Unikalne i sprawdzone teksty

Socrealizm – cechy, przedstawiciele, dzieła | wypracowanie

Socrealizm jest nurtem w sztuce, obowiązującym oficjalne w krajach komunistycznych w okresie rządów Józefa Stalina. Po rewolucji październikowej powstało pierwsze na świecie państwo komunistyczne – pojawiła się wówczas kwestia, jak powinna wyglądać jego polityka kulturalna. Początkowo w Związku Radzieckim panującym trendem artystycznym była awangarda. Awangardziści popierali państwo, kojarzące się im z rewolucją, nowoczesnością, przełamywaniem wszelkich schematów – a rządzący cieszyli się, że otrzymują propagandowy atut w postaci współpracy z wielkimi nazwiskami świata sztuki.

Jednak z biegiem lat okazało się, że tego typu twórczość jest zbyt trudna dla zwykłych odbiorców. A Związek Radziecki potrzebował sztuki, mogącej oddziaływać na masy i propagować ideologię i potędze komunizmu. Dobrze nadawałaby się tego twórczość realistyczna, zrozumiała nawet dla najprostszych chłopów i robotników. Jednak sztuka tego typu ze swojej natury pokazywać musi również mroczniejsze strony rzeczywistości. Jeśli realista opisuje budowę, to musi wspomnieć o tym, że na budowach dochodzi od czasu do czasu do wypadków. Takie podejście nie satysfakcjonowało władz, uznających, iż byłoby to zbyt pesymistyczne. Wyjściem z tego problemu miał stać się właśnie socrealizm.

Socrealizm to w założeniach jego twórców połączenie realistycznej formy z socjalistyczną treścią. W praktyce wyglądało to tak, że rezygnowano z opisywania negatywnych aspektów rzeczywistości, uznając, iż należy przedstawiać rzeczy typowe, np. typowe budowy. A na typowych budowach nie dochodzi do katastrof, ponieważ katastrofy są czymś wyjątkowym.

Socrealizm skupiał się na ukazywaniu wielkich przedsięwzięć przemysłowych, działalności przywódców komunistycznych i ruchu robotniczego, a także wojennych osiągnięć Związku Radzieckiego (po II wojnie światowej). Nurt zyskał oficjalną dominację po przemówieniu Maksyma Gorkiego w 1934 roku, zaś w Polsce po Zjeździe Literatów Polski w Szczecinie w 1949 – oczywiście za każdym razem była to decyzja władz, nie zaś pisarzy, którzy po prostu ogłosili wolę rządzących.

W literaturze „klasyczną” powieścią socrealistyczną jest „Jak hartowała się stal” Nikołaja Ostrowskiego. W twórczości polskiej wskazać można poemat Władysława Broniewskiego „Słowo o Stalinie” oraz obraz „Podaj cegłę” Aleksandra Kobzdeja.

W architekturze socrealizm stawał na monumentalne konstrukcje z neoklasycystycznym zdobnictwem – miały one podkreślać potęgę komunizmu. Typowym przykładem socrealistycznego budownictwa jest warszawski Pałac Kultury i Nauki, sam będący kopią kilku podobnych budynków, wzniesionych w Związku Radzieckim. Najambitniejsze w zamiarach dzieło tej architektury nie zostało jednak skończone – miał nim być Pałac Sowietów, którego wznoszenie rozpoczęto w latach trzydziestych. Planowano, iż osiągnie on wysokość 400 metrów, jednak pracę nad nim przerwała wojna.

Socrealizm zaczął powoli zanikać już w rok po śmierci Stalina, w 1954. Po potępieniu „kultu jednostki” przez Nikitę Chruszczowa (1956), nastąpiło, przynajmniej w Polsce, niemal całkowite odejście od tego nurtu. Twórczość tego typu utrzymywała się jednak w niektórych krajach komunistycznych.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Max Ernst Ubu Imperator – opis...

Olejny obraz Maxa Ernsta „Ubu imperator” pochodzi z 1923 roku. Zaliczany bywa do dadaizmu chociaż niektórzy krytycy sądzą że zapowiada on już pojawienie...

Scharakteryzuj Prometeusza jako...

Prometeusz to tytan który w mitologii jest przedstawiony przede wszystkim jako stwórca człowieka. Z gliny i łez ulepił ludzkie ciało a wykradziony ogień niebieski...

Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem...

Sokrates należy do najważniejszych postaci europejskiej a także światowej kultury. Niestrudzony poszukiwacz prawdy którą cenił bardziej niż własne życie jest...

Przygody Anaruka – opis wybranej...

Tytułowym bohaterem opowiadania „Anaruk chłopiec z Grenlandii” autorstwa Aliny i Czesława Centkiewiczów jest dwunastoletni eskimoski chłopiec. Anaruk żyje...

Konflikty w „Chłopach”

Fabuła „Chłopów” Władysława Reymonta obfituje w konflikty o różnym charakterze. Na pierwszy plan wysuwa się spór Macieja Boryny z dziećmi...

Opis owocu

Owoce to ważna część diety. Zawierają mnóstwo witamin mikroelementów i są najzwyczajniej w świecie bardzo smaczne! Spośród wszystkich owoców...

Jakimi gospodarzami świata okazali...

W „Księdze rodzaju” Bóg zalecił ludziom by czynili sobie ziemią poddaną. Dzisiaj możemy się zastanowić czy człowiek podołał odpowiednio temu zadaniu....

Motyw śmierci – memento mori...

Słowa memento mori oznaczają dosłownie: „pamiętaj o śmierci”. Fraza w języku łacińskim jest odwołaniem do jednego z największych lęków człowieka...

Jaki sens i przesłanie niesie „Przypowieść...

Przypowieść o synu marnotrawnym opowiada o losach pewnej rodziny: ojca i jego dwóch synów. Młodszy postanowił ruszyć w świat zabierając wcześniej swą część...