenia. W chwili bezsilności stosuje ostateczne rozwiązania - rozpyla gaz.
Pan młody i panna młoda
Pan młody jest właścicielem laboratorium, dwóch reaktorów oraz zakładu syntezy chemicznej. Panna młoda posiada z kolei siłownię oraz 6 patentów z dziedziny biochemii. Wiadomo jedynie, że są odpowiednio (pod względem materialnym) dobraną parą.