Wakacje z duchami – opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza

„Wakacje z duchami” to powieść Adama Bahdaja, która ukazała się w 1962 r. w Warszawie. Książka ta należy do literatury typowo młodzieżowej. Opowieść o trójce sympatycznych kolegów: Perełce, Mandżaro i Paragonie stanowi kontynuację wcześniejszego utworu pt. „Do przerwy O : 1” z roku 1957.

W tej części bohaterowie wyjeżdżają na wakacje nad jezioro i zamieszkują w domu państwa Lichoniów (wujostwo Perełki). Niesforne urwisy zakładają Klub Młodych Detektywów, którego celem jest zbadanie tajemnicy zamku, w którym rzekomo straszy. Na rezultaty ich działalności nie trzeba długo czekać – już w kilka dni rozwiązują zagadkę i udaremniają plany złodziejskiej szajki usiłującej zrabować drogocenne flamandzkie obrazy.

Na podstawie książki zrealizowano też serial telewizyjny pod tym samym tytułem (rok 1970).

Czas i miejsce akcji

Wydarzenia zaprezentowane w książce rozgrywają się w wakacje, a ściślej obejmują okres czterech czerwcowych dni.

Bohaterowie przyjeżdżają na wakacje do małej, dolnośląskiej wsi leżącej nad jeziorem. Nieopodal znajduje się tez piastowski zamek, w którym wedle pogłosek ma rzekomo straszyć. Ponieważ bohaterowie chcą zbadać sprawę, większość czasu spędzają w okolicach zamku i w jego podziemiach. Miejscem pozostałych wydarzeń jest jednak również leśniczówka Lichoniów, plebania, szałas Klubu Młodych Detektywów, wyspa, kawiarnia, stacja kolejowa czy obóz studentów.

Problematyka

„Wakacje z duchami” (1962 r.) to powieść przygodowa autorstwa Adama Bahdaja przeznaczona dla dzieci i młodzieży. Opisuje losy trójki urwisów, przyjaciół z Warszawy: Perełki, Paragona i Mandżaro.

Zaproszeni przez panią Lichoniową (ciotkę Perełki) bohaterowie przyjeżdżają do małej dolnośląskiej miejscowości nad jeziorem, aby tu spędzić wakacje. Niedaleko położony jest zamek, w którym dzieją się niesamowite zdarzenia przypisywane widmowym postaciom i duchom. Chłopcy postanawiają zbadać sprawę i w tym celu zakładają klub detektywistyczny. Od razu przystępują do pracy, a na jej rezultaty nie trzeba wcale długo czekać.

Badanie sprawy nie było jednak łatwe, gdyż wciąż przybywało podejrzanych dziwolągów i tajemniczych osobników.

W końcu okazało się, że na zamku „straszyli” studenci, którzy w ten sposób chcieli uchronić zamek przed planowaną rozbiórką. Chłopcy chcieli im pomóc. Przy okazji wyszła też na jaw nowa sprawa. Ich uwaga skupiła się teraz na podejrzanych osobnikach, którzy również (z jakichś powodów) interesowali się ruinami zamku. Detektywi dzięki swym działaniom i prowadzonemu śledztwu odkryli w nich złodziei bezcennych obrazów. Zdemaskowaną szajkę, której przewodziła Srebrna oddali w ręce milicji, za co zostali nagrodzeni lodami.

Utwór napisany został językiem zrozumiałym dla młodzieży i czyta się go z zapartym tchem. Bohaterowie wykazali się odwagą i ciekawymi pomysłami, które budzą nasze emocje i przyciągają do lektury.

Bohaterowie

Głównymi bohaterami utworu „Wakacje z duchami” jest trójka zaprzyjaźnionych urwisów: Paragon, Mandżaro i Perełka. Chłopcy postanawiają ciekawie spędzić wakacje i dlatego przyjeżdżają na wieś do państwa Lichoniów (wujostwo Perełki). Zaintrygowani informacjami, że w pobliskim zamku straszy, postanawiają bliżej się temu przyjrzeć i pożytecznie zagospodarować czas.
Zakładają więc Klub Młodych Detektywów, który już po czterech dniach od rozpoczęcia działalności odnosi spektakularny sukces, jakim jest schwytanie złoczyńców usiłujących zrabować cenne obrazy. W połowie powieści do bohaterów dołącza Jola, która również zostaje członkinią klubu.

Paragon – jego prawdziwe nazwisko to Maniuś Tkaczy. Spośród trójki bohaterów to on był najbardziej rozgarnięty i zorganizowany. W głowie miał mnóstwo pomysłów i nie brakowało mu energii. Był przebojowy i rezolutny. Jego przezwisko było wynikiem niefortunnej odpowiedzi na lekcji matematyki. Kiedy pani przedstawiła mu zadania matematyczne w odniesieniu do sytuacji w sklepie i zapytała go: „Ile ci wyda kasjerka?”, on sprytnie odpowiedział, że pani wyda mu paragon.

