Czy obraz współczesnego świata i rozwój nauki potwierdzają wizję Huxleya?

Aldous Huxley w „Nowym wspaniałym świecie” stworzył niezwykle sugestywny obraz społeczeństwa w odległej przyszłości. Jego dzieło powstało w 1932 roku i już na przełomie lat 30. i 40. XX wieku wiele z pesymistycznych przewidywań autora znalazło odzwierciedlenie w rzeczywistości. Powieść pokazuje bowiem wizję świata zniewolonego przez porządek totalitarny, polegający na całkowitej kontroli działań każdej jednostki. Ludzie w świecie Huxleya dzielą się na kasty społeczne przypominające rasistowską ideologię nazimu.

Mamy tu do czynienia z osobnikami alfa przeznaczonymi do życia w luksusach oraz osobnikami niższej kategorii: beta i gamma, które stworzono jedynie w celu wykonywania najcięższych, niewolniczych prac i świadczenia usług seksualnych. Jak powszechnie wiadomo, zbrodnicze działania Adolfa Hitlera podczas II wojny światowej, a zwłaszcza holocaust, opierały się na przeświadczeniu o szczególnym powołaniu rasy aryjskiej, jakiej mieli służyć słowiańscy niewolnicy. Żydzi należeli zaś wedle tej ideologii do kategorii podludzi, których należało poddać eksterminacji.

Komunizm z kolei, system społeczny, który opanował połowę Europy na ponad pół wieku, miał być wyrazem ideologii marksizmu. Jak wiadomo, zgodnie z tą filozofią, wszystkie dziedziny ludzkiej działalności dają się wyjaśnić za pomocą materialistycznych stosunków produkcji. Sfery kultury i religii nie mieszczą się zatem w tych ramach. Można powiedzieć, że społeczeństwo w powieści Huxleya to właśnie zbiorowość skrajnie materialistyczna, pozbawiona duchowych przeżyć, a nawet wszelkich emocji. Taki stan jest podtrzymywany dzięki programowaniu embrionów, oderwaniu dzieci od rodziców oraz nakazowi codziennego zażywania somy. Sztuka i wierzenia religijne mogą się zatem ostać jedynie w rezerwacie Indian, gdzie to Dzikus, a nie przedstawiciel cywilizacji czytuje „Hamleta” Szekspira.

Na szczęście do tej pory skrajnie pesymistyczna wizja Huxleya nie sprawdziła się. Matki nadal rodzą dzieci, a więzi miłości, przyjaźni i odpowiedzialności wciąż istnieją. Nie oznacza to jednak, że współczesny świat jest całkowicie wolny od wskazanych przez pisarza zagrożeń. Żyjemy bowiem w epoce, w której człowiek nauczył się dalece ingerować w proces rozmnażania i nieodpowiedzialne podejście do tego typu działań może mieć poważne i globalne konsekwencje; przed tym właśnie przestrzega powieść Huxleya.