Unikalne i sprawdzone teksty

Jądro ciemności – opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza

„Jądro ciemności” zostało opublikowane w 1899 roku. Na powstanie mikropowieści Josepha Conrada miały wpływ osobiste doświadczenia autora. Pracował on bowiem jako dowódca rzecznego parowca dla Belgijskiej Spółki Akcyjnej do handlu z Górnym Kongo. W Afryce pisarz poczynił obserwacje na temat życia tubylców i ich nieludzkiego traktowania przez europejskich kolonizatorów.

Czas i miejsce akcji

Akcja mikropowieści rozgrywa się pod koniec XIX wieku na statku „Nellie” na Tamizie. Opowiadanie Marlowa, zajmujące większą część dzieła, sięga natomiast do czasów wcześniejszych i rozgrywa się w Kongo oraz w Brukseli.

Motywy

Motyw podróży – bohaterowie „Jądra ciemności” są w ustawicznej podróży: po Tamizie i po wybrzeżach Afryki.

Motyw dzikiego lądu – najważniejsze miejsce w powieści zajmuje obraz Afryki widzianej oczami białego człowieka.

Motyw kolonializmu – „Jądro ciemności” przedstawia prawdziwe oblicze europejskiej polityki kolonialnej prowadzonej wobec Afryki.

Problematyka

Najważniejszym kręgiem znaczeniowym „Jądra ciemności” jest poruszenie problemu europejskiego imperializmu i polityki kolonialnej. Conrad niezwykle sugestywnie demaskuje oblicze cywilizowanych białych ludzi, którzy pod płaszczykiem wprowadzenia zmian cywilizacyjnych w Afryce, czynią z niej ląd darmowych niewolników i źródło materialnego zysku.

Z drugiej strony sam Conrad nie pozostaje wolny od filozofii kolonialnej, a jego powieść wpisuje się w jej narrację. Chodzi tu o nieuzasadnione przekonanie człowieka Zachodu o swojej wyższości wobec innych kultur. W "Jądrze ciemności" umysłowość kolonialna w kontakcie z Obcym nie potrafi go zaakceptować, ale zawsze niszczy i podporządkowuje swoim kategoriom myślenia. Poznawanie Innego jest tu tożsame z jego totalną destrukcją. Innemu odmawia się prawa do człowieczeństwa – tubylcy afrykańscy są bowiem całkowicie odhumanizowani w oczach ludzi Zachodu.

Charakterystyka Marlowa

Charlie Marlow to młody marynarz, który dzięki protekcji ciotki uzyskuje wymarzoną posadę dowódcy parowca i wyrusza w podróż do Afryki. Od dzieciństwa bohater fantazjuje o dalekich wyprawach, jednak kiedy jest u progu rejsu ogarnia go złowrogie przeczucie. Rzeczywiście czarny ląd nie okazuje się krainą mlekiem i miodem płynącą, ale miejscem cierpienia czarnoskórych ludzi, bezwzględnie wykorzystywanych przez kolonialistów.

Obserwacja skutków europejskiego imperializmu robi na Marlowie olbrzymie wrażenie. Jeszcze większy wpływ wywiera jednak na nim spotkanie z Kurzem, miejscowym guru, człowiekiem-legendą. Marlow, podobnie jak miejscowa ludność, jest przekonany o jego wyjątkowości. Kiedy jednak odkrywa prawdziwe oblicze władzy Kurza, jest wstrząśnięty. Mimo to, po śmierci Kurza wypełnia jego ostatnią wolę i oddaje raport Kurza na temat Afryki instytucji, dla której pracował. Odwiedza również narzeczoną agenta handlowego i okazuje jej wiele współczucia.

Marlow jest przede wszystkim typem obserwatora, nie chce angażować się w działania na czarnym lądzie, co podkreśla jego opór wobec europejskiego kolonializmu. Z drugiej strony Afryka jest dla niego zupełnie obca, nie potrafi jej poznać, ale też nie chce jej zdobyć czy wykorzystać. Ów dystans bohatera jest zatem paradoskalnie mocno osadzony w myśleniu kolonizatora, przekonanym o własnej wyższości wobec dzikich. Mimo to Marlowe dysponu wysoką wrażliwością moralną – przeraża go zalecenie Kurza, żeby wytępić wszystkich tubylców.

