Unikalne i sprawdzone teksty

Dekadentyzm – definicja, charakterystyka, przedstawiciele, znaczenie | wypracowanie

Dekadentyzm to prąd w sztuce, charakterystyczny dla przełomu XIX i XX wieku. Słowo „dekadentyzm” wywodzi się oczywiście od „dekadencji”, oznaczającej upadek, rozpad, rozkład. Wydaje się więc określeniem negatywnym i faktycznie jego użytkowanie zostało zapoczątkowane przez przeciwników owego nurtu – jednak jego reprezentanci przekornie przejęli je i nawet zaczęli się nim chlubić.

By zrozumieć istotę dekadentyzmu, trzeba uświadomić sobie, jakie przemiany intelektualne zachodził w owym okresie. XIX wiek to czas wielkiego rozwoju ludzkości – jednak miał on także mroczne strony (lub za mroczne uważane). Sił nabierała żyjąca w nędzy klasa robotnicza, rodziła się kultura masowa – arystokratyczne ideały wydawały się zagrożone przez powszechną wulgaryzację i prymitywizm. Ruchy socjalistyczne zdawały się atakować stabilność społeczeństwa, a zdobywająca coraz większe wpływy burżuazja nie dorastała do klasy kulturalnej i intelektualnej dawnej szlachty.

Jest sprawą złożoną, na ile ten obraz odpowiadał prawdzie – ważne pozostaje, że tak postrzegało swoją współczesność wielu intelektualistów. Pozornie potwierdzało to filozofię Fryderyka Nietzschego, podkreślającego, że świat to ciągła walka i narody giną, tak jak jednostki. Również nauki ścisłe wydawały się iść w sukurs tym obserwacjom – modny stał się darwinizm społeczny, utrzymujący, że tak jak w przyrodzie, tak wśród ludzi i narodów toczy się nieustanna walka o przetrwanie, a wygrywają najsilniejsi.

Powszechne stawało się poczucie życia w czasach schyłku. Jednak zwolennicy dekadentyzmu nie buntowali się przeciw temu – oni chcieli raczej obserwować ten rozkład, a nawet upajać się jego estetyką. W końcu jest jakieś piękno w zburzonym pomniku.

Kultową wśród dekadentów książką stał się zbiór wierszy Charlesa Baudelaire’a „Kwiaty zła”. Do nurtu tego zaliczyć można również Paula Valery’ego oraz Arthura Rimbaud. W Polsce najsłynniejszym dekadentem był Stanisław Przybyszewski, który w Krakowie zyskał popularność, może nie tyle swoją twórczością, co egzotycznym wizerunkiem, niepasującym do spokojnego, galicyjskiego miasta – Przybyszewski uchodził bowiem za notorycznego kobieciarza, alkoholika, a nawet za wyznawcę szatana. Innym autorem tego nurtu był Tadeusz Miciński, również rozmiłowany w oryginalnej mistyce i spirytualizmie (co było wspólne wielu dekadentom).

Dekadenci chętnie przedstawiali w swojej twórczości oryginałów, wyobcowanych ze społeczeństwa – sami też próbowali za takich uchodzić. Raczej nie tworzyli programów pozytywnych, ograniczając się do krytykowania „umierającego” społeczeństwa. Stawiali pod znakiem zapytanie moralność i obyczaje, fascynowała ich groza. Dekadentyzm dość szybko stracił na popularności – być może dlatego, że zapowiadany przezeń koniec społeczeństwa jednak nie nastąpił?

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Scjentyzm – definicja przedstawiciele...

Definicja Pogląd zwany scjentyzmem pojawił się w XIX wieku i w tym okresie stał się niezwykle popularnym. Jego nazwa pochodzi od słowa nauka i na takie też poznanie zwraca...

Człowiekiem jestem i nic co ludzkie...

W okresie renesansu jedną z najbardziej rozpowszechnionych maksym stały się słowa Terencjusza: człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce . Oznaczały one że...

Mój wymarzony zawód

Jedną z najważniejszych wyborów w życiu jest decyzja jaki zawód obrać. Powtarza się często że po odpowiednim wyborze nie przepracuje się w życiu ani jednego...

Rola ziemi w życiu bohaterów „Chłopów”...

Ziemia odgrywa bardzo ważną rolę w życiu bohaterów „Chłopów” Władysława Reymonta. Stanowi ona ich źródło wyżywienia stan posiadania...

Motyw samotności w literaturze...

Samotność to temat który poruszany bywa przez twórców różnorodnych epok. Bywa ona powiązana z wieloma innymi czynnikami. Niejednokrotnie osamotniony...

Gustaw jako bohater romantyczny

Gustaw – protagonista czwartej części „Dziadów” Adama Mickiewicza – jest postacią tajemniczą budzącą niepokój. Historia opowiedziana...

„Legenda o świętym Aleksym”...

Powstające od IV wieku naszej ery hagiografie przybierające najczęściej formy legend o losach świętych Kościoła stanowiły bardzo ważny element pisarstwa średniowiecznego....

„Ludzie ludziom zgotowali ten...

„Ludzie ludziom zgotowali ten los” – takim mottem poprzedziła Zofia Nałkowska swoją książkę „Medaliony”. Słowa te posiadają dużą wagę...

Czy warto być emigrantem? Rozprawka...

Sprawa emigracji jest niezwykle aktualna w naszych czasach – w końcu setki tysięcy naszych rodaków opuszczają Polskę i udają się do innych krajów w...