Anaruk, chłopiec z Grenlandii – opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza

„Anaruk, chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu, zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i tytułowy bohater utworu to młody, dwunastoletni Eskimos, świetnie radzący sobie z trudnymi warunkami egzystencji w surowym, polarnym klimacie. Anaruk od dzieciństwa nawykł do ciężkiej pracy myśliwego i nabył wiele cennych umiejętności, dzięki którym m. in. ratuje życie swemu ojcu zaatakowanemu przez niedźwiedzia.

Autorzy opowieści – Alina i Czesław Centkiewiczowie byli polskimi podróżnikami badającymi tereny podbiegunowe, tak więc „Anaruk…” jest opowieścią w przeważającej części opartą na faktach. Autorzy zawarli w niej swe doświadczenia z pobytu na Grenlandii.

Utwór wydany w 1937 r. jest przeznaczony głównie dla młodszych czytelników.

Podobną tematykę poruszają chociażby: „Biała foka” (1947 r.), „Na podbój Arktyki” (1952 r.) czy „Zaczarowana zagroda” (1963 r.).

Czas i miejsce akcji

Miejscem akcji w opowiadaniu „Anaruk…” jest Grenlandia i położona na niej osada Eskimosów.

Wydarzenia rozgrywają się najprawdopodobniej w pierwszej połowie XX w. Wnioskować to można po tym, że w tym właśnie okresie narrator, którego z dużym prawdopodobieństwem możemy utożsamiać z autorem odbywał swe podbiegunowe podróże, które następnie opisywał.

Problematyka

„Anaruk…” to opowieść oparta na faktach, w zdumiewająco dokładny sposób obrazująca czytelnikom życie Eskimosów w surowych warunkach Grenlandii. Autor opowieści będący narratorem zaprzyjaźnia się z dwunastoletnim chłopcem mieszkającym na Grenlandii – Anarukiem, a także z jego rodziną. Powieść zawiera relacje z jego pobytu w eskimoskiej osadzie. Dzięki nim dowiadujemy się czym zajmują się Eskimosi w porze letniej i zimowej, jakie są obowiązki dzieci i dorosłych, jak wygląda normalne życie i codzienne zmaganie się z nieprzyjaznymi warunkami – z przenikliwym ziąbem, mrozem, dokuczliwym głodem i brakiem słońca, a więc z tym wszystkim, co dla człowieka z innej części świata byłoby trudne, wręcz niemożliwe do zniesienia.

Choć życie na Grenlandii nie jest łatwe, mieszkańcy osady w zdumiewający sposób nabyli szereg umiejętności przystosowawczych, które umożliwiają przetrwanie w tak trudnych warunkach. Anaruk uczy się polować, zdając sobie sprawę, że ta umiejętność może okazać się niezbędna w jego przyszłym, dorosłym już życiu.

Mimo trudnych warunków Eskimosi potrafią się cieszyć i wspólnie bawić. Pracę umila im opowiadanie sobie historii i wymyślanie różnych zabaw. Dzięki wspólnej pracy mają poczucie jedności – mieszkańcy wioski czują się ze sobą zżyci i zawsze gotowi są do niesienia sobie wzajemnej pomocy.

Życie w tak trudnych warunkach wymaga solidnego przygotowania i dobrej organizacji. Jednocześnie mieszkańcy przestrzegają surowych zasad, które jasno definiują, co można im robić, a co jest całkowicie zabronione. Dlatego obce są im kradzież czy kłótnie. Starają się żyć w zgodzie i poszanowaniu swojej godności. Jednocześnie są przyjaźni wobec ludzi przybyłych spoza osady – hojnie ugaszczają nieznanego podróżnika, a potem przygotowują dla niego pożegnalną ucztę.

Anaruk ma zatem dobre wzorce do naśladowania, dzięki którym właściwie przygotowuje się do dorosłego życia i do nowych obowiązków. Choć jest dopiero 12 – letnim chłopcem, znajduje w sobie na tyle odwagi i wewnętrznej siły, by ocalić ojca przed niechybną śmiercią w paszczy niedźwiedzia. Dowodzi to jego wielkiemu bohaterstwu, a także poczuciu odpowiedzialności za los i życie innych.

Utwór posiada też cenne walory poznawcze i dydaktyczne – w ciekawy i pouczający sposób opowiada o życiu mieszkańców za kołem podbiegunowym.

Bohaterowie

Polarnik – jest podróżnikiem i jednocześnie narratorem opowiadania. Przybywa do Grenlandii, chcąc zbadać tę najzimniejszą wyspę, a także poznać życie mieszkańców w tak trudnych warunkach tutaj panujących. Od razu zaprzyjaźnia się z dwunastoletnim Eskimosem – Anarukiem (postać autentyczna) i jego rodziną. Polarnik jest ciekawy świata i Grenlandia najprawdopodobniej nie była jedynym miejscem, jakie odwiedził.

Anaruk – dwunastoletni chłopiec eskimoski. Wraz z rodziną mieszka w wiosce na Grenlandii. Od dzieciństwa uczy się ciężkiej pracy i poznaje nowe umiejętności, które pozwolą mu przetrwać w dorosłym żuciu. Chodzi więc z ojcem na polowania, podczas których niejednokrotnie wykazuje się wielką odwagą, sprytem i zręcznością. Bohatersko ratuje życie ojcu, którego zaatakował wielki niedźwiedź polarny. Sam przy tym naraża się na poważne niebezpieczeństwo. Jednocześnie w dojrzały sposób bierze na siebie odpowiedzialność za życie ukochanego ojca – troszczy się nim po tym, jak został zraniony przez napastnika i bezpiecznie odwozi go z powrotem do wioski. Tugto (ojciec Anaruka) był z niego bardzo dumny i opowiadał wszystkim o tym, jak wielkim męstwem i odwagą wykazał się jego syn.

