Bracia Lwie Serce - opracowanie, problematyka, opisy bohaterów

Powieść autorstwa Astrid Lindgren pt. „Bracia Lwie Serce” po raz pierwszy została wydana w 1973 r., od razu zapewniając pisarce sławę i stając się jednym z jej najbardziej znanych utworów.

Czas i miejsce akcji

W utworze zaznacza się wyraźny podział – z jednej strony mamy świat realny, z drugiej zaś mityczną i magiczną krainę Nangijali, do której przenoszą się bohaterowie po swojej śmierci. Wydarzenia realne toczą się w małym szwedzkim miasteczku w ciągu około 3 miesięcy – od chwili, gdy Karol dowiaduje się, że jest nieuleczalnie chory, aż do swej śmierci, po której przenosi się do magicznej krainy Nangijali, w której wcześniej znalazł się również starszy brat Jonatan.

Akcja fantastycznych zdarzeń toczy się zupełnie innym rytmem. Przede wszystkim trudno je jednoznacznie dookreślić. Nie mniej jednak rozgrywają się w przeciągu co najmniej kilku tygodni. W tym czasie toczy się podziemna wojna z tyranem Tengilem, a także przygotowywane jest ostateczne z nim starcie.

Problematyka

W powieści „Bracia Lwie Serce” autorka zmierzyła się z problemem nieobecnym lub z rzadka poruszanym w literaturze dziecięcej. Przede wszystkim złamała pewne tabu i zajęła się ukazaniem problemu śmierci dziecka, a także tego w jaki sposób najmłodsi usiłują się zmierzyć z tą trudną, acz nieuniknioną koleją rzeczy.

Jako pierwszy do krainy Nangijali przedostaje się starszy z braci Jonatan – ten, który dotychczas przekonywał usilnie brata, że nie ma się czego obawiać, że śmierć to tylko moment przejścia do cudownej krainy, w której nic nam już nie zagraża i życie staje się tu w pełni szczęśliwe. Autorka stara się w ten sposób pokazać nam, że naturalny strach przed nieznanym można przezwyciężyć, wykazując się odwagą w życiu codziennym. Opowieść Jonatana, a także jego bohaterski czyn (ratuje przed pożarem brata, sam ponosząc śmierć) uspokajają Karola, dodają mu odwagi i sprawiają, że wyzbywa się strachu przejścia na tę drugą stronę, gdzie będzie miał możliwość znów połączyć się z ukochanym bratem.

Powieść ukazuje nam również obraz cudownej, bajecznej i szczęśliwej krainy czekającej nas po śmierci - w krainie tej panuje wieczna radość, w ogóle nie ma tu bólu, strachu i cierpienia. W istnienie takiego miejsca wszyscy bez wyjątku chcieliby wierzyć, mając nadzieję, że życie nie kończy się tu i teraz; że ma jakiś metafizyczny sens, o którym przekonamy się po śmierci. Niestety jak się okazuje również i tutaj istnieje zło, z którym trzeba nieustannie walczyć i wychodzić mu odważnie naprzeciw. Nawet i w tym miejscu powinniśmy wykazywać się odwagą i męstwem, gdyż są to wartości, które przekraczają granice życia i śmierci.

Opisy bohaterów:

Karol Lew, czyli Karol Lwie Serce (Jonatan nazywa go Sucharkiem) – jest narratorem powieści, który opowiada całą historię. To dziewięcioletni, nieuleczalnie chory chłopiec. Choroba sprawiła, że jest bardzo słaby i brakuje mu sił. Jest też cichy i niepozorny. W Nangijali odzyskuje siły – może bez wysiłku pływać i jeździć konno.

Po przejściu do magicznej krainy zmienia się jego charakter. Staje się bardziej odważny, ale też odpowiedzialny, czuły i gotowy do poświęceń. Bardzo troszczy się o brata i stara się nim opiekować (do tej pory było odwrotnie). Karol ma bystry umysł i jest przebiegły – udaje mu się oszukać żołnierzy i przedostać się do Doliny Dzikich Róż. Napotykane przeciwności losu uszlachetniają jego charakter. Nabiera odwagi do walki z nimi i do obrony swego brata. Jest gotowy poświęcić się tak, jak niegdyś uczynił to jego brat. Skacze w przepaść, by go uratować.

Jonatan Lew, czyli Jonatan Lwie Serce – trzynastoletni brat Karola o niespotykanym wyglądzie – wygląda „jak królewicz z bajki”. Ma jasne blond włosy i jest wysoki. W szkole jest pilnym uczniem. Jest bardzo odważny – swym bohaterskim czynem ocala brata przed śmiercią. Nawet w trakcie pobytu w Nangijali jest bohaterem – walczy w armii przeciwko tyranowi Tengilowi. Jest bardzo szlachetny. W walce wcale nie chce zabijać. Ratuje nawet jednego z żołnierzy od śmierci w Wodospadzie. Jonatan to czuły, kochający brat, gotowy do poświęceń i do okazywania miłości.

Sofia – opiekuje się białymi gołębiami. Wygląda niepozornie – jak zwykła wieśniaczka w nieokreślonym wieku. Jest mądra i bardzo sprytna. To ona prowadzi podziemną walkę z uosobieniem zła, czyli Tengilem.

Jossi – karczmarz w gospodzie „Złoty Kogut”. Pozornie jest sympatyczny i serdeczny, ale tak naprawdę okazuje się zdrajcą. Podstępnie wykorzystuje Karola, by wciągnąć w pułapkę Jonatana.

Hubert – znakomity łucznik i myśliwy. Jest podejrzewany o zdradę i donoszenie wrogowi o poczynaniach obozu. Tak naprawdę jest dobry i to on zna prawdę. To współpracownik Sofii.

Mateusz – człowiek w podeszłym wieku; cichy i spokojny. Pomaga ukrywającym się braciom. Jest bardzo odważny i cechuje go wyjątkowa mądrość. Krzyczy na żołnierzy, bo wtedy ci się go boją i są mu posłuszni.

Orwar – przywódca powstania. Jest bardzo dobrze zorganizowany. Pragnie tylko jednego – pokonać Tengila i przywrócić szczęście do Doliny Dzikich Róż.

Tengil – uosobienie zła w Nangijali. Jest okrutny wobec swych poddanych, z którymi prowadzi otwartą walkę. Stosuje wobec poddanych karę śmierci. Doprowadza do tego, że mieszkańcy Doliny Dzikich Róż głodują. Jest despotyczny i robi wszystko, by narzucić innym swą niepodzielną wolę.

Katla – potwór - smoczyca, żyjący w Prastarych Górach, o przerażającym wyglądzie. Z jej paszczy wydobywa się ogień, którym paraliżuje swe ofiary. Ułaskawić potrafi ją tylko Tengil (ten kto dmie w róg, gdyż najbardziej boi się tego dźwięku). Od jej płomieni ginie Jonatan. Katla nie zna litości i czerpie satysfakcję z tego, że ludzie się jej boją.