„Kartoteka” Tadeusza Różewicza często określana jest jako antydramat, ponieważ została skonstruowana na zasadach łamiących tradycyjną konwencję gatunku. Po pierwsze, świat przedstawiony jest tu bliżej nieokreślony, ani miejsce ani czas akcji nie zostają skonkretyzowane. Co więcej, przestrzeń sceniczna nie tworzy iluzji rzeczywistości – pokój Bohatera zamienia się bowiem to w ulicę, to w kawiarnię, a innym razem w salę maturalną.
Po drugie, bohater, w przeciwieństwie do postaci tradycyjnego dramatu, nie nosi żadnych konkretnych rysów. Ma wiele imion, nieustannie zmienia się również jego wiek: raz jest małym chłopcem, a za chwilę dojrzałym mężczyzną. Bohater jest zatem everymanem, nie konkretną postacią, ale typem, reprezentantem pokolenia. Pozostali bohaterowie są zaś charakteryzowani jedynie przez profesję lub rolę społeczną, np. dziennikarz, wujek, rodzice.
Motywacja bohaterów jest niezrozumiała. Co więcej, nie mamy tu do czynienia z działaniem, ale z pozornym „dzianiem się”. Tradycyjną akcję zastępują luźne rozmowy, nie ma punktu kulminacyjnego ani związków przyczynowo-skutkowych.
Następnie, Różewicz zupełnie zmienia rolę chóru. Nie pełni on bowiem roli komentatora akcji, ale chce się w nią włączyć, a wypowiedzi chóru przypominają bełkot. W końcu zaś Bohater zabija starców z chóru.
Odejście od konwencji tradycyjnego dramatu w wypadku „Kartoteki” zaznacza się także na poziomie kompozycji – utwór nie jest podzielony na akty i sceny. Ponadto zaś Różewicz zmienia znaczenie języka postaci. Nie służy on bowiem wzajemnej komunikacji, jest pełen wulgaryzmów, kolokwializmów, a ponadto przypomina bezładny bełkot.
Definicja i wyznaczniki gatunku Nowela to gatunek literacki którego głównym wyznacznikiem jest zwięzłość. Nowela to utwór charakteryzujący się jednowątkowością....
Najważniejszym problemem powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara” jest wewnętrzna metamorfoza głównego bohatera Rodiona Raskolnikowa. Ze skrajnego...
Według samego Paula Gauguina najlepszym jego dziełem jest obraz „Skąd przychodzimy? Kim jesteśmy? Dokąd zmierzamy?”. Artysta spróbował w nim prześledzić...
Wiek XX przyniósł ludzkości nieznane do tej pory przykłady okrucieństwa. Jednym z symboli tego stulecia stały się obozy koncentracyjne. Przyjmuje się iż wynaleźli...
„Krzyk” Edvarda Muncha należy do najbardziej znanych a także najdroższych obrazów w dziejach sztuki. Uznawany za arcydzieło i czołowe osiągnięcie ekspresjonizmu...
Leopold Staff podsumowywał wiersz „Odys” słowami każdy z nas jest Odysem co wraca do swej Itaki. Czy rzeczywiście te podniosłe słowa można odnieść do wszystkich...
„Nie-boska komedia” Zygmunta Krasińskiego jest utworem szczególnym. Ten dramat romantyczny zaliczany jest do najważniejszych dzieł gatunku a jego autor...
Dom to nie tylko ściany. Pojęcie to można rozumieć także w sposób szerszy przenośny. Oznacza wtedy ono przestrzeń w której żyjemy – jej cechy postaci...
W „Księdze rodzaju” Bóg zalecił ludziom by czynili sobie ziemią poddaną. Dzisiaj możemy się zastanowić czy człowiek podołał odpowiednio temu zadaniu....
