Jednym z najwspanialszych utworów patriotycznych osiemnastowiecznej Polski jest „Hymn do miłości ojczyzny” Ignacego Krasickiego. Przedstawia on ciekawy model patriotyzmu, wynikającego z etyki i uczuć wyższych.
Już na samym początku autor podkreśla, iż miłość do ojczyzny czują tylko „umysły poczciwe” (tzn. dobre, porządne). Następuje więc zrównanie patriotyzmu z moralnością. Nie można być dobrym patriotą, będąc złym człowiekiem – i zapewne na odwrót. Wydaje się, iż Krasicki nie dopuszcza możliwości, że dobry człowiek nie służy swojej ojczyźnie. Służba krajowi nie wynika z kalkulacji politycznych – nie poświęcam się dla niego, bo mam z tego powodu korzyści materialne. Robię to, ponieważ tak czyni porządny człowiek.
Patriotyzm często wiąże się z cierpieniami i Krasicki tego nie ukrywa. Jednak zauważa, że nawet trucizna, połykana dla dobra Ojczyzny, jest znośna – Dla ciebie zjadłe smakują trucizny (zjadłe oznacza jadowite - trudno powiedzieć, czy w tym fragmencie chodzi o to, że patriota musi spożywać trucizny, czy, że potrafi godnie to znosić). Paradoksalnie, ofiary te przynoszą rozkosze prawdziwe. W ten sposób dla Ojczyzny nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać.
Patriotyzm, jak wynika z utworu, jest cnotą. A cnota, jak dowodzili starożytni pisarze, istnieje sama dla siebie – nie potrzebuje więc wyjaśnień. Nie musimy dowodzić, dlaczego należy być mądrym lub sprawiedliwym. Każdy człowiek powinien dążyć do tych cech, by wybić się ponad poziom zwierząt. Tak samo, jak twierdzi Krasicki, ma się sprawa z umiłowaniem ojczyzny. Jest to po prostu obowiązek i to obowiązek chwalebny, dający spełnienie.
Model patriotyzmu prezentowany przez Krasickiego różni się od tego, z którym często mamy do czynienia dzisiaj. W naszych czasach musimy sobie tłumaczyć, dlaczego należy służyć wspólnocie i ciągle zadajemy sobie pytanie: „a co ja z tego będę miał”. Warto sięgnąć do dzieł tego poety z osiemnastego wieku, by przekonać się, iż warto czasem myśleć mniej egoistycznie.
„Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya należy do kręgu powieściowych antyutopii. Jest to bowiem książka przedstawiająca pesymistyczną wizję przyszłego...
Twórczość Ignacego Krasickiego ma charakter dydaktyczny. Zgodne to jest z oświeceniowym zaleceniem by „uczyć bawiąc”. Powiedzieć można iż owo zalecenie...
Tłem młodości Cezarego Baryki - głównego bohatera „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego - była wojna. Najpierw znał ją tylko z listów wysyłanych...
Na utrzymanym w akademickiej stylistyce obrazie „Konstytucja 3 maja” Jana Matejki rozpoznajemy twarze wielu historycznych postaci oświeceniowej Polski: króla...
Każdy ma coś czego się boi. Niektórzy lękają się ciemności inni groźnie ujadających psów. Wreszcie są tacy dla których nie ma nic bardziej przerażającego...
„Dawid” Michała Anioła jest jedną z najbardziej cenionych rzeźb prawdziwym arcydziełem uznanym na całym świecie. Wybitny twórca pracował nad nim przez...
Kwestia winy i kary od stuleci zajmowała filozofów. Wyrafinowany intelektualiści rozważali czy zło zawsze spotka się z odpowiednią odpłatą czy też podłość...
Miłość należy do najsilniejszych uczuć rządzących ludźmi. Nie należy się więc dziwić że jest ona także tematem najczęściej pojawiającym się w literaturze. Artyści...
Władysław Reymont w powieści „Chłopi” bardzo trafnie przedstawia charakterystyczną dla wiejskiej społeczności hierarchię wartości. Pisarz pokazuje że wieś...