Charakterystyka Kurza

Kurz to tajemnicza i odrażająca postać, którą poznajemy dzięki opowieści Marlowa. Jest on synem Anglika i Francuzki, przybywa do Afryki, by prowadzić dochodowe interesy w handlu kością słoniową oraz sporządzić raport na temat dzikiego lądu. Wiadomo, że jest to człowiek wielu talentów: posiada zdolności plastyczne i muzyczne. Co więcej, Kurz dysponuje niezwykłą charyzmą, dzięki której szybko staje się miejscowym guru.

Postępowanie mężczyzny w Kongo jest okrutne. Kurz organizuje własną tubylczą armię i rzeszę niewolników, ma również piękną czarnoskórą kochankę, pomimo że w Europie czeka na niego narzeczona. Wszyscy przeciwnicy Kurza zostają przez niego wymordowani, a ich głowy Kurz wbija na pale dookoła swojego domu. Jednocześnie mężczyzna roztacza wokół siebie aurę wyjątkowości. Wszyscy, zarówno biali, jak i czarni, uważają go za człowieka-legendę, obdarzonego niemal nadludzkimi zdolnościami.

Kurz prowadzi skrupulatne obserwacje na temat tubylczego ludu Konga, sporządza drobiazgowy raport i robi fotografie dla instytucji o znamiennej nazwie – Towarzystwa Tępienia Dzikich Obyczajów. Jak się okazuje, najważniejszym wnioskiem, jaki wyciąga ze swoich badań, jest zalecenie bezwzględnego wymordowania czarnoskórych. Nieoczekiwanie jednak choruje i umiera ze słowami: „Zgroza! Zgroza!”. Świadczą one o samoświadomości Kurza i wstręcie do samego siebie ze względu na uczynione zło.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Kopciuszek – streszczenie

Razu pewnego żył sobie bogaty człowiek który miał żonę i córkę. Kiedy dziewczynka była jeszcze mała jej mama zachorowała i umarła. Przed śmiercią poleciła...

Próba ofiara Abrahama – interpretacja...

Opis postaci i życiorys Abrahama Abraham jest synem Teracha i mężem Sary. Pochodził z Ur skąd wędrował do Charanu. Po śmierci ojca udał się do Egiptu. Abraham zawarł...

Spotkanie nad morzem – streszczenie...

Streszczenie „Cieszyć się czy nie?” Główną bohaterką utworu jest Danusia Gawlikówna. Bardzo chciała pojechać na wakacje nad morze do pani Ady...

Podróże Guliwera - opracowanie

Pełny tytuł słynnej powieści Jonathana Swifta to „Podróże do wielu odległych narodów świata w czterech częściach przez Lemuela Gullivera początkowo...

Dobranoc – interpretacja i analiza...

„Dobranoc” jest sonetem Adama Mickiewicza który wszedł cykl utworów napisanych w 1826 r. nazwanych „Sonetami odeskimi” i wydanych równolegle...

Lilije – interpretacja i analiza...

Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zbrodni popełnionej na mężu przez żonę. Pojawiają się słowa kierowane do roślin które mają sprawić że lilie szybciej...

Rady nie od parady – streszczenie...

Streszczenie Książeczka Małgorzaty Strzałkowskiej jest zbiorem wdzięcznych i zabawnych wierszyków z morałami. W pełniącym rolę wstępu tekście poetyckim autorka...

Moja piosnka II – interpretacja...

Motyw tęsknoty za ojczyzną był często podejmowany w polskiej poezji romantycznej. Większość twórców mając na sumieniu udział w tajemnych organizacjach...

Szczur i kot - interpretacja i analiza...

Bohaterem bajki „Szczur i kot” Ignacego Krasickiego jest tytułowy gryzoń. Akcja dzieje się w czasie mszy świętej – szczur wszedł na ołtarz i przechwala...