Bohater nie roztrząsał długo swoich decyzji – najczęściej podejmował je pochopnie i pod wpływem impulsu. Refleksja przychodziła dopiero później. Jednocześnie był bardzo bystry i odważny. W chwilach zagrożenia stać go było na trzeźwe myślenie. Odwagą wykazał się zwłaszcza wtedy, gdy samotnie wybrał się nocą na zamek, aby zbadać na własną rękę czy rzeczywiście tutaj straszy. Był nieugięty w realizowaniu swych celów. W chwilach słabości potrafił się przełamać i przezwyciężyć strach, jaki niekiedy go dopadał.

Paragon był też impulsywny i pochopnie, bez zastanowienia rzucał oskarżenia, co było też powodem licznych zabawnych sytuacji. W stosunku do przyjaciół był koleżeński i gotowy do poświęceń (aby pomóc kolegom przebiera się za ducha).

Perełka – to kolejny z trójki kolegów. Jest chłopcem niskiego wzrostu i drobnej budowy. Czasami jest zbyt nerwowy i nie potrafi zapanować nad strachem. Nie jest jednak tchórzem – zawsze stara się walczyć i przezwyciężać swe lęki czy słabości. Jego drobna, okrągła twarzyczka usiana była obficie piegami, a jej zwieńczeniem był wystający, ostro zadarty nosek. Perełka miał też krótko obcięte włosy zaczesywane na jeża. Takiemu właśnie wyglądowi zawdzięczał swe przezwisko: „Perełka”. Tak naprawdę miał na imię Boguś.

Perełka był „dobrym duchem” paczki i zawsze starał się łagodzić czy polubownie załatwiać wszelkie zatargi czy sytuacje konfliktowe. Swoją szczerą sympatią zaczyna darzyć też Jolę – dziewczynę, która wstąpiła do Klubu. Nie potrafił ukryć tego, że bardzo mu się podoba.

Mandżaro (prawdziwe imię Felek) – kolejny z trójki przyjaciół; wysoki, dobrze zbudowany chłopiec o miłej twarzy i myślących oczach. Spośród kolegów to on był najbardziej opanowany, stateczny, uważny i rozsądny. Jego przezwisko (podobnie jak Paragona) było efektem pomyłki na lekcji – tym razem geografii. Zapytany przez panią o najwyższy szczyt Afryki posiłkował się szeptami i podpowiedziami kolegów. Dosłyszał jednak tylko część podpowiedzi i zamiast odpowiedzieć: „Kilimandżaro” wymówił tylko część tego słowa: „Mandżaro”. I tak też od tej pory był przezywany.

Mandżaro zaczytywał się opowieściami o przygodach Sherlocka Holmesa. Tak jak on chciał badać kryminalne zagadki. Stąd to z jego głowy wyszedł pomysł, by założyć Klub Młodych Detektywów. Sam postanowił pełnić funkcję nadinspektora.

W odróżnieniu od Paragona myślał powoli, długo zastanawiał się nad tym co powiedzieć lub nad tym jak postąpić. Był rozsądny i starał się zawsze wszystko dobrze przemyśleć. To jednak często było źródłem konfliktów z pozostałymi kolegami – głównie z Paragonem. Z powodu jednego z takich konfliktów postanowił odejść z Klubu.

Jola Raduńska – jedyna dziewczyna, która dołączyła do trójki nierozłącznych przyjaciół. Paragon poznaje ją na stacji kolejowej. Jola dowiedziawszy się o istnieniu Klubu, bez zastanowienia chce do niego dołączyć. Chłopaki zgadzają się pod jednym warunkiem – ma wykonać powierzone jej zadanie, którym jest zbadanie zawartości worka Malarza. Kiedy jej się to udaje (stwierdza, że w worku jest składany kajak), staje się pełnoprawną członkinią Klubu (mimo początkowej niechęci Paragona) i w jego ramach zaczyna prowadzić śledztwo.

Jola była rezolutna i odważna, a na rezultaty jej pracy chłopcy nie musieli długo czekać. To ona jako pierwsza odkrywa cel działania szajki złodziei (chcieli zrabować flamandzkie obrazy). Choć niekiedy chłopcy wiedzieli w niej nieśmiałą, niepozorną „babę” w chwilach próby potrafiła być przebiegła i zdobyć się na odwagę. Koledzy mogli liczyć na jej pomysłowość, wsparcie i lojalność. Jola miał też zasady, których starała się trzymać.

Marsjanin (Seweryn Nieszporowic) – lokator u państwa Lichoniów, który wynajmował u nich pokój. Był profesorem zoologii. Jego działalność prowadzona w zamku wzbudziła zainteresowanie bohaterów, ale mężczyzna wyjaśnił im, że zajmuje się badaniem nietoperzy i grot.

Marsjanin pracował na Uniwersytecie Wrocławskim i jeździł starym pojazdem. Z wyglądu był wysokim, chudym i przygrabionym mężczyzną, który nosił rogowe okulary i typowo młodzieżowe ubrania. Całość uzupełniały „buty na wibramowej podeszwie i mapnik zwisający z boku”.

W pewnym momencie bohater zniknął, co grupie młodych detektywów wydało się bardzo podejrzane (stąd nazwali go Marsjaninem).

Państwo Lichoniowie – właściciele leśniczówki w małej dolnośląskiej wsi leżącej nad jeziorem. Lichoniowie byli wujostwem Perełki. Bohater wraz z kolegami spędzali tu wakacje (kilka czerwcowych dni).