Geneza, czas i miejsce akcji
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Akcja powieści toczy się we współczesnej Polsce. Utwór trudny jest do zakwalifikowana gatunkowego. Większość partii książki jest typową literaturą realistyczną. Jednak fragmenty dotyczące Myszki są przepełnione magią i fantazją. Czy to inna, prawdziwa rzeczywistość, czy tylko wyobraźnia chorego dziecka? Terakowska nie odpowiada na to pytanie. Czyni to jednak z premedytacją – być może bowiem wyobraźnia dziecka jest bardziej prawdziwa niż zimna i odpychająca rzeczywistość dorosłych.
Bohaterowie
Centralną postacią powieści jest Myszka. Tak naprawdę ma ona na imię Maria i jest dzieckiem chorym na zespół Downa. Myszka ma kłopoty z najbardziej podstawowymi czynnościami i wymaga nieustannej uwagi ze strony opiekunów. Dziewczynka lubi bawić się sama na strychu – tam rozmawia z niezwykłą postacią. W postaci tej możemy rozpoznać samego Boga. Na strychu ma miejsce stworzenie świata i ludzi – jest to symboliczne przedstawienie dojrzewania rodziców Myszki do człowieczeństwa. Na końcu dziewczynka umiera, jednak pozostaje w pamięci bliskich.
Adam i Ewa to rodzice Myszki. Ewa, mimo początkowych obiekcji, zaczyna szybko kochać swoją niedorozwiniętą córkę. Z Adamem jest inaczej. Ten człowiek sukcesu nie może się pogodzić z tym, że coś mu się nie udało – to „coś” to oczywiście Myszka. Mężczyzna odcina się od rodziny, a jeśli jej nie porzuca, to tylko ze względu na opinię kolegów z pracy. Przemiana następuje, gdy Adam odkrywa prawdę o swoim pochodzeniu. Przed laty w wypadku zginęli jego rodzice – ale wraz z nim zginął jego ukochany brat, który również miał zespół Downa. Mężczyzna wyparł to z pamięci. Teraz Adam zaczyna rozumieć, że wraz z Myszką brat „wrócił do niego”. Żałuje, że nie potrafił pokochać dziecka. Pragnie zmienić swoje postępowanie, jednak dziewczynka umiera. Pamięć o niej zaczyna towarzyszyć rodzicom, którzy doczekują się po latach nowego dziecka.
Problematyka
Powieść Doroty Terakowskiej to przejmująca analiza życia z chorym członkiem rodziny. Początkowo wydaje się, że tytułową „poczwarką” jest niedorozwinięta Myszka. Szybko zaczynamy jednak rozumieć, że to jej rodzice muszą dojrzeć do zrozumienia i miłości. Autorka zwraca uwagę, że osoby chore i odstające od normy mogą mieć bogate życie wewnętrzne. Dla osoby niedorozwiniętej trudnym zadaniem są codzienne czynności – dla jej bliskich zadaniem takim jest próba zrozumienia chorego.