Unikalne i sprawdzone teksty

Hans Memling, Sąd ostateczny – tryptyk – opis, interpretacja i analiza | wypracowanie

Przedstawiający sąd ostateczny tryptyk Hansa Memlinga powstał najprawdopodobniej w okresie między 1467 a 1471 r. Pierwotnie dzieło przeznaczone było dla jednego z florenckich kościołów, lecz atak kaprów na przewożący go statek sprawił, że trafiło do Gdańska. Chociaż w międzyczasie dzieło znalazło się jeszcze w Paryżu i Berlinie, dzisiaj podziwiać można je właśnie w stolicy województwa pomorskiego.

Opis

Tryptyk wykonany został techniką olejowo – temperową na desce. Charakterystyczna dla tego rodzaju malunków trzyczęściowa budowa jest zbieżna z podziałem na raj, ziemię i piekło.

Punktem centralnym środkowej części jest postać archanioła Michała. Jest on odziany w pozłacaną zbroję, a w ręce trzyma wagę. Na jej dwóch szalach umieszczone są ludzkie postaci. Jedna z nich składa dłonie w pobożnym geście, druga wyraża rozpacz, przerażenie. Obok wysłannika Boga zgromadzeni są ludzie. Ci po jego prawicy są radośni spokojni, lecz kilkoro z nich kieruje na archanioła błagalne spojrzenia. Zaś z lewej strony znajdują się potępieni. Ich twarze zdradzają lęk i strach. Wśród nich szaleją czarne sylwetki demonów, które zapędzają grzeszników w stronę piekła. Podział na lewą i prawą stronę uwidacznia się także w krajobrazie rozdartym na dwie części – jałową i pokrytą kojącą nadzieją.

Ponad sceną sądu ziemskiego znajduje się tęcza (symbol przymierza z Bogiem), na której zasiada Chrystus w czerwonej szacie. Jedna ręka Syna Bożego w górę (prawa), druga skierowana jest w dół, a stopy spoczywają na złotej kuli symbolizującej świat. Obok Jezusa znajdują się apostołowie oraz Matka Boska, a nad głową Zbawiciela widnieją lilia (zbawienie, czystość) oraz ostrze (cierpienie, potępienie). W oddali dostrzec można aniołów niosących symbole męki Chrystusa. Z kolei pod tęczą widoczni są aniołowie dmący w trąby.

Na lewym skrzydle tryptyku ukazane zostały kryształowe schody prowadzące do nieba. Stoi na nich wielu ludzi, są oni nadzy, lecz spokojni, wolni od cierpień. Na drugim schodzie ulokowany jest święty Piotr, który trzyma klucze otwierające bramę do raju. Przed samym wejściem dostrzec można z kolei aniołów wręczających ludziom szaty. Sama brama jest bogato zdobiona scenami znanymi z Biblii, a wszystko odbywa się przy wtórze radosnej muzyki (stojący na bramie aniołowie grają na trąbach i instrumentach strunowych).

Prawe skrzydło przedstawia obraz diametralnie inny. Na mające tam miejsce sceny spogląda anioł grający na trąbie. Pod nim rozwiera się piekielna otchłań, do której strącani są ludzie. Ich ciała wygięte są w grymasie cierpienia, twarze wyrażają przerażenie, niemal nieskończony ból. Czarne sylwetki diabłów uwijają się jak w ukropie, by wepchnąć ludzi w wypełnioną płomieniami czeluść.

Kolorystyka dzieła jest ponura, utrzymana w ciemnych barwach. Świat spowity jest czarnymi chmurami, z prawej strony strzelają płomienie, a w górę wznosi się gęsty dym. Tę konwencję przełamują tęcza, szata Chrystusa oraz roztaczająca się za Zbawicielem złota łuna (może być odczytywana jako alegoria władzy).

Interpretacja

Dzieło Hansa Memlinga należy do najbardziej wyrazistych przedstawień wizji sądu ostatecznego. Artysta posłużył się zaczerpniętą z Biblii koncepcją, podkreślając fakt, iż nadejdzie dzień, w którym wszyscy ludzie zostaną sprawiedliwie ocenieni, a następnie trafią na wieczność do raju lub piekła. Bogata symbolika podkreśla władzę Boga nad światem, akcentując zarazem poświęcenie Chrystusa i konieczność życia zgodnego z przykazaniami i regułami zaczerpniętymi z wiary.

Kompozycja obrazu sprawia, że ukazana została na nim zarówno kara, jak i nagroda. Dzięki temu pełni on funkcję dydaktyczną, będąc zarazem przestrogą przed życiem w grzechu, jak i zachętą do wypełniania nauk Syna Bożego.

Rozwiń więcej
Hans Memling - "Sąd ostateczny"

Losowe tematy

Czy chciałbyś być uczniem Akademii...

Przygody jakich doświadczyli uczniowie niezwykłej rozbudzającej wyobraźnię Akademii Pana Kleksa dowodzą że nauka w tej dość nietypowej szkole dla każdego z nas mogłaby...

Pupa, gęba, łydka – symbolika

Język „Ferdydurke” można scharakteryzować jako żywy dynamiczny i bardzo oryginalny. Autor posługuje się różnymi stylami (wysokim średnim niskim) dostosowuje...

Arystokracja w „Lalce” – przedstawiciele...

Scena w której Wokulski dostrzega pannę Łęcką siedzącą w teatralnej loży ma symboliczne znaczenie. Od tego momentu zamożny kupiec będzie starał się wspiąć...

Narracja w „Chłopach”

W „Chłopach” Władysława Reymonta mamy do czynienia z narracją charakterystyczną dla powieści modernistycznej. Jej główną cechą jest synkretyzm stylistyczny....

Reportaż – jeden dzień w porcie...

Drodzy czytelnicy! W związku z zainteresowaniem jakie wywołała u was książka Ernesta Hemingwaya „Stary człowiek i morze” postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej...

Werter jako bohater romantyczny

Werter - tytułowy bohater głośnej powieści Johanna Wolfganga von Goethego - to postać doskonale znana wszystkim miłośnikom literatury. Od lat budzi on skrajne opinie gromadząc...

W jaki sposób potęga przeznaczenia...

Refleksja nad przeznaczeniem towarzyszy ludzkości od tysięcy lat. Dotyczy ona nie tylko koncepcji historii (determinizm – wszystko jest zaplanowane – oraz indeterminizm...

Znaczenie tytułu „Przedwiośnie”...

„Przedwiośnie” to jedna z najważniejszych i najbardziej cenionych powieści w obfitym dorobku Stefana Żeromskiego. W utworze tym autor poruszył bardzo ważny...

Charakterystyka porównawcza Gerwazego...

Gerwazy Rębajło i Maciek Dobrzyński są niezwykle ciekawymi i bardzo wyrazistymi bohaterami drugoplanowymi „Pana Tadeusza” którzy pomimo niskiej pozycji...