Claude Monet, Impresja, wschód słońca – opis, interpretacja i analiza obrazu

Malując w 1873 roku największe swoje dzieło, Claude Monet nazwał go „impresją”, chcąc w ten sposób podkreślić ulotność uchwyconej na płótnie chwili. Nie wiedział, że już niebawem od tytułu obrazu impresjonistami nazwane zostanie całe środowisko artystów tworzących w nowym nurcie.

Na niewielkim płótnie o wymiarach 48 na 63,5 cm uchwycił Monet scenę wschodu słońca w porcie w Hawrze. W centrum obrazu, na pierwszym planie, a także na drugim, nieco na lewo kołyszą się na morzu dwie małe łodzie. W tle widzimy ledwo zarysowany port wyłaniający się z porannej mgły, z dymiącymi kominami i wznoszącymi się wysoko masztami statków. Nisko nad ziemią żarzy się ogniście czerwone słońce, którego blask odbija się w morskich falach, a także lekko rozświetla poranne niebo.

Kompozycja obrazu jest otwarta i nad wyraz statyczna, port sprawia wrażenie powoli budzącego się ze snu, a łodzie znajdujące się na morzu kołyszą się lekko i nieco sennie na falach. Układ elementów na obrazie jest zrównoważony, a kompozycja sprawia wrażenie niemalże symetrycznej. Wrażenie to burzy jedynie obecność łodzi z lewej strony i wyższych masztów w tle, niż po stronie prawej. Ogniste słońce i jego odbicie w lustrze wody, znajdujące się po prawej stronie, wprowadzają jednak stosowną równowagę.

Monet zastosował na swym obrazie niewiele kolorów, bazując na różnych odcieniach błękitu, pomarańczach i żółcieniach. Wykorzystanie kolorów tak odległych od siebie w gamie barwnej wywołuje wrażenie silnego kontrastu. Błękity są ponadto mocno stonowane, gdy tymczasem szkarłatno-pomarańczowe słońce zaskakuje czystością barw. To właśnie słońce i jego odbicie w morskich falach stanowią dominantę kolorystyczną na obrazie Moneta.

Jak zazwyczaj u impresjonistów, tak i tutaj brakuje tradycyjnego modelunku światłocieniowego. Nośnikiem światła staje się kolor – jasny, czysty, nasycony. Nie brakuje też świetlistych refleksów uzyskanych dzięki krótkim pociągnięciom pędzla z wykorzystaniem białej farby. Światło na obrazie jest rozproszone, delikatnie oświetla całą przestrzeń, pozostawiając w cieniu jedynie łódź na pierwszym planie i częściowo także tę na drugim. Źródłem światła jest słońce, widoczne na obrazie w centrum, nieco na prawo.

Obraz Moneta ma bardzo szkicowy charakter. Malowany jest szybko, tak by uchwycić ulotne wrażenie, jakie wywołuje widok spowitego mgłą portu o poranku. Malarz nałożył na płótno jedną, cienką warstwę farby, przez co gdzieniegdzie widoczny jest podkład obrazu. Pociągnięcia pędzla są szybkie i krótkie, co nadaje dość statycznej scenie odrobinę ekspresji.