Starożytność to okres, którego koniec historycy umiejscawiają w piątym wieku po Chrystusie. Jednak nie oznacza to, że później antyczny świat poszedł w zapomnienie! Wręcz przeciwnie, ludzkość przez całe stulecia inspirowała się osiągnięciami dawnych Greków i Rzymian.
Ci pierwsi uchodzili za wzór mądrości i dobrego smaku, Rzymianom zaś przypisywano takie cnoty, jak patriotyzm, wyborna organizacja i sprawiedliwość. Już w średniowieczu marzono o dorównaniu ideałom starożytnych – ówcześni mędrcy mawiali, że są tylko karłami stojącymi na barkach tytanów (czyli ludzi antyku). W renesansie dziedzictwo Grecji i Rzymu uznawano za niedościgniony wzór. A jak jest w naszej epoce? Czy człowiek starożytny nadal jest punktem odniesienia dla człowieka współczesnego? Wydaje mi się, że nie można udzielić na to pytanie prostej odpowiedzi.
W starożytności ceniono piękno fizyczne. Antyczni artyści pozostawili nam rzeźby, ukazujące ciała o wręcz idealnych proporcjach. Kult piękna przenikał całą ówczesną kulturę, a estetyczna doskonałość uznawana była za równoznaczną z doskonałością moralną. Bohaterom eposów Homera nie można zarzucić fizycznych defektów! Przecież gdyby byli brzydcy, to nie byliby herosami! Dzisiaj nie podchodzimy już do tej kwestii w ten sposób. Ludzie współcześni nadal cenią urodę – półki kiosków pełne są czasopism ze zdjęciami pięknych celebrytów, gwiazd sportu i kina. Ale nie uważamy już, żeby wady ciała dyskwalifikowały kogokolwiek. Jednym z bohaterów cyklu fantasy „Pieśń lodu i ognia” Georga R. R. Martina (zekranizowanego w postaci serialu „Gra o tron”) jest Tyrion Lannister. Tyrion to karzeł, który w dodatku nie grzeszy urodą – mimo to czytelnicy uwielbiają jego dowcip i inteligencję. Prawdopodobnie jest on najpopularniejszą postacią serii! Starożytny Grek nie mógłby zapewne czytać o przygodach Achillesa, gdyby ten był karłem – nie mieściłoby się to w jego pojęciu!
Pewne rzeczy pozostały jednak niezmienione od starożytności. Jedną z nich jest ideał poświecenia dla wspólnoty. Wielki rzymski mąż stanu i filozof, Marek Tuliusz Cycero uważał, że istnieje specjalne niebo dla tych, którzy polegli, służąc ojczyźnie. I my dzisiaj cenimy patriotów, otaczamy szczególnym kultem weteranów wojennych. Szanujemy w tych ludziach odwagę i to, że ryzykowali zdrowie i życie dla dobra nas wszystkich. W tej sprawie nie różnimy się od starożytnych, chociaż dzisiejsi wojownicy nie używają mieczy i rydwanów.
Trudno wydać jednoznaczny werdykt w sprawie tego, na ile ideał człowieka współczesnego jest zbieżny z ideałem człowieka starożytnego. Z pewnością mają one wiele wspólnego – np. i my i ludzie antyku cenimy patriotów. Jednak różnimy się też znacząco od naszych przodków, wielokrotnie jesteśmy od nich bardziej ludzcy. Na przykład nie uważamy już, że wady fizyczne i brzydota dyskwalifikują kogokolwiek! Ważne jest to, żeby wiedzieć, które antyczne cnoty zasługują na kultywowanie, a które nie przystają już do naszej epoki.
Słynna „Pieta watykańska” którą Michał Anioł wykonał na zamówienie kardynała Jeana Bilhèresa de Lagraulasa stanowi jedno z najważniejszych...
„Dama z łasiczką” („Dama z gronostajem”) została namalowana przez Leonarda da Vinci techniką olejną z użyciem tempery na desce orzechowej o rozmiarach...
Leżałem na szpitalnym łóżku i wpatrywałem się w biały sufit i wiszące na nim lampy. Wokół mnie było sporo zamieszania lekarze i pielęgniarki biegali...
Związki literatury i polityki były wyjątkowo mocne w XIX-wiecznej Polsce. Państwo polskie przestało istnieć po rozbiorach jakie miały miejsce w poprzednim stuleciu. Nadzieje...
W „Zbrodni i karze” Fiodora Dostojewskiego pobrzmiewają różne koncepcje filozoficzne zarówno epoki pozytywizmu jak i całego dziedzictwa europejskiej...
Barok należało do epok które szczególną wagę przywiązują do wątku śmierci i przemijania. Oczywiście problemy związane ze świadomością własnego końca...
Louis Vauxcelles francuski krytyk sztuki w czasie podziwiania wystawy obrazów miał krzyknąć iż widzi Donatella wśród bestii (Donatello był renesansowym rzeźbiarzem)....
Nazwa renesans pochodzi od francuskiego słowa „renaissance” znaczącego odrodzenie. Doskonale odzwierciedla ono charakter tej epoki która narodziła się...
Starsi ludzie często powtarzają że dzisiejsza młodzież ma „wszystko”. „Za naszych czasów nie było takich możliwości” – powtarzają....