Dla człowieka ptaki to zwierzęta szczególne. W czasach przed wzbiciem się ludzkości w powietrze, to właśnie one mogły unosić się do góry. Nadawało im to znamię nadzwyczajności, czegoś, co znajduje się między światem człowieka, a światem istot wyższych – bogów, aniołów, demonów. Przecież nawet w chrześcijaństwie to właśnie biała gołębica jest symbolem Ducha Świętego. Również w religiach starożytności przedstawiano bóstwa, jako istoty posiadające cechy ptaków. Przykładowo egipski Re miał głowę sokoła, a zmumifikowane ibisy otaczano czcią w sanktuariach.
Również literatura i sztuka odwoływała się wielokrotnie do motywu ptaka. Malarze często przedstawili Noego, który wypuszczał z arki gołębice. W tym kontekście zwierzęta owe stają się symbolem nadziei – to dzięki nim biblijny patriarcha dowiadywał się o tym, że straszny potop się skończył i znów można osiedlić się na ziemi.
Ale ptak równie dobrze może oznaczać grozę. Paul Gauguin namalował w latach 1897-1898 obraz „Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?”. Dzieło owo stanowi próbę odpowiedzi na zawarte w tytule pytania. Jednym z elementów kompozycji jest przedstawienie cyklu życia człowieka – od narodzin, aż do śmierci. Po lewej części obrazu (patrząc z perspektywy widza) dostrzec można kobietę, siedzącą na ziemi. Przy tej siwej kobiecie, oznaczającą ostatnią część życia, stoi biały ptak. Oznacza on z pewnością właśnie śmierć – ale nie jest pewne, jaka to śmierć. Być może to konanie chrześcijanina, po której czeka szczęśliwe życie w innym świecie – ptak przyjmowałby więc niejako tradycyjną rolę pośrednika między światem ludzi a niebiosami. Ale możliwa jest również inna interpretacja obrazu. Otóż na początku cyklu życia, przy dziecku, Gauguin również ukazał zwierzę. Czyżby więc artysta sugerował, że nie jesteśmy niczym więcej? Że zaczynamy od zwierzęcych narodzin i kończymy śmiercią zwierzęcia? Figura ptaka w tym kontekście budzi więc i grozę i niepokój, związany z jej niejednoznacznością.
Podobnie jest z „Drzewem życia” Gustava Klimta. Dzieło przedstawia wspaniałe, złote drzewo. W tym bizantyjskim przepychu wyróżnia się prosty, czarny ptak. Czy to śmierć, kończąca nawet najcudowniejsze życie? Czy to tajemnica, której ostatecznie nie da się zrozumieć?
Nieco jaśniejszy wydaje się motyw ptaka w „Ludziach bezdomnych” Stefana Żeromskiego. Tomasz Judym, w chwili śmierci swojej pacjentki, słyszy krzyk pawia. Ów odgłos staje się przypomnieniem o grozie życia, jego niebezpieczeństwach. Świat jest bezwzględny, nawet matka dzieci nie ucieknie śmierci.
Artyści wykorzystywali motyw ptaka na różne sposoby. Mógł on symbolizować nadzieję i boską opiekę, ale mógł też być znakiem śmierci i nadciągającej grozy. Jedno pozostaje pewne – ptaki symbolizują w sztuce coś potężniejszego niż człowiek.
„Roki” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z przedwojennego okresu twórczości poety. Autor związany był wówczas z wileńską grupą „Żagary”...
Streszczenie Wstęp Na Żmudzi żył znamienity ród Billewiczów. Jego członkowie Wywodzili się on od samego Mendoga (wielkiego księcia który doprowadził...
„Czarna wiosna” to wiersz Antoniego Słonimskiego napisany w roku 1919. Ma charakter autotematyczny bowiem skupia się na roli poezji jej zadaniach i problemach stojących...
Streszczenie skrótowe Mieszkający w wiosce Longbourn państwo Bennetowie mieli pięć córek - Jane Elżbietę Mary Katarzynę (Kitty) i Lidię. Ich ojciec oraz...
Streszczenie Tylko w milczeniu słowo tylko w ciemności światło tylko w umieraniu życie:na pustym niebiejasny jest lot sokoła. Pieśń o stworzeniu Ea 1. Wojownicy we mgle...
Streszczenie Wydarzenia dzieją się na Antarktydzie na „stacji imienia profesora Dobrowolskiego”. Profesor razem z grupą badaczy postanawiają oznakować grupę...
Wiersz Juliana Przybosia „Z Tatr” poświęcony został zmarłej taterniczce. Od razu więc poznajemy charakter utworu i spodziewać się możemy nawiązania do wzniosłej...
Streszczenie Narcyz był niezwykle przystojnym młodym mężczyzną. Jego uroda stała się powodem dla którego uwielbiały go nimfy. Jednak on nie był zainteresowany...
„Małe auto” Guillaume Apollinaire’a to jeden z kaligramów poety pochodzący ze znanego zbioru pod tym samym tytułem z 1918 roku. Wiersz stanowi osobliwe...