Wybrane pary małżeńskie w literaturze. Oceń, jak wzajemnie partnerzy oddziałują na swoje postawy i psychikę | wypracowanie

Pisarze i poeci od tysiącleci sławią miłość – miłość nieszczęśliwą, tragiczną lub też miłość spełnioną. Opis tej ostatniej zazwyczaj kończy się w chwili ślubu. Nieco mniej uwagi poświęca się małżeństwu. W porównaniu z porywami romantycznej miłości wydaje się ono czymś prozaicznym, raczej nieciekawym. A przecież zazwyczaj trwa ono latami i angażuje głęboko współmałżonków. Ambroży Bierce, amerykański pisarz, kpił, iż małżeństwo składa się z pary panów i pary niewolników, co daje w sumie dwie osoby. Nawet jeśli nie zgodzimy się z owym XIX-wiecznym szydercą, musimy przyznać, że małżonkowie oddziałują wzajemnie na swoje postawy i psychikę. Jak wspomniałem, pisarze poruszają ten temat zapewne rzadziej niż kwestię miłości przedmałżeńskiej, ale jednak wskazać możemy kilka interesujących par literackich.

Chyba najbardziej przerażającym stadłem są Makbet i jego żona, bohaterowie dramatu Williama Szekspira („Makbet”). Szkocki szlachcic, Makbet, spotyka trzy wiedźmy, które przepowiadają mu zdobycie korony. Szczegóły ich wizji zaczynają się sprawdzać i opowiada on o wydarzeniu swojej żonie. Ta, pchana ambicją, zachęca go do wkroczenia na drogę zbrodni. Na skutek bezwzględnych poczynań para zdobywa władzę. Jednak zarówno mężczyzną, jak i kobietą targają wyrzuty sumienia. Lady Makbet ma wizję krwi, pokrywającej jej ręce – nie wytrzymuje psychicznie i popełnia samobójstwo. Relacje między parą małżonków są interesujące. Wydaje się, że to Lady Makbet jest szczególnie ambitna i bezwzględna. To ona popycha męża do strasznych czynów. Ale okazuje się, że jest też również bardziej wrażliwa –Makbet, mimo wyrzutów sumienia, do końca broni swojej korony, nie decyduje się odebrać sobie życia. Trudno więc o jednoznaczną ocenę, kto w tym stadle jest gorszy, bardziej odrzucający – być może Makbet, łączący i słabość charakteru (potrzebuje wspólnika zbrodni) z bezwzględnością. Niewykluczone, że sprawy mają się całkiem na odwrót – że Makbet, chociaż się waha, wkroczywszy na daną ścieżkę potrafi okazać konsekwencję, do czego nie jest zdolna jego żona. Faktem pozostaje, że Makbet i Lady Makbet, mimo swych różnic, wspólnie zmierzają w zbrodnię i zagładę.

Chociaż w sposób mniej spektakularny niż u Szekspira, również destrukcyjny charakter mają relację małżeńskie bohaterów „Granicy” Zofii Nałkowskiej. Elżbieta Biecka poznaje Zenona Ziembiewicza, gdy oboje są jeszcze młodymi ludźmi. Dziewczyna czuje się bardzo samotna i pragnie miłości, jednak pozostaje wobec bohatera wzniosła i niedostępna. Ich drogi rozdzielają się na jakiś czas. Zenon zaczyna robić karierę i wikła się w romans z prostą dziewczyną, Justyną. Jednocześnie poślubia miłość z dawnych lat, czyli Elżbietę. Ta, o ile dawniej była wzniosła, teraz coraz bardziej upokarza się, by zachować swoje małżeństwo. Znosi zdrady Zenona, pomaga mu nawet w rozwiązaniu spraw z kochanką. Wreszcie Zenon umiera, zaś Elżbieta wyjeżdża, zostawiają swoje dziecka. W przypadku tej pary mniejsze znaczenie od ich wzajemnych relacji, ma ich wcześniejsze wychowanie. Okazuje się bowiem, że oboje są bohaterami niedojrzałymi – stąd problemy ich związku, zarówno na początku, w okresie narzeczeństwa, jak i później. Trudno powiedzieć, czy na ich problemach bardziej zaważył chłód Elżbiety, czy zdrady Zenona.

W tragedii Szekspira ukazana została para, która nawzajem wciąga się w otchłań zbrodni. Oboje bohaterów cechuje ambicja i bezwzględność. Zupełnie inaczej jest z postaciami opisanymi w „Granicy” Nałkowskiej. Zarówno Zanon, jak i Elżbieta są niedojrzali, bez charakteru, nie potrafią się zachowywać konsekwentnie. Czy nie jest tak, że literatura ostrzega nas przed skrajnościami, które są złe zarówno w życiu jednostki, jak i małżeństwa?