W 1584 roku ukazały się w Krakowie „Fraszki” Jana Kochanowskiego. Miało to miejsce niedługo przed jego śmiercią. W sumie poeta napisał kilkaset fraszek, składających się na trzy cykle.
Słowo „fraszka” pochodzi z języka włoskiego (frasca - gałązka, błahostka). Oznacza krótki utwór, zazwyczaj o żartobliwym charakterze. W literaturę polską wprowadził fraszkę Kochanowski właśnie.
Niejako wbrew definicji, nie wszystkie utwory z cyklu „Fraszki” poruszają tematy błahe. Niektóre zawierają refleksje o gorzkim, często wręcz tragicznym charakterze. Fraszki to wszystko –zdarza się powiedzieć poecie, mającemu na myśli życie („O żywocie ludzkim"). Człowiek żyje w ciągłej niepewności, zdany jest na łaskę nieznanych, potężnych sił, dla których jest tylko marionetką.
Poważne są również podziękowania, jakie składa Kochanowski Bogu za to, co otrzymał. „Fraszki” zawierają też w sobie ważny program filozoficzny. Poeta chwali skromne, ale porządne życia na wsi, z dala od wielkiego świata – marzy tylko o zdrowiu i dalszej łasce Stwórcy. Jeśli ten obdarzy go życzliwością bliźnich i „pożywieniem ućciwym”, to zwykła lipa może dać niezwykłą radość.
Natura jest harmonią. Jeśli człowiek prowadzi dobre życie, może się w tę harmonię wpasować. Wtedy nawet śmierć nie będzie mu straszna – jeśli tylko zwróci uwagę, iż jest ona podobna do snu („Do snu”). W ten sposób „Fraszki” stają się hymnem pochwalnym ku czci mądrego i sprawiedliwego Boga.
Oczywiście wśród utworów Kochanowskiego znajdują się również te bardziej dowcipne, zmysłowe, a nawet wulgarne. Poeta przywołuje na kartach swoje miłostki („Do Magdaleny”) i dogryza przedstawicielkom płci pięknej („Raki”). Uznaje nawet żartobliwie, że nieszczęścia w życiu uczuciowym są gorszą tragedią niż wojny i morderstwa („Z Anakreonta”). Często odwołuje się do pełnego biesiad życia na dworze („O doktorze Hiszpanie”).
Z „Fraszek” wyłania się obraz człowieka, który potrafił korzystać z życia i docenić jego uroki. Zarazem stara się prowadzić życie moralnego i bogobojne, jest w stanie docenić szczęście starości na prowincji. Próbuje też być życzliwy dla bliźnich i zwraca się do swych utworów, by krytykowały przywary nie zaś konkretnych ludzi. Nie chcę, żebyście kogo źle wspominać miały – stwierdza wreszcie, odnosząc się do fraszek.
Pomimo upływu stuleci, poczucie humoru i życiowe refleksje Kochanowskiego nie straciły na aktualności.
W wierszu „Do losu” Julian Tuwim podąża za swoimi wielkimi poprzednikami (Horacy Kochanowski) i niejako zdaje czytelnikom raport ze swojego życia i twórczości....
„Nie wierzę w nic” to jeden z dekadenckich wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Poeta daje w nim wyraz swojemu zwątpieniu we wszystkie znane wartości a także...
Geneza czas i miejsce akcji Opowieść o dziejach Polski była wyrazem historycznego zainteresowania pisarza. „Stara Baśń” ukazała się w roku 1876. Akcja utworu...
„Minuta ciszy po Ludwice Wawrzyńskiej” to wiersz Wisławy Szymborskiej poświęcony bohaterskiej postawie nauczycielki która oddała życie ratując dzieci...
Antoni Libera to wyjątkowa postać polskiej literatury. Uchodzi powszechnie za osobę która pisze niewiele i publikuje rzadko – ale za to każde jego dzieło warte...
Fraszki to wszystko – mówi poeta. Fraszka nie oznacza jednak lubianej przez Kochanowskiego formy literackiej a coś nieistotnego pozbawionego większego znaczenia....
Temat relacji damsko-męskich często pojawiał się w twórczości Jana Kochanowskiego. Tytuł fraszki odwołuje się do Anakreonta z Teos starożytnego greckiego poety...
W 1551 r. po wielkim pożarze miasta odbudowywano ratusz a wykonanie specjalnego zegara na wieżę ratuszową zlecono mistrzowi – niejakiemu Bartłomiejowi z Gubina. Ponieważ...
Fragment „Pamiętników” Jana Chryzostoma Paska który poświęcony został bitwie z Moskwą dotyczy wojny polsko – rosyjskiej z lat 1654 –...
