Unikalne i sprawdzone teksty

Dziady cz. IV jako dramat romantyczny | wypracowanie

Czwarta część „Dziadów” Adama Mickiewicza powstawała w latach 1820 – 1821, a więc w okresie początku nowego nurtu ideowego – romantyzmu. Podobnie jak część II „Dziadów”, wraz z którą tworzy ona całość określaną mianem „Dziadów” kowieńsko – litewskich, dzieło to stało się manifestacją światopoglądu i poetyki nowej epoki.

Utwór Mickiewicza zachowuje zasadę trzech jedności oraz nie zawiera scen zbiorowych, co zbliża go do dramatu antycznego. Akcja toczy się w ciągu trzech godzin, jej miejscem jest chatka księdza, a wyraźnie dominuje wątek losów głównego bohatera (przywoływane historie – np. lichwiarza – także służą jego ukazaniu). Jednak przy tym dzieło cechuje się otwartą kompozycją. Zakończenie, czyli zniknięcie ducha Gustawa, nie zamyka ostatecznie jego historii. Odbiorca nie wie, co dzieje się dalej z bohaterem, ale może przypuszczać, iż wydarzenia ukazane w dramacie powtórzą się w następny dzień zaduszny.

Niezwykle ważnym elementem świata przedstawionego w IV części „Dziadów” jest sfera metafizyczna, fantastyczna. W dziele pojawiają się postaci spoza ludzkiego świata, a jego nastrój jest mroczny i tajemniczy (noc zaduszna, płonące świece gasnące z każdym uderzeniem zegara). Dochodzi do swoistego rozdarcia świata, przeplatania się przeciwstawnych płaszczyzn.

Postać głównego Gustawa to bohater romantyczny – zagadkowy, nieujawniający całości swej biografii, indywidualista obdarzony szczególną wrażliwością. Jego los, co zostało już wspomniane, nie zostaje ostatecznie wyjaśniony. Z kolei historia postaci przedstawiona jest w sposób chaotyczny, fragmentaryczny, z wyraźnie zatartymi związkami przyczynowo – skutkowymi.

Ważną rolę w czwartej części „Dziadów” pełnią elementy ludowe. Na pierwszy plan wysuwa się charakterystyczna dla ludu moralność, której towarzyszy przekonanie, iż popełnione za życia grzechy muszą zostać odpokutowane po śmierci. Dlatego Gustaw prosi duchownego o przywrócenie tytułowego obrzędu, doceniając szczerość i autentyczność jego uczestników. W dodatku bohater jest przeciwnikiem reprezentowanego przez gospodarza racjonalizmu, wyraźnie podkreślając, iż nie wszystkie wydarzenia można wyjaśnić za pomocą rozumu.

W dziele Mickiewicza przeplatają się elementy komiczne oraz podniosłe. Te pierwsze ukazują się w obecności dzieci (początkowo nie rozumieją one cierpienia Gustawa) oraz ironicznych wypowiedziach głównego bohatera. Z kolei fragmenty podniosłe (momentami tragiczne) pojawiają się we fragmentach opisujących cierpienie związane z utraconą miłością.

Czwarta część „Dziadów” jest dziełem szczególnym, ukazującym stopniowe narodziny nowego typu dramatu – dramatu romantycznego, którego najbardziej wyrazistymi, najbardziej jaskrawymi przykładami staną się m. in. trzecia część „Dziadów”, „Kordian” Juliusza Słowackiego oraz „Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Max Ernst Ubu Imperator – opis...

Olejny obraz Maxa Ernsta „Ubu imperator” pochodzi z 1923 roku. Zaliczany bywa do dadaizmu chociaż niektórzy krytycy sądzą że zapowiada on już pojawienie...

Scharakteryzuj Prometeusza jako...

Prometeusz to tytan który w mitologii jest przedstawiony przede wszystkim jako stwórca człowieka. Z gliny i łez ulepił ludzkie ciało a wykradziony ogień niebieski...

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem...

Sokrates należy do najważniejszych postaci europejskiej a także światowej kultury. Niestrudzony poszukiwacz prawdy którą cenił bardziej niż własne życie jest...

Przygody Anaruka – opis wybranej...

Tytułowym bohaterem opowiadania „Anaruk chłopiec z Grenlandii” autorstwa Aliny i Czesława Centkiewiczów jest dwunastoletni eskimoski chłopiec. Anaruk żyje...

Konflikty w „Chłopach”

Fabuła „Chłopów” Władysława Reymonta obfituje w konflikty o różnym charakterze. Na pierwszy plan wysuwa się spór Macieja Boryny z dziećmi...

Opis owocu

Owoce to ważna część diety. Zawierają mnóstwo witamin mikroelementów i są najzwyczajniej w świecie bardzo smaczne! Spośród wszystkich owoców...

Jakimi gospodarzami świata okazali...

W „Księdze rodzaju” Bóg zalecił ludziom by czynili sobie ziemią poddaną. Dzisiaj możemy się zastanowić czy człowiek podołał odpowiednio temu zadaniu....

Motyw śmierci – memento mori...

Słowa memento mori oznaczają dosłownie: „pamiętaj o śmierci”. Fraza w języku łacińskim jest odwołaniem do jednego z największych lęków człowieka...

Jaki sens i przesłanie niesie „Przypowieść...

Przypowieść o synu marnotrawnym opowiada o losach pewnej rodziny: ojca i jego dwóch synów. Młodszy postanowił ruszyć w świat zabierając wcześniej swą część...