Unikalne i sprawdzone teksty

Motyw artysty w literaturze i sztuce | wypracowanie

Motywy autotematyczne są powszechne w sztuce i literaturze. Skąd to wynika? Sądzę, że artyści, jak wszyscy, potrzebują udowodnienia samym sobie, iż to, czym się zajmują, jest wartościowe. Tak, jak budowlaniec przygląda się wzniesionemu domowi i mówi sobie „kawał dobrej roboty”, tak artysta umieszcza w swoich dziełach postać twórcy i pochwałę jego działalności. Z drugiej strony, figura artysty może być także ostrzeżeniem –dla innych, a także dla samego siebie. Ostrzeżeniem przed zaprzedawaniem swojego talentu ideologiom i interesom, a także przed pójściem na „łatwiznę”.

Społeczną rolę artysty podkreśla Czesław Miłosz w wierszu „Który skrzywdziłeś”. W utworze tym poeta jest tym, który swoją twórczością sprzeciwia się triumfowi zła. Wytyka on podłość tyranowi. Władze mogą zgładzić poetę, ale narodzi się nowy. Artysta utrzymuje więc niejako moralny ład świata, pomaga odróżnić dobro i zło. Nie dopuszcza by doszło do pomieszania wartości.

Zupełnie inni są „sztukatorzy” opisani przez Zbigniewa Herberta w wierszu o tym samym tytule. Samo słowo „sztukatorzy” pobrzmiewa pogardą. Widać wyraźnie, że tytułowi twórcy nie są dla autora godni miana artystów – bowiem ich dzieła nie służą człowiekowi, a utrwaleniu rządów zła. „Sztukatorami” są ci, którzy poezją, malarstwem i muzyką sławią tyranów. Nawet plecy więźniów malują oni na różowo, nie przejmując się, że ich działania to wsparcie dla ciemnych młynów.

Politycznego zaangażowania unika z kolei Witkacy z wiersza Jacka Kaczmarskiego „Autoportret Witkacego”. Potrafi on przejrzeć kłamstwo wyjaśniających wszystko ideologii. Polityka dla mnie to w krysztale pomyje –  mówi. Dodaje też: rewolucja dla mnie, to czerwone paznokcie. Witkacy widzi „kształt rzeczy w ich sensie istotnym” jednak nie jest on spokojnym filozofem, obserwującym rzeczywistość. Wrzeszczy jak dziecko w ciemnym zamknięte pokoju, bowiem zdaje sobie sprawę z potworności istnienia i historii, z nadchodzącej zagłady świata. Talenty bohatera jest czymś, co go wyróżnia – inni ludzie są przy nim tylko wierszem idioty. Jednak to ów talent pozwala mu zrozumieć świat, a to przynosi cierpienie. Obcowanie ze sztuką jest błogosławieństwem, ale i przekleństwem.

By docenić kunszt poetycki Kaczmarskiego, warto sięgnąć do twórczości plastycznej Witkacego i przyjrzeć się jego prawdziwemu autoportretowi. Artysta wykonał ich całą serię, ale chyba najbardziej przejmujący jest „Autoportret z papierosem”. Zacięta twarz artysty i papieros sprawiają wrażenie, że oczekuje on na egzekucję. Jednocześnie w zmęczonych oczach odbija się zrozumienie, inteligencja i determinacja. W jednym autoportrecie Witkacy potrafił uchwycić cierpienie związane z dolą artysty.

Motyw artysty pojawia się w literaturze i sztuce wielokrotnie. Artysta może być tym, kto strzeże moralności (jak u Miłosza) lub tym, kto wspiera tyranię (jak u Herberta). Wreszcie artysta to ktoś, kto potrafi pojąć świat – ale wiedza, jaką posiądzie, jest dla niego źródłem cierpienia.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Losy Juranda ze Spychowa

Imię Juranda ze Spychowa budziło wśród Krzyżaków lęk. Nazywali go oni diabłem a de Fourcy na słowa o pojedynku z Polakiem odrzekł: Raz go widziałem ......

„Jaka miarką kto mierzył taką...

Szanowni Państwo chciałem dzisiaj poruszyć pewne zagadnienie moralne. Wybitny komediopisarz francuski Molier zawarł w dramacie „Świętoszek” celną uwagę. Mianowicie...

Nawłoć - „Przedwiośnie” -...

Nawłoć od której wywodzi się tytuł drugiej części „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego jest leżącym nieopodal Częstochowy dworkiem szlacheckim. Majątek...

Czym jest dla mnie szczęście?

Czym jest dla mnie szczęście? Na to pytanie musi odpowiedzieć sobie każdy z nas. Być może jest to najważniejsze pytanie z jakim się spotkamy w życiu. Przecież nikt...

Motyw Boga i wiary w literaturze...

Od stuleci człowiek zmagał się z problemami metafizycznymi. Kwestia istnienia Boga powinności człowieka wobec Stwórcy oraz teologiczne rozważania zajmowały najtęższe...

Ekspresjonizm w „Ludziach bezdomnych”...

Ekspresjonizm należał do popularnych kierunków w literaturze i sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Przykładał on dużą wagę do wyrażania uczuć „mocnego”...

Problem winy na przykładzie „Króla...

Zdarza się że na bohaterach tragedii antycznej ciąży wina tragiczna zwana również hamartią. Wynika ona z nieodpowiedniej oceny własnej sytuacji ponieważ działając...

Koncepcja człowieka i ludzkiego...

„Lalka” Bolesława Prusa powszechnie uważana jest za najwybitniejsze dzieło polskiego realizmu. Wielowątkowa fabuła złożony świat przedstawiony ukazanie społeczeństwa...

Jakie znaczenie ma kultura osobista...

Wbrew pozorom to jak się ubieramy jak zachowujemy w miejscach publicznych i w kontakcie bezpośrednim z ludźmi ma ogromne znaczenie dla tego jak jesteśmy przez innych postrzegani....