Powieść poetycka jest gatunkiem literackim charakterystycznym dla romantyzmu, czyli epoki, w której powstała. Za jej ojców powszechnie uznawani są Walter Scott i George Byron – czołowi przedstawiciele brytyjskiego romantyzmu. Głównymi cechami tego rodzaju twórczości są synkretyzm gatunkowy, fragmentaryczność i brak chronologiczności fabuły, tajemniczy nastrój i postać głównego bohatera, który jest jednostką wyróżniającą się, często rozdartą i zmuszoną dokonać wyboru tragicznego.
Jedną z najdoskonalszych reprezentacji powieści poetyckiej w naszej literaturze jest „Konrad Wallenrod” Adama Mickiewicza. Dzieło to powstawało w okresie zesłania poety w głąb Rosji, gdzie, ukarany za członkowstwo w tajemnych organizacjach, pełnił on funkcję nauczyciela. Jego ówczesne doświadczenia (m. in. powstanie dekabrystów) i sytuacja Królestwa Polskiego (niewielkiej pozostałości po dawnej potędze Rzeczpospolitej) sprawiły, że posłużył się w swym utworze tzw. historyzmem maski. Umieszczona w odległej przeszłości akcja powieści poetyckiej Mickiewicza wyraźnie odnosi się do czasów współczesnych autorowi, myląc w ten sposób cenzurę.
„Konrad Wallenrod” jest utworem synkretycznym, czyli łączącym cechy epiki, liryki i dramatu. Opowieść o losach Waltera Alfa prowadzi narrator, zaś w dziele pojawiają się liczne pieśni i fragmenty liryczne. Z kolei elementami dramatu są dialogi bohaterów (przykładem mogą być rozmowy tytułowego bohatera z Aldoną).
Forma dzieła Adama Mickiewicza jest niezwykle kunsztowna. W większości napisane zostało ono regularnym jedenastozgłoskowcem, lecz na szczególną uwagę zasługuje heksametr polski (rodzima realizacja heksametru daktylicznego Homera), którym posłużył się Mickiewicz w opowieści wajdeloty.
„Konrad Wallenrod” jest utworem o fragmentarycznej i podzielonej fabule. Zastosowana została w nim inwersja czasowa – dzieło rozpoczyna się opisem wyborów mistrza krzyżackiego, a dopiero później pojawiają się w nim informacje o przeszłości Waltera Alfa, Halbana i pustelnicy. Zaburzeniu uległy także związki przyczynowo skutkowe. W ten sposób uzyskany został nastrój tajemniczości, który łączy się z elementami krajobrazu budującymi nastrój grozy (bohaterowie często przemieszczają się pod osłoną nocy).
Akcja dzieła Adama Mickiewicza osadzona została w średniowieczu (powieści poetyckie najczęściej dotyczyły wydarzeń historycznych) i możliwe jest dokładne jej określenie. By to uczynić, można odwołać się do postaci Konrada von Wallenrode (pierwowzoru głównego bohatera), który był mistrzem w okresie 1381 – 1383 oraz do księcia Witolda przebywającego w Malborku w 1382 r.
W koncepcję powieści poetyckiej wpisuje się także sama sylwetka głównego bohatera – jednostki wybitnej, wyróżniającej się na tle społeczeństwa. Walter Alf przeżywa rozterki, jest rozdarty między miłością do ojczyzny a uczuciem żywionym do kobiety. By osiągnąć założony cel i ratować Litwę, posuwa się do czynu godnego potępienia i wykraczającego poza granice ogólnie przyjętej moralności – zdrady. Od jego postaci wywodzi się termin „wallenrodyzm”, czyli dążenie do szlachetnego celu sposobami uważanymi za nieetyczne.
Dzieło Adama Mickiewicza wyraźnie wpasowuje się w konwencję powieści poetyckiej, a szczególnie uwypuklone zostały w nim postać głównego bohatera i kontekst historyczny, który miał niebagatelne znaczenie w podzielonej między zaborców Rzeczpospolitej.
Drogi Mateuszu piszę do Ciebie ponieważ wiem że są wakacje i masz dużo czasu. A ja chciałbym zachęcić Cię do tego byś podczas ich trwania przeczytał jakąś ciekawą...
Jest wiele zawodów które mnie interesują istnieje wiele rzeczy które wydają mi się warte spróbowania. Jednak najbardziej chciałbym zostać nauczycielem....
Obraz Piekła w „Boskiej Komedii” Dantego jest bardzo wymowny i silnie alegoryczny. W toku narracji dowiadujemy się że Piekło powstało w momencie strącenia Lucyfera...
„Chłopi” Władysława Reymonta posiadają wiele cech impresjonistycznych. Impresjonizm to kierunek wywodzący się z malarstwa powstały w drugiej połowie XIX wieku....
Ludzie mawiają często że trzeba wielu lat by nauczyć się czym jest życie. Starsi ludzie wspominają że prawdę o świecie poznali podczas wojny zaś wiele osób...
Sformułowanie „teatr absurdu” zawdzięczamy angielskiemu badaczowi Martinowi Esslinowi. W eseju o takim tytule opublikowanym w 1960 roku wskazał wyróżniki...
Większość uczniów marzy o długich i słonecznych dniach wolnych od szkoły oraz… o idealnym nauczycielu. Jaki powinien on być czym powinien się odznaczać...
„Granica” Zofii Nałkowskiej jest powieścią o kompozycji retrospektywnej. Tragiczny koniec kariery obiecującego Zenona Ziembiewicza staje się w dziele punktem...
Poszukiwanie szczęścia to jedno z najważniejszych zadań stojących przed człowiekiem. Chyba każdy chciałbym prowadzić dobre i miłe życie – nie ma się więc co...