Unikalne i sprawdzone teksty

Charakterystyka porównawcza Stanisławy Bozowskiej i Pawła Obereckiego – altruizm a konformizm | wypracowanie

W noweli „Siłaczka” (1895) Stefan Żeromski odmalował dylematy i postawy polskiej inteligencji pod koniec XIX wieku. Polska znajdowała się wówczas pod jarzmem zaborów, ale nie tylko to było problem społeczeństwa. Duża jego część żyła mianowicie w okropnej nędzy – chłopi nie mogli liczyć na awans społeczny, zmagali się z biedą, a także z własną ignorancją. Nie znali podstawowych zasad higieny, co przyczyniało się do chorób i epidemii. Polscy inteligenci chcieli zaradzić temu strasznemu stanowi rzeczy poprzez pracę u podstaw. Próbowali, mówiąc słowami Adama Asnyka, „nieść kaganek oświaty”, który oświeciłby lud.

W noweli Żeromskiego postawy inteligentów symbolizują dwie postacie – doktora Paweł Oberecki i Stanisława Brzozowska. Dowiadujemy się z utworu, że bohaterowie znali się w młodości (Paweł był nawet zakochany w pięknej koleżance). Oboje marzyli o podniesieniu poziomu cywilizacyjnego polskiego ludu i rozwoju społeczeństwa. Ich drogi się rozeszły, a przynajmniej tak się im wydawało. Paweł trafił jako lekarza do Obrzydłówka (znacząca nazwa), a Stanisława – jak sądził – udała się na zagraniczne studia.

Po trafieniu na prowincję doktor Oberecki zapragnął wcielić w życie wyznawane przez siebie ideały. Rozpoczął pomaganie ludziom i rozdawanie leków potrzebującym. Okazało się jednak, iż jego starania zderzyły się z murem niechęci ze strony miejscowych elit. W końcu lekarz, który rozdawał za darmo medykamenty, psuł interes miejscowemu aptekarzowi, będącemu ważną personą Obrzydłówka. Aptekarz zaczął uprzykrzać życie Obereckiemu – jego starania plus problemy finansowe sprawiły, że młody lekarz po kilkunastu miesiącach się poddał. Zakończył działalność filantropijną i przystał do aptekarza, z którym zaczął grywać w karty. Po spotkaniu dawnej miłości i jej śmierci Oberecki zapragnął się zmienić – nie udało mu się jednak na długo porzucić nabytych w Obrzydłówku zwyczajów.

Stanisława, wbrew podejrzeniom Pawła, nie studiowała w obcych krajach. Zamiast tego została wiejską nauczycielką. Próbowała zaszczepić w chłopak miłość do wiedzy i napisała nawet (niewydany) podręcznik „Fizyka dla ludu”. Do końca była idealistką i zszargała sobie zdrowie, nie dbając o samą siebie. Czy w takim razie autor ukazuje nam ją jako postać jednoznacznie pozytywną? Nie do końca – na pewno należy ocenić ją lepiej niż Pawła, który popada w marazm i przystosowuje się do podłych i pustych zwyczajów Obrzydłówka. Jednak idealizm Stanisławy wydaje się nieco źle przemyślany. Dowiadujemy się na końcu, że jej pomysły edukacyjne wzbudziły zainteresowanie niektórych chłopów. Gdyby więc bardziej dbała o siebie, mogłaby odnieść większe sukcesy na polu oświecania ludu.

Żeromski przedstawia dwie postawy inteligencji – Paweł symbolizuje idealistów, którzy ulegają presji „świata”, Stanisława zaś tych, którzy do końca z tym „światem” walczą, nie zawsze w najmądrzejszy sposób. Autor nie daje nam jasnych odpowiedzi i nie sugeruje całkowitej racji jednej ze stron. Wydaje się natomiast, że Żeromski zachęcał, by być idealistą, ale idealistą mądrym, realistycznie spoglądającym na życie.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Czy zgadzasz się z twierdzeniem...

Dzisiejszy świat zachęca by przywiązywać dużą wagę do dóbr materialnych. W telewizji oglądamy teledyski na których gwiazdy muzyki obnoszą się ze swoimi...

„Boska komedia” jako dzieło...

„Boska Komedia” podejmuje bardzo ważne dla współczesnego Dantemu świata problemy. Poeta z niepokojem obserwuje polityczne zawirowania które prowadzą...

Dlaczego XVI wiek nazywamy złotym...

Szesnasty wiek był szczególnym okresem w historii Polski. To właśnie w tym stuleciu polski król (Zygmunt I Stary) odbierał na krakowskim rynku hołd od pruskiego...

Wizerunek matki w literaturze polskiego...

Figura matki należy do najważniejszych motywów literatury czy nawet szerzej – kultury. Matka to nie tylko kobieta wychowująca dziecko to również symbol...

Obraz społeczeństwa w „Granicy”...

Tragiczny koniec tak dobrze zapowiadającej się kariery Zenona Ziembiewicza stał się szeroko komentowanym tematem w pewnym niewielkim miasteczku. O niedawnych wydarzeniach...

Sposoby postrzegania wsi i chłopów...

„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to jeden z najważniejszych polskich dramatów narodowych. Pisarz zawarł w nim trafną i wyrazistą ocenę społecznych...

Opis stroju templariuszy joannitów...

Czasy krucjat to jeden z ciekawszych a zarazem najstraszniejszych okresów w dziejach chrześcijaństwa. Była to epoka surowa i okrutna a walki między chrześcijanami...

Znaczenie tytułu „Dzika kaczka”...

Tytuł dramatu Henrika Ibsena „Dzika kaczka” ma niezwykle wieloznaczną symbolikę. W utworze zyskuje ona wymiar niemal odrębnej bohaterki – ptak ten został...

Opis dworku w Soplicowie

Opis dworku w Soplicowie rozpoczyna właściwą fabułę „Pana Tadeusza”. Umieszczenie go zaraz po „Inwokacji” będącej przecież pochwałą rodzimego...