Marcel Duchamp, Akt schodzący po schodach nr 2 - opis, interpretacja i analiza obrazu

Obraz olejny Marcela Duchampa „Akt schodzący po schodach nr 2” (Nu descendant un escalier n° 2) wzbudził po swojej premierze spore kontrowersje, a także stał się obiektem kpin. Prezydent USA, Theodore Roosevelt, po obejrzeniu dzieła stwierdził, że dywanik w jego łazience ma większe walory artystyczne i dekoracyjne niż dzieło Duchampa. Artysta nie mógł też pocieszyć się pozytywną opinią kolegów po fachu – zarówno znajomi futuryści, jak i kubiści odrzucili obraz, jako bezwartościowy, odmawiając mu miejsca na wystawie Salon Niezależnych (1912 rok).

Duchamp stworzył „Akt schodzący…” na początku 1912 roku. Inspiracją stały się dla niego osiągnięcia kubizmu, a także eksperymenty fotograficzne, mające na celu utrwalenie ruchu. Artysta połączył refleksje nad tymi dwoma zagadnieniami i spróbował w kubistycznej estetyce oddać dynamikę poruszającego się człowieka – konkretnie nagiej kobiety schodzącej po schodach (oczywiście niepoinformowany widz raczej nie rozpozna na obrazie ani kobiety, ani schodów).

Dominująca kolorystyka to brąz, ochra i czerń. Po czarnych schodach, ukazanych oczywiście jako proste bryły, schodzi rozmyty kształt. Dopatrzeć się można jego kilku kończyn – służy to ukazaniu poruszania się postaci. Również i ona została stworzona przez kilkadziesiąt nakładających się na siebie brył.

Warto odnotować numerację zawartą w tytule – obraz jest bowiem częścią cyklu, składającego się z trzech innych dzieł.

Dzieło Duchampa wywołuje początkowo nierozumienie i zdziwienie. Jednak pilniejsza analiza „Aktu…” pozwala docenić perfekcję artysty, który w oryginalny sposób pokazał, jak wielka energia i żywotność zawarta jest w tak prostym, wydawałoby się, działaniu, jak zejście po schodach. Warto także odnotować rolę autora w procesie dekonstrukcji tradycyjnie pojmowanego aktu (por. np. „Panny z Awinionu” Picassa).