Omialik – przyjaciel Anaruka, mieszkający razem z nim w osadzie na Grenlandii. Są ze sobą bardzo zżyci. Spędzają w swoim towarzystwie wiele czasu i razem przeżywają wiele niesamowitych, czasami niebezpiecznych przygód. Któregoś dnia razem polowali na fokę. Omialik dostrzegłszy stado pardw, zostawił Anaruka samego. Wtedy lód, którym pokryty był ocean, pękł i Anaruk znalazł się na dryfującej krze. Omialik pobiegł do wioski powiadomić wszystkich o wypadku i w ten sposób uratował życie przyjacielowi.

Tugto – ojciec Anaruka, uczy go bycia odpowiedzialnym i zaradnym. Wzbudza też jego zainteresowanie zajęciami i pracą myśliwego. Zapoznaje go z nowymi umiejętnościami, które pomogą mu przetrwać w trudnych warunkach. Kocha syna i pragnie mu przekazać szereg wartości. Po niebezpiecznym polowaniu na fokę, w którym chłopiec prawie nie stracił życia, rodzice przestrzegli go przed tak lekkomyślnym postepowaniem, ale jednocześnie byli bardzo dumni z upolowanej przez niego zdobyczy.

Tugto w dzieciństwie marzył o tym, aby kupić sobie strzelbę. I kiedy uzbierał już sobie potrzebną sumę pieniędzy, okazało się, że padł ofiarą oszustwa i sprzedano mu bezwartościową, starą broń, która nie działa i na dodatek nie można kupić do niej amunicji.

Opis Anaruka

Anaruk to dwunastoletni eskimoski chłopiec, główny i tytułowy bohater książki Aliny i Czesława Centkiewiczów pt. „Anaruk, chłopiec z Grenlandii”. Chłopiec mieszkał z rodzicami na Grenlandii, niedaleko małej stacji badawczej. Już od dzieciństwa rodzice przygotowywali go do ciężkiej pracy myśliwego i egzystencji w trudnych warunkach polarnych. Chłopiec brał często udział w polowaniach, w których niejednokrotnie wykazywał się wielką odwagą i zaradnością. Jego dojrzałe i odpowiedzialne podejście do życia sprawiało, że rodzice mogli być z niego dumni. Niekiedy jednak zdarzało mu się przecenić swoje umiejętności i w ten sposób znaleźć się w bardzo dużym, zagrażającym życiu niebezpieczeństwie. Tak było, gdy razem z przyjacielem Omilakikem wybrali się samotnie na polowanie na foki. Kiedy Anaruk ją ujrzał, od razu rzucił w nią harpunem, nie dostrzegając, że w tym momencie zapada się pod nim lód. Omal nie utonął, ale na szczęście Omialik w samą porę wezwał na pomoc Tugta. Dzięki szybkiej interwencji ojca Anaruka, skończyło się tylko na strachu. Niestety dowodziło to lekkomyślności i braku rozwagi chłopca, gdyż rodzice nieraz go przestrzegali przed samotnym wybieraniem się na łowy.

Anaruk nie bał się jednak solidnej, wytrwałej pracy. Był prawą ręką rodziców i we wszystkim starał się im pomagać. Szybko się uczył, a nabywaną wiedzę od razu sprawdzał w praktyce. Interesowały i całkowicie absorbowały go zajęcia myśliwego. Dlatego z taką ciekawością przyglądał się całemu ekwipunkowi, w jaki wyposażony był narrator – polarnik. Zwłaszcza zafascynowały go ubrania uszyte z różnych tkanin, gdyż ludzie z jego najbliższego otoczenia nosili odzież uszytą ze skór. Polarnik miał też wiele profesjonalnych narzędzi, które Eskimosi widzieli dopiero pierwszy raz na oczy.

Mimo przejawów lekkomyślności, chłopcu nie można było zarzucić braku odwagi, którą zadziwiał rodziców i ludzi z najbliższego otoczenia. Wykazał się nią np. w sytuacji, gdy z narażeniem własnego życia ocalił ojca przed niechybną śmiercią w paszczy białego niedźwiedzia. Z trzeźwym umysłem udało mu się zapanować nad sytuacją, co było dowodem nie tylko jego dzielności, ale i dojrzałości. Odważnie wziął też na siebie odpowiedzialność za ojca – rannego ułożył go na saniach i odwiózł do wioski. Jego pełna podziwu postawa została doceniona przez rodziców, którzy byli z niego bardzo dumni.

Choć bohater żył w bardzo srogich warunkach, gdzie nieustannie trzeba było troszczyć się o odzież, żywność i podstawowe potrzeby, nie tracił jednak dziecięcej radości. Pomagał rodzicom i starał się im ulżyć w codziennych obowiązkach. Naszą sympatię wzbudził odważnym i dojrzałym, jak na jego młody wiek, podejściem do życia, a także hartem ducha, dzięki któremu wychodził obronną ręką z niejednego niebezpieczeństwa. To postać, która może zadziwiać i być wzorem do naśladowania.