Unikalne i sprawdzone teksty

Charakterystyka porównawcza Stanisławy Bozowskiej i Pawła Obereckiego – altruizm a konformizm | wypracowanie

W noweli „Siłaczka” (1895) Stefan Żeromski odmalował dylematy i postawy polskiej inteligencji pod koniec XIX wieku. Polska znajdowała się wówczas pod jarzmem zaborów, ale nie tylko to było problem społeczeństwa. Duża jego część żyła mianowicie w okropnej nędzy – chłopi nie mogli liczyć na awans społeczny, zmagali się z biedą, a także z własną ignorancją. Nie znali podstawowych zasad higieny, co przyczyniało się do chorób i epidemii. Polscy inteligenci chcieli zaradzić temu strasznemu stanowi rzeczy poprzez pracę u podstaw. Próbowali, mówiąc słowami Adama Asnyka, „nieść kaganek oświaty”, który oświeciłby lud.

W noweli Żeromskiego postawy inteligentów symbolizują dwie postacie – doktora Paweł Oberecki i Stanisława Brzozowska. Dowiadujemy się z utworu, że bohaterowie znali się w młodości (Paweł był nawet zakochany w pięknej koleżance). Oboje marzyli o podniesieniu poziomu cywilizacyjnego polskiego ludu i rozwoju społeczeństwa. Ich drogi się rozeszły, a przynajmniej tak się im wydawało. Paweł trafił jako lekarza do Obrzydłówka (znacząca nazwa), a Stanisława – jak sądził – udała się na zagraniczne studia.

Po trafieniu na prowincję doktor Oberecki zapragnął wcielić w życie wyznawane przez siebie ideały. Rozpoczął pomaganie ludziom i rozdawanie leków potrzebującym. Okazało się jednak, iż jego starania zderzyły się z murem niechęci ze strony miejscowych elit. W końcu lekarz, który rozdawał za darmo medykamenty, psuł interes miejscowemu aptekarzowi, będącemu ważną personą Obrzydłówka. Aptekarz zaczął uprzykrzać życie Obereckiemu – jego starania plus problemy finansowe sprawiły, że młody lekarz po kilkunastu miesiącach się poddał. Zakończył działalność filantropijną i przystał do aptekarza, z którym zaczął grywać w karty. Po spotkaniu dawnej miłości i jej śmierci Oberecki zapragnął się zmienić – nie udało mu się jednak na długo porzucić nabytych w Obrzydłówku zwyczajów.

Stanisława, wbrew podejrzeniom Pawła, nie studiowała w obcych krajach. Zamiast tego została wiejską nauczycielką. Próbowała zaszczepić w chłopak miłość do wiedzy i napisała nawet (niewydany) podręcznik „Fizyka dla ludu”. Do końca była idealistką i zszargała sobie zdrowie, nie dbając o samą siebie. Czy w takim razie autor ukazuje nam ją jako postać jednoznacznie pozytywną? Nie do końca – na pewno należy ocenić ją lepiej niż Pawła, który popada w marazm i przystosowuje się do podłych i pustych zwyczajów Obrzydłówka. Jednak idealizm Stanisławy wydaje się nieco źle przemyślany. Dowiadujemy się na końcu, że jej pomysły edukacyjne wzbudziły zainteresowanie niektórych chłopów. Gdyby więc bardziej dbała o siebie, mogłaby odnieść większe sukcesy na polu oświecania ludu.

Żeromski przedstawia dwie postawy inteligencji – Paweł symbolizuje idealistów, którzy ulegają presji „świata”, Stanisława zaś tych, którzy do końca z tym „światem” walczą, nie zawsze w najmądrzejszy sposób. Autor nie daje nam jasnych odpowiedzi i nie sugeruje całkowitej racji jednej ze stron. Wydaje się natomiast, że Żeromski zachęcał, by być idealistą, ale idealistą mądrym, realistycznie spoglądającym na życie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list do kolegi zachęcający...

Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...

Kim chciałbym zostać w przyszłości?...

Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....

Piekło Dantego – opis

Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...

Impresjonizm w „Chłopach”

„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....

Uczę się życia czytając –...

Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...

Teatr absurdu – cechy założenia...

Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...

Jaki powinien być idealny nauczyciel?...

Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...

„Granica” jako powieść psychologiczna...

„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...

Czy istnieje recepta na szczęście?...

Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...