W 1584 roku ukazały się w Krakowie „Fraszki” Jana Kochanowskiego. Miało to miejsce niedługo przed jego śmiercią. W sumie poeta napisał kilkaset fraszek, składających się na trzy cykle.
Słowo „fraszka” pochodzi z języka włoskiego (frasca - gałązka, błahostka). Oznacza krótki utwór, zazwyczaj o żartobliwym charakterze. W literaturę polską wprowadził fraszkę Kochanowski właśnie.
Niejako wbrew definicji, nie wszystkie utwory z cyklu „Fraszki” poruszają tematy błahe. Niektóre zawierają refleksje o gorzkim, często wręcz tragicznym charakterze. Fraszki to wszystko –zdarza się powiedzieć poecie, mającemu na myśli życie („O żywocie ludzkim"). Człowiek żyje w ciągłej niepewności, zdany jest na łaskę nieznanych, potężnych sił, dla których jest tylko marionetką.
Poważne są również podziękowania, jakie składa Kochanowski Bogu za to, co otrzymał. „Fraszki” zawierają też w sobie ważny program filozoficzny. Poeta chwali skromne, ale porządne życia na wsi, z dala od wielkiego świata – marzy tylko o zdrowiu i dalszej łasce Stwórcy. Jeśli ten obdarzy go życzliwością bliźnich i „pożywieniem ućciwym”, to zwykła lipa może dać niezwykłą radość.
Natura jest harmonią. Jeśli człowiek prowadzi dobre życie, może się w tę harmonię wpasować. Wtedy nawet śmierć nie będzie mu straszna – jeśli tylko zwróci uwagę, iż jest ona podobna do snu („Do snu”). W ten sposób „Fraszki” stają się hymnem pochwalnym ku czci mądrego i sprawiedliwego Boga.
Oczywiście wśród utworów Kochanowskiego znajdują się również te bardziej dowcipne, zmysłowe, a nawet wulgarne. Poeta przywołuje na kartach swoje miłostki („Do Magdaleny”) i dogryza przedstawicielkom płci pięknej („Raki”). Uznaje nawet żartobliwie, że nieszczęścia w życiu uczuciowym są gorszą tragedią niż wojny i morderstwa („Z Anakreonta”). Często odwołuje się do pełnego biesiad życia na dworze („O doktorze Hiszpanie”).
Z „Fraszek” wyłania się obraz człowieka, który potrafił korzystać z życia i docenić jego uroki. Zarazem stara się prowadzić życie moralnego i bogobojne, jest w stanie docenić szczęście starości na prowincji. Próbuje też być życzliwy dla bliźnich i zwraca się do swych utworów, by krytykowały przywary nie zaś konkretnych ludzi. Nie chcę, żebyście kogo źle wspominać miały – stwierdza wreszcie, odnosząc się do fraszek.
Pomimo upływu stuleci, poczucie humoru i życiowe refleksje Kochanowskiego nie straciły na aktualności.
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...