Unikalne i sprawdzone teksty

Charakterystyka porównawcza Stanisławy Bozowskiej i Pawła Obereckiego – altruizm a konformizm | wypracowanie

W noweli „Siłaczka” (1895) Stefan Żeromski odmalował dylematy i postawy polskiej inteligencji pod koniec XIX wieku. Polska znajdowała się wówczas pod jarzmem zaborów, ale nie tylko to było problem społeczeństwa. Duża jego część żyła mianowicie w okropnej nędzy – chłopi nie mogli liczyć na awans społeczny, zmagali się z biedą, a także z własną ignorancją. Nie znali podstawowych zasad higieny, co przyczyniało się do chorób i epidemii. Polscy inteligenci chcieli zaradzić temu strasznemu stanowi rzeczy poprzez pracę u podstaw. Próbowali, mówiąc słowami Adama Asnyka, „nieść kaganek oświaty”, który oświeciłby lud.

W noweli Żeromskiego postawy inteligentów symbolizują dwie postacie – doktora Paweł Oberecki i Stanisława Brzozowska. Dowiadujemy się z utworu, że bohaterowie znali się w młodości (Paweł był nawet zakochany w pięknej koleżance). Oboje marzyli o podniesieniu poziomu cywilizacyjnego polskiego ludu i rozwoju społeczeństwa. Ich drogi się rozeszły, a przynajmniej tak się im wydawało. Paweł trafił jako lekarza do Obrzydłówka (znacząca nazwa), a Stanisława – jak sądził – udała się na zagraniczne studia.

Po trafieniu na prowincję doktor Oberecki zapragnął wcielić w życie wyznawane przez siebie ideały. Rozpoczął pomaganie ludziom i rozdawanie leków potrzebującym. Okazało się jednak, iż jego starania zderzyły się z murem niechęci ze strony miejscowych elit. W końcu lekarz, który rozdawał za darmo medykamenty, psuł interes miejscowemu aptekarzowi, będącemu ważną personą Obrzydłówka. Aptekarz zaczął uprzykrzać życie Obereckiemu – jego starania plus problemy finansowe sprawiły, że młody lekarz po kilkunastu miesiącach się poddał. Zakończył działalność filantropijną i przystał do aptekarza, z którym zaczął grywać w karty. Po spotkaniu dawnej miłości i jej śmierci Oberecki zapragnął się zmienić – nie udało mu się jednak na długo porzucić nabytych w Obrzydłówku zwyczajów.

Stanisława, wbrew podejrzeniom Pawła, nie studiowała w obcych krajach. Zamiast tego została wiejską nauczycielką. Próbowała zaszczepić w chłopak miłość do wiedzy i napisała nawet (niewydany) podręcznik „Fizyka dla ludu”. Do końca była idealistką i zszargała sobie zdrowie, nie dbając o samą siebie. Czy w takim razie autor ukazuje nam ją jako postać jednoznacznie pozytywną? Nie do końca – na pewno należy ocenić ją lepiej niż Pawła, który popada w marazm i przystosowuje się do podłych i pustych zwyczajów Obrzydłówka. Jednak idealizm Stanisławy wydaje się nieco źle przemyślany. Dowiadujemy się na końcu, że jej pomysły edukacyjne wzbudziły zainteresowanie niektórych chłopów. Gdyby więc bardziej dbała o siebie, mogłaby odnieść większe sukcesy na polu oświecania ludu.

Żeromski przedstawia dwie postawy inteligencji – Paweł symbolizuje idealistów, którzy ulegają presji „świata”, Stanisława zaś tych, którzy do końca z tym „światem” walczą, nie zawsze w najmądrzejszy sposób. Autor nie daje nam jasnych odpowiedzi i nie sugeruje całkowitej racji jednej ze stron. Wydaje się natomiast, że Żeromski zachęcał, by być idealistą, ale idealistą mądrym, realistycznie spoglądającym na życie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Bajka – definicja i wyznaczniki...

Bajki należą do najstarszych gatunków literackich wywodząc się ze starożytnej Grecji. Pierwszą znaną bajkę napisał żyjący przed prawie trzema tysiącami lat...

Akcja pod Arsenałem – opis sytuacji...

Akcja pod Arsenałem miała miejsce 26 marca 1943 roku w Warszawie. Została ona zaplanowana i przeprowadzona z sukcesem przez Grupy Szturmowe Szarych Szeregów. Chodziło...

Empiryzm – definicja przedstawiciele...

Empiryzm to teoria utrzymująca że wiedza pochodzi z doświadczenia zmysłowego. Żyjemy w czasach przesiąkniętych empiryzmem więc nieco trudno zrozumieć nam wyjątkowość...

Artur Grottger Pożegnanie powstańca...

„Pożegnanie powstańca” jest jedną z dwóch części dyptyku Artura Grottgera których tematyka wiąże się z powstaniem styczniowym. Płótno...

Dzięki temu moje życie ma sens......

Najwięksi filozofowie pisarze i naukowcy zastanawiali się czy życie ma sens. A jeśli tak co jest tym sensem? Dzięki czemu nasz czas na ziemi nabiera znaczenia i smaku. Co...

Czy sierotka Marysia była szczęśliwa?...

Odpowiedź na pytanie o szczęście sierotki Marysi nie jest łatwą. Dziewczynka pokazana jest jako osoba pracująca przy wypasie gęsi. Mała Marysia posiada jedynie swojego...

Opis zwierzęcia

Człowiek byłby na pewno bardzo nieszczęśliwy gdyby nie towarzyszyły mu zwierzęta! To nasi „bracia mniejsi”. Pomagają nam w pracy zabawiają nas swoimi figlami....

Omów różne wizje powstania świata...

Powstanie świata to wydarzenie które w literaturze jest opisywane przede wszystkim w Biblii oraz Mitologi. Można powiedzieć że znakomita większość późniejszych...

Agnostycyzm – definicja filozofia...

Definicja Agnostycyzm to nazwa poglądu która pochodzi od greckiego słowa oznaczającego „niepoznawalny”. Osoby wyznające agnostycyzm negują możliwość...