Unikalne i sprawdzone teksty

Biedota w „Lalce” – opracowanie | wypracowanie

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem, w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści realistycznej – narrator z wielką skrupulatnością opisuje sposób życia poszczególnych grup, czyniąc to zgodnie z zaobserwowanym stanem rzeczy. Kiedy w baśniowym świecie arystokracji trwa nieustający bal, w innych dzielnicach miasta toczy się bezlitosna walka o przetrwanie.

Pogrążony w rozmyślaniach Wokulski (rozdział „Medytacje") spaceruje po ulicach Warszawy. W pewnym momencie trafia na Powiśle. W obrębie tej dzielnicy główny bohater dostrzega przerażający i mrożący krew w żyłach obraz. Opisuje go w następujący sposób: Oto miniatura kraju […] w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby nakarmić niedołęgów; miłosierdzie hoduje bezczelnych próżniaków, a ubóstwo nie mogące zdobyć się na sprzęty, otacza się wiecznie głodnymi dziećmi, których największą zaletą jest wczesna śmierć.

Ludzie najbiedniejsi nie radzą sobie w nowej rzeczywistości. Braki w edukacji, problemy materialne, wstyd – to tylko niektóre z powodów, dla których nie potrafią przezwyciężyć kłopotów, w jakich się znaleźli. Zadowalają się więc życiem na granicy, spędzając dnie w chylących się ku upadkowi chatach otoczonych brudem i wypełnionych zniszczonymi sprzętami. W tych warunkach zwyciężają najniższe instynkty – chęć przeżycia i przedłużenia gatunku. Rodzą się więc dzieci bez perspektyw, z góry skazane na klęskę.

Winy za niewyobrażalnie trudne położenie tych ludzi nie można jednak lokować wyłącznie w nich samych. Nie bez wpływu na taką sytuację pozostają przecież najbogatsi, którzy wyzyskiem i uwłaczającym traktowaniem przyczyniają się do cierpienia najbiedniejszych. Tutaj wyjątkiem jest gospodarstwo prezesowej Zasławskiej. Właśnie tam Wokulski po raz pierwszy dostrzegł zadowolonych i nieco zaokrąglonych parobków. Warto też dodać, iż wiekowa arystokratka otaczała swych pracowników należytą opieką, dbając o ich zdrowie i rozwój.

Widok ogarniętego rozkładem Powiśla przypomina Wokulskiemu, że na barkach zamożnych obywateli ciąży obowiązek dbania o społeczeństwo. Idea pracy u podstaw nie jest Wokulskiemu obca, ale ma on świadomość, że bez chęci i wysiłku ze strony najbiedniejszych jego działania nie przyniosą oczekiwanych efektów (nie dysponował takimi strukturami jak Zasławska, nie mógł wszystkich zatrudnić we własnym sklepie).

W powieści Prusa pojawia się kilku bohaterów epizodycznych, którzy wywodzą się właśnie z biedoty. Opisy ich sytuacji życiowej kontrastują z arystokratyczną zamożnością, przez co jeszcze mocniej oddziałują na czytelnika. Pierwszą postacią jest furman Wysocki. Mężczyzna pracował wcześniej dla Wokulskiego, lecz z powodu śmierci konia nie mógł już prowadzić dostaw. Od tego momentu minęło kilka miesięcy, a w tym czasie pracownik o niczym nie zawiadomił pracodawcy, nie pojawiał się w sklepie. Przypadkowe spotkanie skutkuje zapewnieniem ze strony Wokulskiego, iż pracy dla Wysockiego nie braknie, a wkrótce otrzyma on nowego konia (główny bohater pomaga także jego bratu).

Mariannę poznaje Wokulski w czasie kwesty charytatywnej. Uboga dziewczyna, której do oczu napływają łzy, budzi jego ciekawość, kiedy klęczy przed ołtarzem. W czasie rozmowy mężczyzna dowiaduje się, iż Marianna utrzymuje się z nierządu. Postanawia jej pomóc poprzez umożliwienie zdobycia zawodu (szwaczki) i zapewnienie mieszkania. Wcześniej jednak wysyła dziewczynę do sióstr zakonnych, by tam zerwała z dawnym procederem.

W Zasławku Wokulski spotyka Węgiełka, który ma wykonać napis na kamieniu. Mężczyzna prowadził niegdyś dobrze prosperujący warsztat, lecz wszystko stracił w wyniku pożaru. Widząc jego talent, zamożny kupiec zabiera go ze sobą do Warszawy, gdzie finansuje doskonalenie przez rzemieślnika kunsztu oraz zapewnia mu pracę i mieszkanie u Wysockich. Ostatecznie drogi Węgiełka i Marianny łączą się (oboje przebywają u Wysockich), a para, dzięki pomocy Wokulskiego, radzi sobie z codziennością (Węgiełek otwiera nawet własny warsztat w Zasławku).

Biedota została ukazana w „Lalce” w sposób jednorodny. Wszyscy bohaterowie przejawiają bardzo podobne cechy, które skutecznie utrudniają im jakikolwiek rozwój i wszelkie dążenia do zmiany. Brakuje im pewności siebie, wiary we własne możliwości. Płacą za to najwyższą cenę, coraz bardziej zagłębiając się w świecie bezradności i ubóstwa. Z tego błędnego koła wyrwać może ich tylko pomoc z zewnątrze.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Uczyć bawiąc – realizacja oświeceniowej...

Twórczość Ignacego Krasickiego ma charakter dydaktyczny. Zgodne to jest z oświeceniowym zaleceniem by „uczyć bawiąc”. Powiedzieć można iż owo zalecenie...

Charakterystyka nauczycieli

W utworze „Sposób na Alcybiadesa” zostały zaprezentowane wyraźne i dosyć barwne sylwetki nauczycieli. Dyrektor – stoi na czele Liceum im. Lindego...

Moje hobby

Moje hobby pochłania mi sporą ilość czasu. Uważam jednak że jest ono ciekawe i rozwijające. Daje mi także możliwość dowiedzenia się nowych rzeczy. Mimo że nie mam...

Opis najciekawszej przygody Małej...

Sara bohaterka powieści „Mała księżniczka” miała wiele ciekawych przygód. Choć nie zawsze były one pozytywne wszystko zakończyło się dobrze. Jedną...

Opis liścia klonu

Klon należy do najciekawszych roślin. Niektóre gatunki tego drzewa służą do wyrobu słynnego słodkiego syropu klonowego. Z kolei liść klonu znajduje się na fladze...

Jak się czułem przed testem –...

Wreszcie nadszedł dzień testu z matematyki! Każdy przyzna że takie wydarzenie zawsze wiąże się z dużymi emocjami – każdy marzy o dobrych ocenach a te ze sprawdzianów...

Kreacje matek w „Przedwiośniu”...

Figura matki jest istotna we wszystkich kulturach ale nie będzie przesadą stwierdzenie że szczególną rolę zdobyła w kulturze polskiej. W końcu nawet w języku obiegowym...

Jeden dzień wśród bogów Olimpu...

Wydaje wam się zapewne że życie boga jest łatwe? Że to tylko popijanie ambrozji i połykanie tłustych kąsków składanych w ofierze przez wiernych wyznawców?...

Cechy dramatu romantycznego ukazane...

Dramat romantyczny to szczególna odmiana tego gatunku literackiego która ukształtowała się w opozycji do poetyki klasycznej natomiast pod wyraźnym wpływem...