Unikalne i sprawdzone teksty

Życie ludzkie szpilki niewarte – rozważania o XX wiecznym doświadczeniu terroru | wypracowanie

Przemoc od wieków towarzyszyła ludzkości. W czasie wojen ludzie tracili życie tysiącami. Dwory królewskie plamiła krew, rozlewana w skutek niezliczonych spisków. Najsłynniejszy bodaj historyk XVIII wieku, Edward Gibbon, napisał wręcz, że historia to niewiele więcej niż spis zbrodni, szaleństw i nieszczęść ludzkości. Jednak na tym tle XX wiek uznać można za wyjątkowo okrutną i mroczną epokę. Nowe technologie sprawiły, że zabijanie osiągnęło rozmiary nieznane wcześniej, a totalitarne ideologie lub nacjonalistyczne pasje pobudzały do eksterminacji całych grup społecznych.

Zazwyczaj uznaje się, że wydarzeniem, które rozpoczęło faktycznie (chociaż nie kalendarzowo) XX wiek, była I wojna światowa. Miliony mężczyzn powołanych zostało pod broń i miliony poświęciło życie w tym konflikcie. Nowe osiągniecia nauki służyć poczęły eksterminacji – wykorzystywano karabiny maszynowe, czołgi, samoloty oraz gazy bojowe. Symboliczny stał się wizerunek żołnierza w masce przeciwgazowej – przypominał on bardziej owada, niż człowieka. Jednym z efektów wojny było właśnie porzucenie przez dużą część ludzi indywidualizmu. Pojedynczy człowiek przestawał się liczyć w warunkach wojny totalnej, więc wielu uznało, że liczy się tylko masa i tłum. Indywidualizm potępiały ideologie, takie jak komunizm i faszyzm. Komuniści doszli do władzy w Rosji na skutek rewolucji, która wybuchał w zmęczonym wojną kraju. Faszyzm i jego niemiecką odmianę (nazizm) stworzyli zaś weterani wojenni – i Benito Mussolini i Adolf Hitler walczyli na frontach I wojny światowej.

Ideologie owe zamierzały doprowadzić do całkowitej transformacji społeczeństw. Komuniści dążyli do zlikwidowania niesprawiedliwości i biedy. Wydawało się, że tak szczytny cel usprawiedliwia wszystkie środki – nie cofali się więc przed terrorem na masową skalę. Skoro walczy się o dobro wszystkich ludzi, to nie można pozwolić, by grupa niezadowolonych powstrzymywała to wspaniałe dzieło. Niezadowolonych można wprawdzie przekonać, ale dużo łatwiej ich po prostu zabić lub zamknąć w obozach koncentracyjnych. Ten tok myślenia doprowadził komunistów do wymordowania milionów przeciwników w wielu krajach oraz stworzenia sieci obozów pracy (słynny „archipelag GUŁag").

Naziści dążyli z kolei do stworzenia potężnego, rasistowskiego imperium. Wszystkie nieszczęścia zwalano na działalność Żydów i innych „gorszych ras”, takich jak Romowie, czy Słowianie. Początkowo zamierzano przesiedlić niechcianych obywateli poza granice Rzeszy, ale w czasie wojny okazało się to za trudne – i znów najłatwiejszym wyjściem wydawało się po prostu wymordowanie niechcianych i znienawidzonych. Nowe technologie i przemysłowa organizacja przyszły w sukurs tym planom – stworzono sieć obozów zagłady, gdzie przy pomocy komór gazowych zabito niemal wszystkich europejskich Żydów (ponad 5 milionów ludzi).

Terror, jaki panował w XX wieku, różnił się od zbrodni popełnianych wcześniej. Nowe osiągniecia nauki, a także zbrodnicze ideologie sprawiły, że próbowano eksterminować całe grupy społeczne. Jednostka się nie liczyła w tych planach – człowiek sprowadzony został do numeru, zapisanego w statystykach. Wojny i totalitaryzmy ujawniły z całą mocą bestię, mieszkającą w człowieku. Jedynym źródłem pociechy dla ludzkości pozostaje ostateczny upadek zbrodniczych imperiów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Władysław Podkowiński Dzieci...

Znanego przede wszystkim z symbolistycznego „Szału uniesień” Władysława Podkowińskiego nie ominęła fascynacja impresjonizmem który na przełomie XIX...

Testament mój – interpretacja...

Wiersz zatytułowany „Testament mój” napisał Juliusz Słowacki na przełomie lat 1839 - 1840 będąc w tym czasie w Paryżu. Dzieło odbija nastrój...

Mój ulubiony bohater romantyczny

Romantyzm to w moim przekonaniu jeden z najciekawszych okresów w historii literatury. Zwraca uwagę wyobraźnia autorów tej epoki – karty ich dzieł zaludniają...

„Kartoteka” Tadeusza Różewicza...

„Kartoteka” Tadeusza Różewicza często określana jest jako antydramat ponieważ została skonstruowana na zasadach łamiących tradycyjną konwencję gatunku....

Uroda cieszy tylko oczy dobroć...

Podejście do kwestii piękna i dobra na przestrzeni wieków często podlegało zmianom. Jeśli jednak uroda i dobro zostaną potraktowane jako wartości przeciwstawne...

Charakterystyka porównawcza Marcina...

Powieść Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace” stanowi wyjątkowy obraz dorastania Polaka w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Bohaterowie dojrzewają psychicznie...

Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki...

Powieść wydaje się nam czymś oczywistym. Wchodzimy do księgarni i na półkach widzimy głównie powieści tak samo w bibliotekach publicznych czy biblioteczkach...

„Opowiadania” Tadeusza Borowskiego...

Tadeusz Borkowski oraz Gustaw Herling-Grudzińśki to autorzy którzy w swojej twórczości poruszają trudną tematykę. Obydwa z utworów opowiadają o wydarzeniach...

Chłopi i ich widzenie świata –...

Władysław Reymont rekonstruuje w „Chłopach” specyficzną strukturę wiejskiej społeczności i jej mentalność. Spojrzenie na świat członków lipieckiej...