Unikalne i sprawdzone teksty

Dekadentyzm – definicja, charakterystyka, przedstawiciele, znaczenie | wypracowanie

Dekadentyzm to prąd w sztuce, charakterystyczny dla przełomu XIX i XX wieku. Słowo „dekadentyzm” wywodzi się oczywiście od „dekadencji”, oznaczającej upadek, rozpad, rozkład. Wydaje się więc określeniem negatywnym i faktycznie jego użytkowanie zostało zapoczątkowane przez przeciwników owego nurtu – jednak jego reprezentanci przekornie przejęli je i nawet zaczęli się nim chlubić.

By zrozumieć istotę dekadentyzmu, trzeba uświadomić sobie, jakie przemiany intelektualne zachodził w owym okresie. XIX wiek to czas wielkiego rozwoju ludzkości – jednak miał on także mroczne strony (lub za mroczne uważane). Sił nabierała żyjąca w nędzy klasa robotnicza, rodziła się kultura masowa – arystokratyczne ideały wydawały się zagrożone przez powszechną wulgaryzację i prymitywizm. Ruchy socjalistyczne zdawały się atakować stabilność społeczeństwa, a zdobywająca coraz większe wpływy burżuazja nie dorastała do klasy kulturalnej i intelektualnej dawnej szlachty.

Jest sprawą złożoną, na ile ten obraz odpowiadał prawdzie – ważne pozostaje, że tak postrzegało swoją współczesność wielu intelektualistów. Pozornie potwierdzało to filozofię Fryderyka Nietzschego, podkreślającego, że świat to ciągła walka i narody giną, tak jak jednostki. Również nauki ścisłe wydawały się iść w sukurs tym obserwacjom – modny stał się darwinizm społeczny, utrzymujący, że tak jak w przyrodzie, tak wśród ludzi i narodów toczy się nieustanna walka o przetrwanie, a wygrywają najsilniejsi.

Powszechne stawało się poczucie życia w czasach schyłku. Jednak zwolennicy dekadentyzmu nie buntowali się przeciw temu – oni chcieli raczej obserwować ten rozkład, a nawet upajać się jego estetyką. W końcu jest jakieś piękno w zburzonym pomniku.

Kultową wśród dekadentów książką stał się zbiór wierszy Charlesa Baudelaire’a „Kwiaty zła”. Do nurtu tego zaliczyć można również Paula Valery’ego oraz Arthura Rimbaud. W Polsce najsłynniejszym dekadentem był Stanisław Przybyszewski, który w Krakowie zyskał popularność, może nie tyle swoją twórczością, co egzotycznym wizerunkiem, niepasującym do spokojnego, galicyjskiego miasta – Przybyszewski uchodził bowiem za notorycznego kobieciarza, alkoholika, a nawet za wyznawcę szatana. Innym autorem tego nurtu był Tadeusz Miciński, również rozmiłowany w oryginalnej mistyce i spirytualizmie (co było wspólne wielu dekadentom).

Dekadenci chętnie przedstawiali w swojej twórczości oryginałów, wyobcowanych ze społeczeństwa – sami też próbowali za takich uchodzić. Raczej nie tworzyli programów pozytywnych, ograniczając się do krytykowania „umierającego” społeczeństwa. Stawiali pod znakiem zapytanie moralność i obyczaje, fascynowała ich groza. Dekadentyzm dość szybko stracił na popularności – być może dlatego, że zapowiadany przezeń koniec społeczeństwa jednak nie nastąpił?

Rozwiń więcej

Losowe tematy

„Sztuką jest umierać dla ojczyzny...

Kardynał Stefan Wyszyński należy do grona najwybitniejszych Polaków XX wieku. Uznawany był za przywódcę religijnego narodu ale również jego nieformalnego...

Dulszczyzna dziś – czy Dulscy...

W 1906 roku miała premierę sztuka Gabriel Zapolskiej „Moralność pani Dulskiej”. W kontrowersyjny zarówno kpiarski jak i realistyczny sposób autorka...

Leon Wyczółkowski Rycerz wśród...

„Rycerz wśród kwiatów” to namalowany w 1904 roku obraz którego autorem jest Leon Wyczółkowski. Opis Obraz przedstawia rycerza w niezwykle...

Hierarchia wartości w „Chłopach”...

Władysław Reymont w powieści „Chłopi” bardzo trafnie przedstawia charakterystyczną dla wiejskiej społeczności hierarchię wartości. Pisarz pokazuje że wieś...

Bohater w Sonetach Krymskich –...

„Sonety krymskie” to cykl utworów napisanych przez Adama Mickiewicza. Bezpośrednia przyczyną ich powstania była podróż poety na Krym. Sonety posiadają...

Spisek koronacyjny – interpretacja...

Trzeci akt „Kordiana” rozpoczyna się sceną ukazującą przygotowania do koronacji cara Mikołaja. Zgromadzeni ludzie wypowiadają swoje sądy dotyczące nowego...

Edgar Degas „Lekcja tańca”...

Jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów Edgara Degasa „Lekcja tańca” poświęcony jest ulubionemu tematowi artysty – baletowi. Ponieważ Degasa...

Mesjanizm a winkelriedyzm – porównanie...

Mesjanizm był jednym z najbardziej wyrazistych prądów ideowych w dziejach polskiej myśli. Polacy szukali nadziei na odrodzenie podzielonego przez zaborców państwa...

Gustaw Coubert Kamieniarze - opis...

„Kamieniarze” to niezwykle realistyczne przedstawienie pracy którego autorem jest Gustaw Courbet. Opis Powstały w 1849 roku obraz przedstawiał mężczyzn...